Katalog

HACl BEKTAŞ VELİ ÖZEL EKİ/ Atatürk'ün milli yıllannda ! Atatürk ve Hacıbektaş ANKARA (Cunıhuriyct Bünmı) Ulusal Kurfuluş Mücadelest içîn Anadolu'daki AleviBektaşt tophımunun desteğini almak isteycn Mustafa Kemal, Ccmalettin Çelebi Efcndi vc Dedebaba Postu Vckili Nîyazî Salih Baba ilc Hacıbektaşta bir araya gelir. Mustafa Kcmarin ozamanlarda konuk edildigi cv 2001 yılıııda yeniden yapılarak (rekonstrüksiyon) müzc halinc gctirildi. "Atatürk KviMüzcsi \ 19. yuzyılda kcrpiç arasına "hatıl" alılarak inşa cdilmişti. Yapı, aynı zamanda "ortasofalı" bir türk evim teınsil oder Mustafa Kcmai, 22 Arahk'ta Hacıbektaş'a geldiginde Hacı Bektagı Veli Dcrgahı'nı da ziyaret oder. Hatta o zamanlar, deıgahta bıılanan dcdelcr, "Acaba Pirimiz kılık mı değişlirdi?" dıye kcndilerine sorarlar. Ahmet Cemaletin Çelebi ve Dedebaba Postu Vekiii Niyazi Salih Baba ilc görüşmelerin yapıldığı dönemlerde Mustafa Kemal, Hacıbektaş "ta konuk edilir. 2223 Aralık gfinleri olmak üzcrc iki gün Hacıbektaş'ta kalan Mustafa Kemal, rahalsı/ olmasma karşın Cemalettin Çelebi ilc bir göruşnıc yapar. I latla kıını kayııaklarda, görüştne sonrasında bir "Pir Evi Protokolü'nün yapıldığmdan söz edilir. Ancak bıı protokole ilişkin herhangi bir yazılı kaynak buhıııniaıııaktadır. Mustafa Kcmarin konuk edildigi ev. 2001 yilında tnüze haline gelirildi. Mtize orjinaline göne restore edilmedıgınden, şımdi ve eski hsıiî arasında farklıhklar gusteriyor. Üviıı orjinal yapısına göre, alt kısııiı kiler ve ınut faktan oluşnıaktaydı. Aııcak bugün bolümlerden hiri ukuına odası, dıgcri de. kiiçük scrgi salonu olarakdiyaznettirildi. Yapının esas yaşanıa yen ısc üst katla. Müzedc orjinal eve ait Lahta suslemeler. sergı salonuııda scrgileniyor. Atatürk'ün Ccmalettin Efendi îlc göriîşme yaptıgı "Köşk OdastHnda, arslanlı, gönıme ay yıldızlı dolap orjinal olarak yer alır. Burada ayrıca Arif Sağ'ın hediyesi olan bir baglama da bulunmaktadır. Atatürk'ün agırlandıgi yatak odasında yer alan karyola müzede yer alan orjinal eserler anunndadır. Bu böluinde 19. yüzyıla ait bir göınmc dolap bulunmaktadır. Dolaba ait süsleme parçalan aıasındakirenkfarkı hcmen dikkatlcri çeker Muzcde aynca, olunna ve göruştne odası da yer almaktadır. Otıırma odasında, Atatürk îlc Çelebi Efendi arasında göriişmeyi bılen ya da duyan biri tanıfındaıı 1930 yılında yapılmış bir resim bıılumır. Resimde, görüşmcyı tcmsîl edecek şckildc, Çelebi Efendi îlc Atatürk hirlıkte kalıve içerken rcsmcdilmiştir. Oturnıa odasında yer alan önemlî eserlerden birisi de Cemalettin Hfendi'ye ait fotoğraftır. Cemalettin Efendi bu fotoğrafı, 1910 yılında Sultan Mehmet Kcşatvın daveti üzerine gittigi Islaııbulıda çektirniîştir. Ccmalcttin Efendi'nin kcndîsine aii bu portrc fotografı, büyük hır olasılıkla dönctnin ünlü stüdyosu olan "Abdııllalı Biraderler Slüdyosu"nda çcktirdigi düşünülüyor SiyahBeyu/ olarak gektırilen hu folograf sonradaıı renklendirildi. arak kaldığı Içe merkezinde bulunan evde Mustafa Kemal konuk edilmişti O zaman rahatsız olan Ahmet Cemalettin Çelebi Efendi ile Mustafa Kemal arasında