Katalog

t TÜRKİYE MİMARLIK POLİTİKASI Mimarlık ve Gelecek Bülend Tuna Mimarlar Odası Genel Başkanı Ekim ayının ilk pazartesi günü Dünya Mimarlık ve Habitat Günü birlikte kutlanmaktadır. Uluslararası Mimarlar Birliği ve Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Örgütü tarafından bu yıl için açıklanan temalar günümüzün yakıcı sorunlarını dile getirmemizi, irdelememizi öneriyor. İnsanların refah içerisinde, doğal çevreyle barışık, onu tüketmeyi değil, birlikte yaşayabilmeyi hedefleyen, sömürünün olmadığı bir toplum hedefinin zihinlerde silikleşmesi; onun yerine giderek bir tüketim hırsının, yok ederek sahiplenme güdüsünün önlenemez yükselişinin yerleşmesi gözlenmektedir. Tüm insan yerleşimlerini, doğal çevreyi, yaşamı tehdit eder boyutlara varan tamahkâr kullanımlar, önümüze çözülmesi zor sorunlar getirmiş, geleceğimiz için karamsar olmamıza neden olmuştur. Mimarlık, yaşanılır kentler ve sağlıklı yaşam çevreleri yaratan bir meslek olarak, bu sorunları dikkate almakta, endişe duymakta ve çözüm üretmeye çalışmaktadır. Dünya Mimarlık Günü’nde ülkemiz mimarlık gündemine baktığımızda neler görüyor, nelerle uğraşıyoruz: Bugün kent topraklarının yağmalanması, geleceğimizi karartacak boyutlara ulaşmıştır; kentlerimizi yaşanmaz kılacak kertede ölçüsüz bir yapılaşma hırsıyla karşı karşıyayız. Metropol kentlerimizde gördüğümüz büyük imar etkinlikleri, önemli rant aktarımı sağlayan, kent planına uygun olup olmadığına bakılmaksızın yapılabilen devasa projeler; hukukun zorlandığı, adalet duygusunun zedelendiği keyfi uygulamalar görüyoruz. Benzeri nice sorunun ele alınması, her birinin üzerinde titizlikle durulması, kamu ve toplum yararına gerekli irdelemelerin yapılması, halkın ve yöneticilerin uyarılması, sıklıkla da hukuk yoluna başvurulması gündeme geliyor. Mimarlar Odası, diğer meslek odaları ve demokratik kentli kuruluşlarla birlikte kent suçunun karşısında, yaşanılır kent özleminin teminatı olduğunun bilinciyle böylesi zorlu bir çabayı yıllardır sürdürmektedir. Önemli olan halkın bu çabayı anlaması, benimsemesi, desteklemesi ve her geçen gün kentine daha da sahip çıkar hale gelmesidir. Toplum ve mimarlık ilişkisinin değerlendirilmesi ve mimarlık kültürü, yapı kültürü, kentleşme kültürü konularında toplumla daha dolaysız ve somut ilişkiler kurulmasının önemli buluyoruz. Bizlerden iyiyi güzeli arayan, ayıplı kötü hizmeti reddeden, mimarla ortak bir dili paylaşabilen, sorgulayıcı bilinçli tüketici olarak toplumun, kaliteli yapı üretiminde rolünün büyük olduğunu vurgulamak isterim. Daha nitelikli bir mimarlık ortamı arayışı çerçevesinde hazırladığımız Türkiye Mimarlık Politikası ile mimarlık hizmetinin ve mimarın, toplum ve kamu yararına güvenceye alınması; mimarlık hizmet standartlarının yükseltilmesi, kalitenin her düzeyde aranır hale getirilmesi; bu kapsamda yapılmak istenen düzenlemelerin irdelenmesi, geliştirilmesi hedeflenmektedir. Yoksulluk, göçler ve bunlar karşısında bunalan kentlerimizde mimarlık yapabilmek; siyasi, ekonomik veya iklimsel nedenlerle doğabilecek yeni ve farklı göç dalgalarına karşı mimarlığın bir cevabını oluşturabilmek; yaratıcılığın toplumsal boyutunu gösterebilmek; toplumla mimarlık ilişkisini irdeleyerek, belki de yeniden kurgulayarak, geliştirmek hedeflenmektedir. Önümüzdeki yıllarda mimarlar olarak hep bunları ve benzerlerini konuşacağız, bazen gündemimizde, bazen de gündemin konuşulan maddesinde yer alacaklar. Odamız da, imar ve kentleşme sorunlarını dikkatli bir şekilde izleyen ana aktörlerden birisi olarak, gerek yerel yönetimlerin, gerekse merkezî