Katalog

t DÜNYA MİMARLIK GÜNÜ “Sudan Sebepler” Üzerine: Küresel Isınmayla Yüzleşmeye Hazır mıyız? Küresel ısınmanın son yıllarda kazandığı boyut, insanların iklim değişikliğine neden olduğu konusunda bir kuşkuya yer bırakmayacak kadar açık. 2007’de, dünya tarihinde ilk kez, kentlerde yaşayan insan sayısı kırda yaşayanların sayısından daha fazlaydı. Bunun yanısıra, tüm insanların yaklaşık % 80’i su kıyılarından 50 km. mesafedeki yerleşim bölgelerinde oturuyor. Okyanusların ısınması ve buzulların erimesi deniz seviyesine yakın kıyı bölgeleri için büyük tehlike oluşturuyor. Gelişmekte olan birçok ülke için, büyümekte olan kentsel nüfusun temiz su ve hijyen ihtiyaçlarını karşılamak ve kentsel çevreyi korumak için gereken altyapı ve kapasite gereksinimlerini sağlamak mümkün görünmüyor. Su kaynaklarının verimsiz kullanımı, küresel ısınmanın olumsuz sonuçlarını artırır nitelikte. Kısacası, bugün aşırı addettiğimiz şeylerin gelecekte norm haline geleceğini söylemek mümkün. Peki, aslında bir süredir etkilerini açıkça hissetmeye başladığımız küresel ısınmayla yüzleşmeye gerçekten hazır mıyız? Meydana gelmesi muhtemel insani, ekonomik ve ekolojik kayıplarla başa çıkabilecek miyiz? Su havzalarını yapılaşmaya açmaya devam edecek miyiz? 1214 Ağustos tarihlerinde Stockholm’de gerçekleşen 2007 Dünya Su Haftası’nın amacı da bu ve benzeri sorulara yanıt aramaktı. İklim değişikliğinin ortaya çıkaracağı olumsuz etkilere uyum sağlamaya yönelik alınacak tedbirlerin, sürdürülebilir kalkınma için de anahtar önemde olduğuna vurgu yapıldı. Küresel ısınmanın hem küresel hem de bölgesel ölçekte yapılı çevreye yönelik olası etkilerinin de tartışıldığı etkinliklerin, yılda bir kere toplanan, kapsamlı bir platform olarak işlev görmesi hedefleniyor. İstanbul’un su havzasına yerleştirilen F1 İstanbul Park Konunun ulusal ve uluslararası düzeyde ele alındığı, ilki 2006’da gerçekleşen TMMOB Su Politikaları Kongresi’nin ikincisi, 2022 Mart 2008 tarihleri arasında gerçekleşiyor. Gündeme alınacak başlıklar arasında, iklim değişikliği ve su potansiyeline etkileri, yeraltı ve yerüstü sularının korunması ve planlı kullanımı, su güvenliği, sağlıklı suya erişim hakkı, kentleşmenin su kaynakları ve yönetimine etkileriyle su kullanımının çevresel boyutları ve çözüm arayışları yer alıyor. Küresel ısınmanın yanısıra, “küresel politikaların” da su yönetimi üzerinde etkili olduğu biliniyor. Son yıllarda ülkemizde de uluslararası şirketlerin sektördeki ağırlıkları giderek artarken, piyasa mekanizmalarına bağımlı, sürdürülebilirlik kaygısı taşımayan su politikaları üretiliyor. Kısacası, su kaynaklarımızın plansız kullanımı, azalması ve kirlenmesi, su havzalarının yapılaşmaya açılması, hızlı nüfus artışı ve sanayileşmenin yanısıra yönetim ve politika eksikliklerinden de kaynaklanıyor. Anadolu Güneş Mimarisinin Özellikleri Çetin Göksu ODTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi • Güneşe duyarlı bir yapı tarzıdır: Bina ya da bina gruplarının üzerine gelen güneş enerjisini kullanan, ya da kullanması için sistemler geliştirilen biçimleri içerir. Bu nedenle güneş mimarisi demek herşeyden önce, kendi üzerine düşen enerjiyi, en etkin bir biçimde kullanan, kullandıran bir içeriğe ve özelliğe sahiptir. • Enerji duyarlı sistemler içerir: Mimarinin en önemli özelliği, gelen enerjinin yakalanmasıdır. Bu temel fonksiyonu nedeniyle, binaların dış kabukları, enerji duyarlı sistemlerle donatılmak zorundadır. • Modern mimariden farklı bir planlama işlevine sahip olmalıdır: En önemli özelliklerinden birisi, oldukça farklı bir planlama düzeni gerektirmesidir. Binaların içinde çok çeşitli özelliklere sahip mekânların, işlevleri gibi, enerji gereksinmeleri de farklıdır. Bu farklılıklar, güneş ışınlarının gelen yönlerine göre, titizlikle değerlendirilmesi gereğinden kaynaklanır. • Yöresel özellikler ve değerler taşır: Her yörede farklı iklim koşulları nedeniyle ayrı ayrı ve her yöreye has değerler içermeyi gerektirir. Bu anlamda güneş mimarisi, her yörede farklı değerler taşır ve özgün çözümler gerektirir. • Güneşle birlikte yaşanan alanlara sahip olur. • Doğal renkleri ve doğal malzemeleri kullanır. • Ekolojik değerlere sahiptir. • İnsan sağlığına en uygun çevreleri oluşturur. • Temiz çevreler oluşturur. • Ekonomiktir. Yapının üzerine gelen enerji kullanıldığı için yakıt gideri yoktur. 8