Katalog

6 C S TRATEJİ Küresel terörle mücadele yöntemlerinde gelinen aşama Türkiye kriminal istihbaratta başarılı İstanbul saldırılarını önleyememekle suçlanan Türk güvenlik birimleri, olayların sorumlularını kısa sürede yargı karşısına çıkardı. Bu sonuç ABD ve İngiltere’de görülemezken, İspanya da başarılı oldu. Hizbullah’a yönelik kriminal istihbarattaki başarının yararları, İstanbul saldırılarında görüldü. Doç. Dr. İhsan BAL teröristlerin Türkiye'yi de hedef yaptığına dair belirtiler içermekteydi. Ancak Türk istihbarat sisteminin stratejik istihbarat anlayışını çoğunlukla içe dönük gerçekleştirmesi ve suç istihbaratının da oldukça gelişmiş olmasına rağmen sınır ötesi yeteneklerinin az olması önleyici istihbaratı önemli ölçüde azaltmıştı. İstanbul saldırıları, önleyici istihbaratın sorgulanmasını artırmakla birlikte, saldırılar sonrasında teröristlerin izlerinin takibi ve yakalanması konusunda önemli başarıların elde edilmesine tanıklık etmiştir. Küresel terörle mücadelede en önemli sorunlardan sayılan saldırganların tespiti ve yakalanması Türkiye’de istihbaratın çalışması bakımından iyimser tabloları da içersinde taşımaktadır. 15 Kasım saldırılarını gerçekleştiren teröristlerin 20 Kasımdan önce ve 20 Kasım saldırılarını gerçekleştirenlerin tüm kimlik detaylarıyla bir gün sonra saptanması önemli bir başarı olmuştur. Zira ABD istihbaratı 11 Eylül konusundaki deneyimi ve istihbarat verileri sonrasında elde edilen verilere bağlı eşgüdümlü ver eşzamanlı operasyon becerisi yatmaktadır. Türkiye’nin stratejik dış istihbarat yetisinin tersine kriminal istihbarat yeteneğinin çok gelişmiş olduğu sadece İstanbul bombalamalarının aydınlatılması ve faillerinin ikisi hariç tümünün yakalanmasıyla sınırlı değildir. Bu konuda verilebilecek önemli örnek olaylar arasında 1 Nisan DHKP/C operasyonları ve 2000 Hizbullah operasyonlarıdır. 00'li yıllar, istihbaratın sorgulandığı ve yeniden yapılandırılmaya başlandığı yıllar olarak tarihteki yerini alıyor. Bunun en önemli nedeni de Küresel Çağ’da karşılaşılan yeni tehditlerin, yeni bir mücadele stratejisini ve buna bağlı istihbarat yapılanmasını zorlamasıdır. İstihbarat, bir amaca yönelik anlamlı her türlü bilginin, haberin toplanması, ayrıştırılması, yorumlanması ve amaca yönelik stratejik öngörülerin yapılmasıdır. Bu bakımdan istihbaratı baştan sona beyin yoğun bir çalışma ve eldeki olanakların en optimal şekilde kullanılmasına yardımcı bir strateji ve yöntem unsuru olarak düşünebiliriz. Dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye’de de istihbarat yeteneklerinin sorgulanması gündeme gelmiştir. Ancak bu sorgulamalar istihbaratın niteliğinin ve içeriğinin araştırılması veya bir uzmanlar değerlendirmesinden öte daha çok devlete güvensizliğin dışa vurulduğu bir platform olarak kendini göstermiştir. Kuşkusuz tartışmaların bu zemine kaymasının arkasında devlet birimlerinin toplumu gerekli ölçütlerde bilgilendirmemesi de vardır. 