Katalog

StYASET 84 A/;// Khıtıer saltlınlarına kar^t koylerde onleın: hoyun etrafına çitler, dikenli teller... Dünyanın en bahtsız ülkelerinden biri Kamboçya'ya Batı vartlım etmiyor, Sovyetler de "edemem" diyor amboçya uzun yıllardır huzursuzluk ve kargaşa içinde, sıyasi alanda bir istikrara ulaşılamamasının yanında, tarım alanındaki sorunlar, sağlık alanındakı yetersizlikler, Kamboçyahların içinde bulunduğu ümitsizliği bir kat daha arttırıyor. Batıh ülkeler sadece birtakım insancıl yardımlarla (okul kitabı ve tebeşir gibi) yetinirken, Sovyetler bu konuda kaynağa sahip olmadığını belirterek yardımı sınırlıyor. Batı, yardım etmeyişinin gerekçesi olarak Çinhindi yarımadasında Vietnam ve Sovyet emperyalizminin eline parasal olanaklar sunmak istemeyişini ilerı sürüyor. BM'nin Kamboçya'ya yaptığı yardım 1979/8l'den sonra önemli bir düşüş gösterdi. 1979'da 400 milyon dolar tutarında yardım yapıhrken, bugün 1015 milyon doİaradüşUrUldü. Batının yardımdan kaçınması ve BM'in yardım miktarını düşürmesinin pratikteki sonucu, varolan teknık araçların da kullanılamaz hale gelmesi oldu. 1979'da ülkeye gönderilen su pompalarının yıizde 9O'ı b07uldu, sosyalist ve kapitalist ülkeler tarafından inşa edılen denİ7 naklıye araçlarını da farklı bir son bcklemıyor. Uzmanlar Kamboçya'nın yılda ılç, hatta dört kez ürün almaya musait bir iklimde bulunduğunu bildıriyorlar. Po! Pot rejimı sırasında tahrip edilen su kanallarının yeniden inşa edilmesi ve yeterli gübre ılhalatının yapılması durumunda Ulkenin tarım alaninda ikı yıl içinde kendı kendine yetecek duruma gelebileceğini belirtiyorlar. Uzmanlar butun bunlar için yarım milyar dolarlık bir yardınun gerekeeeğini söyİuyoılar. Ancak bu yardıma ne Batı ülkelerinin isteği ne de Sovyetlerin yeterli olanağı var. Pnom Penh'de bulunan sosyalist diplomatlar Batı, Kamboçya'ya yardım etmedıği sürece geçen zamanın kendilerinin yararına işlediğini samimıyetle ifade ediyorlar. Kapitalist ülkeler Kamboçya'da ya K tırım yapmayı reddederlerken, bazı Batılı kııruluşlar küçük endUstri kuruluşlarının hammadde ihtiyacı finansmanını yüklenerek boykotu çiğniyorlaı. Böylece Kamboçya'nın gelişimi bir yanda bir bend, başka bir yerde bir sulama kanalı inşa edilerek sağlanmaya çalışılıyor. Yorgun ve güvensiz Uzun yıllar Kamboçya'da bulunan Batılı bir gözlemei ulke halkının içinde bulunduğu durumu şöyle özetliyor: "İnsanlar geleceklerinden emin degil, yorgun ve giıvensizler. Gelirleri ise aşırı derecede düşük." Kamboçya Dışişlerı Bakanhğı'nda çalışan bir memurun eline ayda 140 Riyal, yani 3 dolar geçiyor. Başkan Heng Samnn'in kazancıysa ayda 1000 RiyaFden yani 20 dolardan fazla değil. Yuksek fiyat artışlarının sürekli gündemde olduğu Kamboçya'da, bir kilo pirinç 4 Riyal, bir kilo domuzeti 22 Riyal. Devlet, çalışanlarına tuketim maddclerinde bazı indirimler uygularken, şehirlerde bulunan