Katalog

CUMARTESI 06 17/1/07 16:21 Page 1 CUMARTESİ EKİ 6 CMYK 6 20 OCAK 2007 CUMARTESİ Anadolu Parsı Windows’a rakip Doğayı umarsızca istila edişimizin yanı sıra bu toprakların sakinlerini keyfimize göre avlamamızın sonucu yeryüzünde yürümüş en güzel canlılardan biri olan Anadolu Parsı belki gelecek nesiller için sadece bir iki fotoğraf ve anıdan ibaret olacak. En son 1974’te Beypazarı’nda vurularak öldürüldükten sonra yokolduğu düşünülen, geçen otuzu aşkın yılda birkaç kez Doğu Akdeniz ve Doğu Karadeniz’de izlerinin ve kendisinin görüldüğü yolunda duyumlar alınan, fotoğrafçı ve televizyon programı yapımcısı Cemal Gülas’ın bir iki saniye için bile olsa görüntüye alabildiği Anadolu Parsı’nın bir gün doğada özgürce yaşayabilmesinin umudu hala yok olmuş değil. Latince adı ‘Panthera Pardus Tulliana’ olan bu yırtıcı, ülkemizde iki yıl önce ilk sürümü çıkan bir işletim sistemine isim babalığı yaptı. TÜBİTAK’ın bünyesinde bir kurum olan Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü’nün (UEKAE) geliştirdiği Linux tabanlı işletim sistemi Pardus, 2007 sürümü ile benzerleri arasında öne çıkacak teknolojik yetkinlikte, dünyada en yaygın kullanılan Microsoft’un Windows’una ciddi bir alternatif olabilecek özelliklere sahip bir yazılım. Üç yıl önce yüksek TÜBİTAK bünyesindeki yazılım lisans maliyetleri Ulusal Elektronik ve ve ulusal güvenlik Kriptoloji Araştırma konuları düşünülerek Enstitüsü’nün geliştirdiği başlatılan proje, açık Linux tabanlı işletim sistemi kaynak kodu ile Pardus, 2007 sürümü ile özgürce ve ücretsizce paylaşılan benzerleri arasında öne çıkacak ve değiştirilen teknolojik yetkinlikte, dünyada yapısıyla geleceğin en yaygın kullanılan anlayışını ve Microsoft’un Windows’una uygulamasını temsil ciddi bir alternatif olabilecek ediyor. Pardus özelliklere sahip bir yazılım. projesinin yöneticisi Doç. Dr. Erkan Tekman Yazılımın isim babası ise ile Pardus’un oluşum Latince adı ‘Panthera hikayesini, 2007 sürümünü Pardus Tulliana’ ve açık kaynak yazılımların olan Anadolu önemini konuştuk. Teknoloji ? Format sorunu çözüldü ERDEM KOCA rağmen iki yıllık bir zamanda teknolojik açıdan benzerlerinden üstün bir işletim sistemini bu noktaya getirebildik. Böyle bir bilgi birikiminin, böyle bir ürün yeteneğinin oluşmasının temel nedeni ürünün özgür yazılım olması. Açık kaynağın dezavantajı neredeyse yok, gelecek bu yönde olacaktır.” Ayrıca ücretsizce çoğaltılıyor ve dağıtılıyor olması da artan fırsat eşitsizliğini ortadan kaldırmıyor mu? “Evet, hem kullanıcılar için ücretsiz bir yazılım hem de bilişimciler için açık bir araştırma kaynağı sağlıyor. Bilgiyi kapitalist tüketim sisteminin içine soktuğunuz zaman başkaları aynı yazılımı geliştirip satmasın diye korumanız ve saklamanız gerekiyor. Ancak Linux bunun gerekli olmadığını söylüyor.” Pardus’un adının hikayesi nedir? “İşletim sistemimizin adını soyu tükenen veya tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan Anadolu Parsı ‘Pantherea Pardus Tulliana’dan aldık. Resmi olarak kayda geçen en son 1970’lerde görüldüğü, o da vurulmuş. Ama şimdilerde arada sırada görüldüğü söyleniyor, kesinlik kazanmasa da umut verici gelişmeler. Biz de bir şekilde işletim sistemimizin hem Anadoluya özgü hem de Latince gibi evrensel bir dilde olması için Pardus’u seçtik. Yapım sürecinden bahseder misiniz? “İlk olarak dünyada neler var diye araştırıldı ve daha çok teknik bir yol çizildi. 