Katalog

HACI BEKTAŞ VELİ ÖZEL EKİ/ „> Uygaıiıkların beşiği Pir Müzesi ANKARA (Cumhuriyct Bürosu) Hacı Bekiaş Velî Müzesi, AleviBektaşi inancı ctrafında şekillcnıniş yapılar topluluğundan oluşur. Bugîin müze olarak halkın ziyaretîne açık olan, ancak daha ünceleri plan olarak külliye, kullanım olarak lekke ya da dergah diye bilincn bu yapılar (oplulugu 13. yüzyiün son çeyrcgi ile 20. yüzyılın ilk çeyrcğı arasında yapılnuştır. Müze, înanç kültü olması ile birlıkte. içındc ycr alan eserlerle eski Tunç Çağı'ndan başlayıp Cumlıtıriyet döneminc kaclar gelen nercdeysc tum Anadolu uygarlıklannın izlcrini taşır. Hacı Bektaş Müzcler Müdüru ArkeologCevdct Ustündag'ın verdıgi bilgilere görc, müze; Nadar Avlusu, Dergah Avlusu ve Hazrct Avlusu olmak fizere üv* ana hölümden oluşuyor Bölümlerin özelliklerı ıse şöyle: deki anılsal görünümlü Çaial Kapı'dan gîriltr. Eskidcn at evi, mihman evi. ekmck evi, hamam, luvalet ve çamaşırhanenin bulundugu bilinen avlunun girişindeki sağ tarafta, 1902 yılında Feyzullah Dedebaba döncminde, NevşehîrK usta Mustafa Vasfi larafından yapılan "Üçler Çeşmcsi" ycr alır. Çeşmenin üst kısmmda ycr alan "Mührö Suleyman Motifi" dikkatı çeker. Dergatl AVİUSU: Üçgen alınlıklı. sivri kemcrli Oçlcr Kapısı'ndan girilen bu bölümün sag yanında; Ardanlı Çeşmev Aşevi Baba Köşku. Aşevi ve Tekke Camiu ortadasında; Mcydan Havuzu, sol yanında da Mihman Evi, Meydan Hvi ve Kîler Evi ile üst katında Dedebaba Köşkü ycr almaktadır. Bölümde yer alan ve dergahın en önemli bölumlerinden bıri olan Meydan Kvi'ndc, **yola girme" ile gcnelözel sonınlann konuşulması gibi işlevler yerine getiriliyordu. Ancak Meydan Evi'nin kapısının lentosunda yer alan taş üzerindeki yazıt pek çok kîşi tarafından fark cdilmez. Söz konusu yazıt. Ruma Dönemi'ndc yazılmış Yunanca hir yazıttır ve tam okunaniamaktadır. Kim olduğu bilınıncyen Filavyaadlı kışı: eşî yadaçocugu îçîn bu taşı diktinni$tîr. Bu nedenle yazıl aynı zamanda bir aııı laşı olmakla birliktc. Hacıbeklaş ilçesinin Yunan ve hatta yapılan kazı çalışmalannda bulunan kalınlılar ile eski tunç çağına kadar uzanan bir tarihi oldugunu gösiermckledir. Dergah Avlusu'nda yer alan Tekke Camii ise, 2. Mahmul döneminde yapılmıştır. Klasik aıılayışta. içten kubbe görünümlü, dıştan sekizgen kasnak üzerine oturan ve kur$uıı kaplamalı pıraınidalvalılı olarak inşa edilen caminin, güdük minaresi ise rcslorasyon urünudür. Canıuhalenkullanıma açıktır. AVİUSUzAllı Hasrat NMtar Avlimi: Bu bölume güney lar Kapısı'ndan girilen hu avlu içinde, Alalürk köşesi, Pir Evi, Balım Sultan Türbcsi, Derviş Me/arlıgı ve llas Bahçe bulıınmaktadır Avlu girîşinin tam karşısında bulunan Pir Evi*nin giriş kapısının sag ve soluiKİa 12tane dedebaba 111e zarı buhınmaktadır Üstünde I mllyon iuaa ziyarH edfyor. Çift Başlı Kar Harı BckUif Veli Müusi'ai yılda lal motifi bulunan ve Pir lîvi'ne giriş Kerim'inSecdesuresîninhirinci ayeti. lem işi motiflerle bezeli olan türbede, kapısı olan amtsal mernıer kapı "Ak Iran Şahı eşi Farah Dîba'nın adakola Guvenç Abdal. eşi Dünya GOzeli ile Kapı" olarak adlandmlır. Bunun nede rak gönderdigi ipek halı. sancaklar. luzlanna ait mezarlar bulunmaktadır. tt ni, îçeri girilmesi için yüregin terte Beklaşî ikonalan, türbenin gflmüş