yönetimin icraatlarını, demokratik güçlerin gölge kabinesi gibi takip etme görevini üstlenmeye devam edecektir. TÜRKİYE MİMARLIK POLİTİKASI: Toplumsal Bir Çağrımız Var! Ulusal Mimarlık Politikaları, mimarlık ürünleri ve yapılı çevrenin niteliğinin kamu yararına olduğu düşüncesinden hareketle, mimarlık uygulamalarında standartları yukarıya çekme hedefini, hükümet politikalarıyla bütünleştirme amacını taşımaktadır. Daha nitelikli bir yapılı çevreye ulaşılması için en önemli adımlardan biri, mimarlık politikasının elde edilmesidir. Özellikle kamu yapılarının inşa süreciyle ilgili belirli koşulların getirilmesi, kamunun yol gösterici olması hedeflenmekte, nitelikli yapılara ulaşmanın yolları aranmakta, bu amaçla mimarlık meslek kuruluşlarıyla hükümet kurumları arasında işbirliği ortamları sağlanmaktadır. Ülkemizde de kalıcı, kimlikli ve çağdaş bir çevrenin her düzeyde temel imar ve kentleşme hedefi olmasının sağlanması, “binlerce yıllık mimarlıklar ülkesinin yeniden mimarlıkla buluşması” için dünya deneyi ve ülkemize özgü koşulların gözetilerek “Türkiye Mimarlık Politikası”na bir an önce ulaşılması gerekiyor. Bu saptamayı tarihsel bir çağrıya dönüştüren Mimarlar Odası, Türkiye’ye özgü bir mimarlık politikası metni üretilmesi konusunu uzunca bir süredir bir kampanya ile tartışıyor, tartıştırıyor. Bu süreçte, Cumhurbaşkanından yurttaşlara, mimarlıkla ilgili merkezî ve yerel tüm kurumlara Türkiye Mimarlık Politikası metni iletilmiş, irdelemeleri, değerlendirmeleri hedeflenmiştir. Uluslararası ortamda bu konuda yaşanan gelişmeler ve yapılan çalışmalar da yakından izleniyor. Mimarlar Odası, aynı zamanda, her iki ayda bir farklı şehirlerde düzenlediği “Mimarlık ve Kent Buluşmaları”nda mimarlık politikası konusunu gündeme taşımış, Türkiye Mimarlık Politikası metninin gelişimine farklı kentlerden ve bölgelerden katkılar derlemeyi planlamıştır. Buluşmaların sonuncusu olan 28 Eylül 2007 tarihinde, İstanbul’da yapılan toplantıda “Metropoller ve Mimarlık” teması irdelenmiş, ayrıca değişik kentlerde yapılan toplantıların sonuçları değerlendirilmiştir. Bu politikanın en önemli yanlarından biri, mimarlık ve yapılı çevreyle ilgili çeşitli taraflarca nasıl benimseneceği, sahiplenileceği ve geliştirileceğidir. Toplumsalkültürel yaşamımızda mimarlığı ve mimarlık hizmetini etkin kılmak, yaşam yerlerimizin mimarlık kültürü ve hizmetinden yoksun bırakıldığı mevcut durumu tersine çevirmek, toplumu mimarlığın sanatsal, kültürel, insancıl ve işlevsel özellikleri ile yeniden buluşturmak gibi hedefler çerçevesinde ortak bir sorumluluk bilincinin geliştirilmesi gerekmektedir. Mimarlar Odası, kültürden sorumlu Bakanlık başta olmak üzere, ilgili kamu kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarını ve diğer kamusal örgütlenmeleri bu politikanın uygulanmasında sorumluluk üstlenmeye çağırmaktadır. “Türkiye Mimarlık Politikası’na Doğru” metninin tümünü okumak için www.mo.org.tr/mimarlikpolitikasi adresini ziyaret edebilirsiniz. Yayımlayan: Mimarlar Odası Genel Merkezi Editör: N. Müge Cengizkan Yayına Hazırlayanlar: Derin İnan, Kıvanç Kılınç, Tuğçe Selin Tağmat Grafik Tasarım ve Uyulama: H. Nilgün Kara Babacan İdare Merkezi: Mimarlar Odası Genel Merkezi, Konur Sok. No:4/2 Yenişehir 06650 ANKARA T: 0.312.417 37 27 F: 0.312.418 03 61 E: [email protected] www.mimarlarodasi.org.tr İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Baskı: İhlas Gazetecilik AŞ., Yenibosnaİstanbul İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No:2 Şişli 34381 İstanbul T: 0.212.343 72 74 F: 0.212.343 72 64 www.cumhuriyet.com.tr 2