20 HİZBULLAH OPERASYONU TÜRKİYE’NİN 11 EYLÜL’Ü 1520 Kasım 2003 İstanbul bombalamaları Türkiye’nin 11 Eylül’ü olarak tarihe geçmiştir. Bu saldırılar sonrasında Türk kamuoyunda istihbaratın neden bu saldırıları önleyemediği sorgulamaları başlamıştır. Küresel teröristlerin aktif hale geldiği her ülkede (İngiltere, İspanya, ABD gibi) güvenlik birimlerinin ve özellikle istihbarat örgütlerinin sorgulandığını görmekteyiz. Türkiye’nin terörle mücadelede dikkate değer deneyimi, İstanbul saldırılarını önlemeye yetmemişti. Bunun temel nedeni Türk istihbaratının içe dönük çalışma anlayışından kaynaklanmaktaydı. Küresel teröristlerin sınır ötesi gizlenme ağlarından hareketle saldırılarını gerçekleştirdiği göz önüne alındığında bu saldırıların önlenememesindeki handikap kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. CIA’nin 11 Eylül teröristlerini yakalayamamasının arkasındaki temel neden örgütün Küresel Çağ’ın yeni ürünü olan küresel terörü okumasındaki yanlışlıktan kaynaklanmıştı. Oysaki İstanbul saldırıları küresel Türkiye 2000’in ilk günlerini büyük bir şokla karşılamıştı. Türkiye’de faaliyet gösteren ve uzun süredir takip edilen Hizbullah terör örgütü Pendik’te başlayan ve ülke genelinde yapılan operasyonlar zinciriyle çökertilmişti. Örgüte karşı gerçekleştirilen her operasyon, kamuoyunu sarsan örgütün şok görüntülerine sahne olmaktaydı. Bu operasyonlarla ortaya çıkan mezar evler ve domuz bağı işkence yöntemleri ElKaide bağlantılı İstanbul hâlâ belleklerde tazeliğini saldırılarının failleri yakalandı. korumaktadır. Yurt çapında gerçekleştirilen operasyonlar sonucunda dört bin kişi yakalanmış ve bunların iki bini açılan davalar sonucu mahkum olmuştur. Peki Hizbullah terör örgütüne yönelik operasyonlar nasıl gerçekleşmiştir ve bunlar gerçekten bir başarı kabul edilebilir mi? Kısacası başarının ölçütü nedir? 1999 yılında Türkiye’de bir kısım küçük ölçekli işadamı, esnaf ve toplumda tanınan kişilerin birbiri ardına kaybolmasına tanık olunmuştu. Gaziantep, Mersin, Bursa, Adana, Konya, Ankara ve İstanbul illerinden toplam 60 kişi, polis dosyalarına şüpheli kayıp kişiler olarak rapor edilmişlerdi. Altı aylık sürece yapılan istihbarat çalışmaları bu olayların, daha sonra ülke tarihine en büyük terör operasyonlarını başlatacak ip uçlarını barındırmakta olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu kayıp olaylarını incelemeye alan polis organize suç ekipleri temelde kriminal bir araştırma ve suç istihbaratı saldırılarını aylar sonra çözmeyi başarmış ve yaparak yola çıkmışlardı. Ancak farklı kentlerde saldırıdaki intihar eylemcilerine yardımcı olan veya bulunan iz ve delillerin birleştirilmesi polisin destekleyen kişilerden sadece 2 kişiyi saldırıyla ilgili karşısına ulusal güvenliği tehdit edecek boyutta bir mahkemeye çıkarabilmiştir. İngiliz istihbaratı ise örgüt çıkarmıştı. Kriminal istihbarat, ulusal güvenlik Londra bombalamalarını gerçekleştiren kişileri, konusunda Türkiye'nin karşılaştığı önemli bir başarısız 21 Temmuz bombacıları hariç, yakalama ve tehlikeyi önlemede gerekli işlenmiş bilgiyi ve olayları aydınlatmak konusunda başarılı bir sınav ulaşılması gerekli hedefleri operasyonel güçlere vermemiştir. 7 Temmuz 2005 Londra bombalamaları iletmeyi başarmıştır. hâlâ esrarını korumaktadır. İspanyollar kendi 11 Organize 61 operasyondan oluşan Hizbullah 2000 Eylül’lerini, (11 Mart 2004 Madrid tren operasyonu, birbirini besleyen ve destekleyen, bombalamaları) Türkiye’den sonra aydınlatmayı kriminal istihbarat ve operasyonel birimler arası başaran tek ülke olmuştur. Türkiye’nin İstanbul işbirliği bakımından başarı belgeseli olarak bombalamalarını aydınlatmasını ve bunu kısa sürede adlandırılabilir. Bu operasyonların her biri uzun yapabilmesinin temelinde kriminal istihbarat