pla Mezann önünde yer alan Güvenç Abmîz olarak sokulması gercktîgîııe" ya ka kaplamalı oıjinal kapısı yer almak dal'a ait şu sözler. Bekfaşilik felsefenin pılan vuıgudur. Kapının önündc. eşik tadır Medyanın doğusunda, Horasan etigıni anlatır: kısınmda Yanko Medyan adında bir mi Erenleri*nin. hatısında ise Celebiler'e "Genç Abdal hakka ermek istersen nıarın mezan bulunınaktadır. Mimar aît mezarlar yer almakiadır. Çelebi meDost yolunda can baş vermek isterMedyan. tuıbenin çalı kısmında onanın zarlan içinde tnillt mücadelc yıllarınyaporkcn Bekta$îlik yoluna girmiş ve da Atatürk ile görüşmeler yapan ve sonHakkın cemalinl fSrmek istersen adını sonradan (aferi Sadık olarak de ra Meclis lkinci Başkanı olan Ahmet Gördügünü öıt, görmediğuıi söylegîytînnışlir. Minıar Medyan, vasiyeti Cemalettin Çelebi'nin de mezan bu me11 fizerine "Ben insanlann ayagının altı lunmaktadır HölümJekı (iök Eşîk KaHazret Avlusırnun sağ yanında BaM 1 na lozolabilırim * felsefesini benimse pfdan Huzuru Pır"e, yani Hünkarı lum Sultan Turbesi, 1519 yılında Yavuz tnesi ncdcııîyle eşik allına gömülmüş Hacı Bektaşı Veli'ıım Türbcsrne giri Sullan Selim komuiiuılanndaıı Dulkatür Ak Kapı'dan sonra u Orta Medhal"e lîr. Türbe girişindeki kapı komulunun dirağlu Beyi ŞeyhsuvarAli Bey tarafıngeçiür Bölümün sağ tarafında dergahın îki yanında birer çift giivercin moiifi dan yapılmıştır. Balum Sullan ise. Bekçekirdegi sayılan ve dervişlerin olgun vardır. Böyleoe însanlara Hacı Bektaş lâşilige yaplığı hi/meiler nedeniyle laştıklan MÇilehanen ya da "Kızılca Veli ögretisinin barışcıl bir felsefe ol AlevıBektaşi toplumu arasuıda "Piri halvet" dcnilen hücrc oda bulunmakta duğu yönünde mcsaj verilır. Hacı Bek Sani", yani 2. Pir olarak kabul edildır. Orta Medhal sonunda ycr alan ve laş türbesî, Orhan Bey larafından yapıl mektedir. Balum Sullan türbesinin heüstünde kitabesi olan Kırklar Kapı mıştır. Türbe 4x4 kare planlı olup yük meıı yanında bulun;ııı lürbede ise Ossfndan "Kııklar Mcyda* aeklîği ise yakla oıanlı ile girilen savaşlar sonucunda banı"na geçilir Kırklar 91 kesilcrek öldürülen ve Balım Sulşık ISmetredir. Meydanı, pirlerin oldugu lan ın kardeşi olarak bilinen Şah Kai aa Bektaş yer aıılaıııına gelir. Bu bölender (/elcbi'yc ait oldugu ileri süruf lümde ayrıca. H/. Ali nin len bir mezar yer almaktadır Türbenin Müzesi, inanç kültü yazdıgına inanılan ve taolmasının yanında bölfimde Güvenç ön kısmmda ise 400 yaşında oldugu baklanmış ceylan derisi Abdal Türbesi bu varsayılan "Dilek AğacıKaradut" ile otağanüstu bir uygarüzerine kufi yazı lekniginlunmaktadır. To üzerinde Osmanlıca ya/ıl bulunan süde yazılmış olan Kuran'ı tık zengfnliğfne sahip. tun yer almakladır. H lımiyaz Suhibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan S Genel Yayın Yönctmcni: Ibrahim Yddız Yayın Danışmanı: Mastafa Balbay Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu Edîlör: Gonca Kanbcr Yayına lluzırlayan: Nihat Akkayi Fotoğraflar: Serdar Özsoy Baskı: McrkezGazetc Pcrgi Basim Yayıncılık San. veTic. A !>. Falih Mah. Hasan Basri C'ad. Samandıra Kartal/lstaııhul ldare Mcrkezi: Tfirk ücagı Caddesı No: 39/41 34334 Cağaloğlulstanbul Tel: 02125120505. Faks: 0 2125138595 Reklam: Cumhuriyet Reklam 0 2125124778