Katalog

Hareketin başını İslami Birlik Partisi çekiyor. 1985 yılında kurulan İslami Birlik Partisi 29 Kasım 1991 tarihinde Cibuti'de kongresini yaptı. Verdikleri mücadeleyle Somali’de yeniden İslam anlayışını egemen kılmayı amaçladıklarını dünyaya duyurdu. Ülkedeki diğer siyasi grupların iktidar mücadeleleri genellikle kabileci anlayışa dayanırken İslami Birlik Partisi, Somali'nin siyasi birliğini ve toprak bütünlüğünü savunuyor. C S TRATEJİ 7 YOKSULLUĞUN ÜLKESİ Üzerinde büyük oyunlar oynanan Somali aslında tam bir "yoksulluk ülkesi". Tahmini nüfusu 7 milyon. Ancak, iç savaş nedeniyle komşu ülkelere göç eden Somalililer hesaplandığında bu rakam 8 milyonu buluyor. İç savaş ve kuraklık açlığı da beraberinde getirmiş. Ülkede kişi başına düşen ulusal gelir 170 dolar. Somali ekonomisi daha çok göçebe hayvancılığa ve tarıma dayanıyor. Topraklarının sadece yüzde 2’si tarıma elverişli. 1991 yılının verilerine göre ülkede bir yıl içinde 200 bin ton tahıl, 34 bin ton yer bitkileri, 10 bin ton baklagil, 160 bin ton meyve, 30 bin ton sebze üretilmiş. Aynı yıl ülkede 1 milyon baş sığır, 4 milyon baş koyun bulunduğu da resmi bilgiler arasında. Uzun bir deniz sahiline sahip olan Somali balıkçılığa da elverişli. Ancak, bu sektör de yeterince gelişmiş değil. Bu tablo ülkenin içinde bulunduğu yoksulluğu tescil ediyor. Ülkede çocuk ölüm oranı binde 122. Yani yeni doğan her yüz çocuktan 12’si ölüyor. Nüfusun yarısı ise 14 yaşın altında. Nüfus artış hızı ise yüzde 2.7. Aslında Somali’nin ortaya koyduğu bu tablo, neden ülkede radikal İslamcı akımların büyük destek gördüğü sorusunun yanıtını da oluşturuyor. Başkenti ele geçiren İslamcılar... Basra Körfezi’nden Akdeniz’e, Akdeniz’den doğuya giderken, deniz yollarına Kızıldeniz bölgesinde hakim olan Somali, stratejik bir konumda bulunuyor. Bu öneminin yanı sıra İslami grupların etkinliği ABD’nin dikkatini bu ülkeye yeniden yöneltebilir. taraftan da Somali’ye daha esnek bir strateji ile müdahale edilmesini istiyor. İlginç olan, gazetenin, Washington’un daha hızlı tepki verebilmesi üzerinde durması. de bir başka nedeni. Çin’in Sudan’a 3 milyar dolarlık enerji yatırımı yaptığı biliniyor. Çin’in öncülüğünde Asyalı petrol gruplarının Sudan özelinde Afrika ilgisi, ABD’nin BM’yi de arkasına alarak, Darfur’a müdahil olmasıyla karşılık buldu. Somali gibi ABD açısından enerji koridorlarının güvenliği konusunda kritik önemi haiz bir ülkenin, kendisi dışında başka uluslararası oyuncular tarafından etki altında tutulması Washington yönetimini önemli ölçüde sıkıntıya sokacak nitelikte. Böyle bir durumda, Washington yönetimi, Çin’in ekonomik büyümesini tam olarak kontrol altına alamayacağı gibi, enerji konusunda Afganistan ve Irak’tan elde etmek istediği ekonomik sonuçları da en üst noktaya taşıyamayacak. Aslında bütün dünyanın, Ortadoğu ve Afganistan’dan bildiği denklem Somali’de kurulma aşamasında. "Yer altı zenginlikleri olan veya bu zenginliklerin