2005 şubatta ilk çalışan CD’yi çıkardık. Tahminimizin ötesinde ilgi gördük. Bir yıllık çalışmadan sonra 26 Aralık 2005’de Pardus 1.0’ı çıkardık. 1.1 versiyonu için iyileştirmelere başladık ama o kadar çok değişiklik yaptık ki bazı bileşenler neredeyse yeniden yazıldı ve tasarlandı. Bir yıllık geliştirmenin sonunda Pardus 2007 ortaya çıktı. Çok iyi bir ürün çıktı, çok iyi bir ekip oluştu ve çok şey öğrendik. Bunları önümüzdeki yıllarda kullanacağız.” Pardus şu an kişisel kullanıcıların, ofis programlarından fotoğraf işlemeye, film seyretmekten sohbet etmeye kadar tüm ihtiyaçlarını karşılıyor mu? “Evet saydıklarınızın hepsini ve fazlasını karşılıyor. Neyi Güney Kore’nin önde gelen elektronik üreticisi LG, dünyanın ilk çift formatlı HD disk okuyucusunu geliştirdi. Önümüzdeki yıllara damgasını vuracak ürünlerden biri olan High Definition kalitesinde DVD için Sony ve Toshiba arasında ürettikleri farklı formatları piyasaya kabul ettirme savaşı devam ediyor. Süper Multi Blue adı verilen LG BH100, Bluray formatının tüm teknolojisini desteklerken, HD DVD’lerde sadece filmi gösterebilecek. Bluray ve HD DVD formatlarının ikisini birden okuyabilen ürün ABD’de Şubat ayında 1199 dolardan satışa sunulacak. Warner Bros şirketinin de yakın zamanda iki formatıda destekleyen boş diskleri piyasaya süreceği duyuruldu. ? İnce MP3 çalar Samsung bir önceki modeli YPK5’in devamı niteliğindeki YPK3 ile en ince ve en şık MP3 çalar tahtına göz dikti. 1.8 inç büyüklüğünde ekranı ve dokunmatik tuşlarıyla ilgi çeken YPK3’ün flash tabanlı 2GB, 4GB ve 8GB’lık modelleri piyasaya sürülecek. MP3 ve WMA müzik formatlarını destekleyecek modelde Fm radyo da bulunuyor. karşılamadığını söylemek daha kolay, başka platformlar için geliştirilmiş oyunları oynayamıyorsunuz ve eğer Windows’ta özel olarak kullandığınız bir program varsa bunu kullanamıyorsunuz. Özel bir yazılıma tabi değilseniz şu an tamamen Windows’tan veya Mac OS’dan Pardus’a geçebilirsiniz. Her türlü internet, ofis ve multimedya uygulamalarını kullanabilrsiniz.” Hangi kurumların Pardus’u kullanacağı netleşti mi? Şu anda kesinleşmiş olan ASAL var, Nisan’dan itibaren kullanmaya başlayacaklar. Kobiler de ilgili, yazılım lisans maliyetlerinden bıkmış vaziyetteler, Pardus onlara çok ciddi bir çözüm öneriyor. Tek sorun alıştıkları muhasebe programlarını Pardus’ta çalışır hale getirmek. ASAL’ın yaşayacağı tecrübeyi bekleyip buna göre harekete geçecek kamu ve özel kuruluşlar da var.” ? EXV7 yakınlaştırıyor Casio yeni fotoğraf makinesi HiZoom EXV7’yi satışa sunuyor. 