ikili bir göruşme olmuştu. I AleviBektaşiler devrimlerin yanındaydı A N K A R A (Cunıhuriyct Blrosn) l'rui. » r Şerafctlin Ttıratı. Mustafa Kcmarin Ibkı Bekiaş'a sadccc millııııücadclcyc ıle^itk nrnmak için degil. aytu /amanda nelecekteki dcvrimlcrc yonclik manvvı dcskgı bulmak ıçin dc guttğinc dikkat çekli. Turan, "Ccmaleilin Rfcndi'nın I H M M'nın ılk kuruluşıında Meclis Ikinci Başkanı olarak scvılmesı hunun en büyük kaııılı Muslalii Kciııal dcvrimleri gcrçckkv iırdigınde bir sok tepki alnıı^ı. Ama Bekta$ilcr hu devrimlerin hep yanında kaldı" dedi. l>rof. I)r. Tunın, Mustafa Kcmarin I lcyetl ı lcmsılıyc ilc hirlıkte J >l^ıla Sıvas'ian Ankara*ya goçcrkcn llacıbeklaş ilçesınc ugndıklanm ve orada iki gün kunakhuiıklannı belirttı. Muslafa Kemal'in llacıhekia dedebaba Nıya/ı Ualıp vt CcmaletÇelebi ilc görügmdennın îki yöndcn önom taşıdıgını ifadc cdcn Tünın, şunlan süylcdi: "Mustafa Kemal. Anknra'ya pclırkcn geçtîği yerric ülkcıun i^ınde hııluııdugu dunımıı aııhıtarak helli gruplardan milli mücadele içın ıkskk uıar. (Vmalctlııı l.icnJı, kcndi adsımlanna göndcrdigi mekiuplarda Kuvayi Mıllıyc'yı desteklcmclerini açıkça söylcr. Ikıncı hır om'mlı kcmu da, yapılan konu^malar sirasında ('cnıalcllın Hfcndi'nın ('umhııriyct'lcn sö/ etmesıdir. Bu alay. Ccmaleliın İilendi'ııın Osmanlı rejımınc kar^ı lavır aldıgının açık bir sı tcmcl mtdiklcrindcn kaynaklandığını söylcdi. Mcvlcvilik vc Hckla>iligin larklılıkbnnadikk.it ^cUn lııran. MMcvlcvıhk Scl* cukltı doncnılcnndc aydın kcsimlcri lanıfındun lululmuş ve Farsva hilinmesi gcrckcn birtarikaikcn. Uckia^ilik ısc kır^ıl kesımlurdc hcıumscncn vc cskı Türk ınanı^ı Şamani/m ile Islam'ı kaynnştıran hir lankatlı. Beklaşılik. Sunnı dogmaya karsji luı$göriiyu tcmcl alan hır anlayış içııulc kuruldu" diye konumu. hu Ihişgöriîliıpîııı aynı /aınanda kaUın ve crkck c^illıjini gclırdigıni anlatan Turan. şunlan kaydclti: "Beklagılikic Lıdına kar^ı hir saygı vardır. 1 latla scmahlar kadın ve erkek bîrlîktcligi ıcındegcıvcklcylınlır. Biröncmli husus da. Uckia^i a>pinlcrinın ö/ Türkcc yapılmasıdır. Bu ncdcnk* Bckta^ilik AnadoluciaTurkçc'nui yayuııaHinda en büyük etkcn olmuştur. Musiafıı KcmaPin amacı milli mficadelcyc gircrkcn. ilcridc hir dcvriııı yapmak, kadın erkek eşiiligini saglamak ve helli dcıgmalan yikantk tuişgörîıyü cgcmcıı kılmaktır. Tarih hılgısi ncdcniylc dc Muslafa Kcmarm Hcktaşilığc cgıhmi vardı.a% Mustala Kemal'in llacıhcktaş'la ıleridc gcrvcklcştirvccgi dcvrımlcı ıçın aradıg) mancvı dcsicpi huldugunu bclırtcn Tunın, hunun en oncııılı goslcfgesınin dc Cemalettin lifcndi'nııı Meclis Ikinci Ba^kanı seVİimcsınınuklugunusuylcdi. luran, M Muslafa Kemal. saglıgında yaplığı dcvhmlcr ncdcniylc bir çok ycnlcn Ccpki aldı. An* eak. bu icpkiyi Bcktaylcrdcn hiç bir zaman gönııedi. Bu da BcktaşilcrinTfiıkiye'nin geli$meKİne ve lam olarak diyemcyccegim aınalaık dü/cıun dngmasmda büyük kaikıları bulunduguııu göstcriyor" B«ktaslilttln Osmanlı'dakl konumu Şcrafctıinibran. MıutaOı Kcmarm Bcklaşilik tankaiı ile ilişki kurnvısımn BeklaSilıginOsınanlı larthinıkki komımundan ve 12