bulunduğu yakın coğrafyasının enerji koridorlarını denetim altında bir ülke ve bu ülkenin içindeki El Kaide yapılanması." Bu denklem, Afganistan’da ve Irak’ta olduğu gibi şimdi de Somali’de gündemde. Ne İslamcı milisler... kadar, "El Kaide Somali’de yuvalanıyor" cümlesi uluslararası arenada yankılanırsa, Somali de, "terörizmle mücadele" adı altında o kadar ABD’nin hedefi durumuna gelecek. ABD’nin Irak’ta hem askeri hem de siyasi açıdan başarısız olması, Afganistan’da Taliban’ın yavaş yavaş hareketlenmeye başlaması, Washington yönetimini ciddi anlamda rahatsız etse de, yeni muhafazakarlar açısından, küresel alanda kurulan büyük oyunun başarısı için yeni hedef Somali gibi görünüyor. Oyun, bu basit denklemle yeniden kuruluyor. Ortadoğu’da ne kadar tuttuğu kuşkulu olan senaryolar, dünyanın en yoksul kıtası kara Afrika’nın bu çaresiz ülkesi için, gündeme taşınıyor. ABD ELİNİ ÇEKMEDİ Yabancı güçlerin ülkeyi terk etmesinden sonraki 13 yıl boyunca ABD, Somali’den elini çekmedi. Kendilerine İslami Mahkeme adı veren gruplara karşı mücadele eden aşiretler Washington yönetimi tarafından desteklene geldi. ABD, bu gruplara sürekli para ve silah yardımı yaptı. Bu durum karşı cepheyi daha da güçlendirdi. İslamcı grupların arkasında yoğun bir halk desteği olduğu biliniyor. Parasal desteğin ise ironik biçimde ABD’nin Ortadoğu’daki en yakın müttefiki Suudi Arabistan’dan geldiği düşünülüyor. İslamcı militanların Mogadişu’yu ele geçirmelerinden sonra ABD yönetiminin stratejik sesi The New York Times’ta yapılan, "Somali’de Taliban tarzı bir yönetim oluşturulması olasılığı üzerinde duruluyor ve El Kaide bağlantılı örgütlerin Somali’yi bir terör yuvasına dönüştürebileceği dile getiriliyor. Belki şansın da yardımıyla, teröre karşı verilen uluslararası savaşta yeni bir cephe açılması önlenebilir. Ancak çok uluslu İslami terör gibi son derece hareketli bir düşmana karşı Amerika işi şansa bırakmamalı, daha esnek ve etkin bir strateji geliştirmelidir. Washington daha hızlı tepkiler verebilmelidir. Özellikle de teröristlerin belirlediği koşullarda çatışmaya girmek gibi bir tuzağa düşmemelidir" yorumu yapması dikkat çekici. Gazete, bir taraftan, "teröristlerin belirlediği koşullarda çatışmaya girilmemesini" isteyip, Irak’ta düşülen hataya düşülmemesini, diğer İLGİNİN PERDE ARKASI Afrika boynuzunun stratejik açıdan en kritik noktasında yer alan Somali, Hazar havzasından gelecek olan ve Akdeniz’i geçip Kızıldeniz’den doğu pazarlarına giden petrolün güzergahını da kontrol edebilen bir konuma sahip. Somali, kuzeybatıdan Cibuti, kuzeyden Aden Körfezi, doğudan ve güneyden Hint Okyanusu, batıdan Etiyopya, güneybatıdan da Kenya ile çevrili. Ülkenin, enerji koridorları üzerindeki bu stratejik konumu, ABD’nin ilgisinin en önemli nedeni. Bunun yanı sıra, enerji gereksinimini sadece Ortadoğu ve Orta Asya kaynaklarına bağlamayan, Afrika’ya da önemli yatırımlar yapan Çin, ABD’nin bu bölgedeki hareketliliğinin