7.2 megapiksel çözünürlüğü ince tasarımla birleştiren modelin en çok göze çarpan yanı 7x optik yakınlaştırmasının (35mm’de 38266mm’ye eşdeğer) bulunması. Fotoğrafların net çıkmasını sağlayan Mechanical CCD Shift teknolojisi ve otomatik odaklama takip özelliği sayesinde haraketli çekimlerde de iyi performans hedefleyen EXV7’de geniş ekran TV’ler için 16:9 video kayıt formatı desteği, 2.5inç TFT ekran ve MPEG4 kalitesinde video kayıt seçeneği bulunuyor. 3072 x 2304 çözünülürlüğe kadar çekim yapabilen EXV7’de makro modu da bulunuyor. Parsı... Ulusal bir işletim sistemimiz olmasına neden gerek duyuldu? “Sureç 2003’te başladı. UEKAE’nin ulusal teknolojik bağımsızlık, güvenlik ve tasarruf gibi misyonları var. Askeriyeden istihbarata kadar bilgisayar sistemlerinin kullanımı arttıkça bunun en ortasında olan işletim sistemlerinin güvenli olmasından emin olmak hayati önem taşıyor. Bunun en garantili yolu ise yazılımın kaynak koduna sahip olmak. Eğer kaynak koduna sahipseniz sistemin işleyişine güvenebilirsiniz. Bunun için en doğrusu işletim sistemini kendimizin yapmasıydı, doğal olarak açık kaynaklı Linux tabanında yapıldı.” iPhone dünyayı parmak ucunuza getirdi bir üründe tasarımın ne kadar önemli olduğunu bize bir kez daha kanıtladı. Şirketin CEO’su Steve Jobs’un 9 Ocak’taki Macworld Expo’da detaylarını açıkladığı cep telefonu/multimedya cihazı iPhone, piyasada hali hazırda bulunan rakiplerine birkaç özellik dışında üstünlük kuramamasına hatta bazı yönlerden geride kalmasına rağmen hiç şüphesiz önümüzdeki iki üç yılın en revaçta ürünü olacak. Aynı iPod’un müzik endüstrisini evrime zorlaması gibi bu kez de iletişim sektörü iPhone tarafından sallanmaya hazırlanıyor. Peki ama iPhone’u bu kadar önemli kılan yanı ne? Kısaca ilerici tasarım ve yüksek kullanılabilirlik. iPhone’un ilk göze çarpan özelliği sadece üzerinde bir, yanında da iki küçük tuşun bulunması. MP3 çaları, fotoğraf makinesi ve hızlı internet erişimi bulunan bir cep telefonu için iddialı bir sadelik diye düşünürken çoklu dokunmatik ekran tüm şüpheleri ortadan kaldırıyor. Gerçekten de Mac OS X sistemi üzerine kurulmuş 3.5 inç (8.9 cm) büyüklüğündeki 320x480 piksellik geniş ekran, iPhone’a hem analık, hem de babalık yapıyor. Apple KAYNAK KODU BİZDE Microsoft tabanlı işletim sistemlerinin kaynakları kapalı olduğu için tam olarak güvenilir değil diyebilir miyiz? “Ulusal güvenlik söz konusu olunca bazı şeylerin olabilir olması, olması kadar tehlikelidir. Pardus’un kaynak kodu bizde olduğu için nasıl çalıştığını tam olarak biliyoruz. Ayrıca Linux tabanlı işletim sistemi kullanılmasının çok büyük fiyat avantajı da var. Silahli Kuvvetler olsun kamu olsun yazılım lisansları için ciddi paralar ödüyoruz. Fizibilitesi yapıldığında Pardus projesinin oluşturulup sürdürülebilir kılmanın maliyeti bu lisans ve terfi bedellerin yanında çok ufak bir rakam olarak kalıyor. Hem güvenlik hem de tasarruf sağlanıyor.” Açıkkapalı kaynak tartışması büyüyor, size göre gelecek ne yönde olacak? “Açık kaynaklı yazılımlarda telif hakkı, kullanıcıya ücretsiz olarak devrediyor. GPL denen genel kamu lisansıyla yazılım istendiği gibi çok makinada kullanılabiliyor, dağıtılabiliyor, çoğaltılabiliyor, hatalarının giderilip daha iyi çalışması için kodu değiştirilebiliyor ve bu değişiklik dağıtılabiliyor. Pardus projesinde şu anda 15 kişiyiz ve buna 4 GB ve 8 GB’lık modellerinin Amerika’da haziran ayından itibaren 499 ve 599 dolara satılacağı iPhone’un Türkiye satış fiyatı henüz belli değil. Ülkemize geliş tarihi ise 2007 sonu, 2008 başı olarak tahmin ediliyor. Q KLAVYE KOLAYLIĞI Dokunmatik ekranın öne çıktığı başka bir kullanım ise bilgisayarlardan alışık olduğumuz Q klavyesi. Bunun sayesinde çoğu cep telefonu kullanıcısının vazgeçemediği kısa mesajların yazım süresi azalacak. Ayrıca ister MP3 listenizi ister telefon rehberinizi rulet tekerleğinin hareketini anımsatan bir şekilde oynatabiliyor, parmaklarınızı ekranın üzerinde kaydırarak fotoğraflarınıza zum yapabiliyor, Safari tarayıcısıyla internet sayfalarında okumak istediğiniz yeri kolayca seçebiliyor, Quicktime ile videolar seyredebiliyor, albüm kapaklarınızın arasında gezintiye çıkabiliyorsunuz. iPhone’da Google’ın harita servisi Google Maps’te bulunuyor. Apple, filmler, TV şovları, müzik, fotoğraflar ve podcastler dahil Mac veya PC’nizdeki tüm dijital içeriğinizi televizyonunuza kablosuz olarak göstermenin en kolay, kullanımlı ve eğlenceli yöntemini sunan Apple TV’yi satışa çıkarıyor. Apple Remote adı verilen uzaktan kumanda ile çalıştırılabilen Apple TV, dijital medya koleksiyonunuzu tüm modern geniş ekran televizyonlara aktarmayı başarıyor. 50 saate kadar video, 9.000 adete kadar şarkı, 25.000 adete kadar fotoğraf depolayabilen Apple TV’de 40GB’lık sabit sürücü bulunmakta. 720p yüksek çözünürlükte görüntü sunan Apple TV, bilgisayar ile AirPort 802.11g/n kablosuz bağlantı kuruyor. ? Apple ile TV keyfi GÖRÜNTÜLÜ KONUŞMA BEKLENİYOR Steve Jobs’a göre şu ana kadarki en gelişmiş iPod’a sahip olan cihaz 4 ve 8 GB’lık hafıza seçenekleriyle bu teknolojiyi ne kadar kullanabilecek bilinmez. Belli ki Apple, iPhone’a 2030 GB gibi geniş bir müzik kütüphanesinin sığacağı kapasiteyi koymayarak iPod satışlarını da yukarıda tutmak istiyor. iPhone’un 2 megapiksellik kamerası da günümüzde 5 megapiksele ulaşmış endüstri için büyük bir devrim sayılmaz. Beş saatlik telefon görüşmesi ve video seyredimini mümkün kılan şarj edilebilir pil, MP3 çaları 16 saat canlı tutabiliyor. Cep telefonlarından alışık olduğumuz gibi pilin yerinden çıkarılamaması ise en ufak bir sorunda Apple tamir servisini ziyaret etmeyi gerekli kılacak. Bu durum iPod’ların da en çok eleştirilen yanlarından biriydi. Cihazda iletişim dört bant (MHz: 850, 900, 1800, 1900) üzerinden yapılıyor. Ama iPhone’un belki de en büyük eksiği, EDGE ve WiFi kablosuz bağlantılarına rağmen 3G desteğinin olmaması. İletişim sektöründe devrim yapacağı iddia edilen bir cihazda önümüzdeki yıllara damgasını vuracak görüntülü konuşma özelliğinin olmaması kafaları karıştırıyor. Belki de Apple, bu özelliği iPhone’ın bir sonraki modeline saklıyordur. erdemhs@gmail.com RİFAT MUTLU rifatmutlu?hotmail.com