memurların da kira ödemek ıçin bir sorunları yok. Aynı /.anıanda elektrik sayaçları olmadığı için elektrik faturalarını da ödmek zorunda kalmıyorlar. Ümitsizlik ve sefaletle karşı karşıya olan butun ülkeler gıbı Kamboçya'da da çururae, yozlaşma ve rüşvet zirveye doğru tırmanıyor. örnek verrnek gerekirse, devlet otehnde hizmetçilerin çamaşırlarını/ı almalarını istıyorsanız dolar olarak bahşiş verıneniz gerekiyor, yorgun taksi şoförlerini direksiyon başına ancak bir paket Camel sıgarası getirebiliyor. Kamboçya halkım tehdit eden bir diğer sorun sağlık hizmetleri. Bundan 2 yıl önce Kamboçya'da çalışmış olan Avrupalı doktorlar, onceleri pislik içinde olan > e sık sık farelerın istilasına uğrayan hastanelerin bugunkü durunıunu daha iyi gorduklerini belirtiyorlar. Ayrıca beslenme yeter sizliğinc ve yeni doğan çocuklarda enfeksiyon hastalıklarına daha az rastlandığını söylüyorlar. Ancak "17 Nisan Hastanesi " MUdürü Oum Saphan hastanelerde tcmizliğin temel sorun olma özelliğini bugün de koruduğunu bildiriyor. Kendi hastanesinde 400 hastanın yatmasına karşılık sadece bir tuvaletin bulunduğunu, suyun gunde ancak birkaç saat aktığını belirtiyor. Oum Saphan rüzgâr estığinde hastane odalarına korkunç bir kokunun dolduğunu, bu nedenle, ilerideki bataklıkta 2 metrelik kazıkların üstune 6'sı kadınlar 6'sı da erkekler için olmak uzere 12 tuvalet inşa ettirdiğini söylüyor. Yatalak hastaların lâzımlıklarının taşınması işlemini akrabaları üstleniyorlar. Kamboçya'da pirinç ekimi muson rüzgârlanyla doğrudan ilişki gösteriyor. Rüzgâr durduğunda bir küçük torba pirincınden başka bir şeyı olmayan barakalardaki ınsanlar açlıkla burun buruna geliyorlar. Çoğunluğunu çiftçilerin oluşturduğu Pnom Penh'de bugun 700 bin insan barınıyor. Suların günde ancak birkaç saat aktığı Pnom Penh'de kabloların eski olması nedeniyle varolan elektriğın yuzde 30'u daha evleıe varmadan kayboluyor. Bugün Pol Pot birçok sorunun yaratıcısı olmakla suçlanıyor. Ancak Pol Pot rejimınin her sorundan ve her kötülükten sorumlu olduğunu savunmak gerçekçi bir yaklaşım olamaz. Eğer doktorlar öğle yemeğındcn sonra domino oynayıp, ameüyatlan yabancı doktorlara bırakıyorlarsa, eğer doktorlar ve hemşireler polıtik kurslara gönderilip bu sırada ağır hastalarla ilgilenemiyorlarsa, bunlara iktidardan kovulmuş Kızıl Kmerlerden başka bir sorumlu aramak gerekir. Taylandlı bir general, Kamboçya'nın siyasi geleceğinde 3 seçenek görüyor: "Ülke ya tamamen Vietnam'a bağlanacak ya direnişçilerin eline geçecek ya da Pnom Penh'teki Vietnam yaıılısı rejim ve Prens Sihanuk yonelimindeki 'Uemokralik Kamboçya Koalisyonu' ara.sında bolunevcktir." Vietnam ordusunun Kamboçya'ya girmesinin üstünden 5 yıl geçti. 5 yıl içinde zarar gören kanallar, evler, köprüler onarılabilir, en azından Pnom Penh'in su ıhtiyacını karşılayacak, sağlık hbmetlerıni düzeltecek bir aşamaya gelinebilirdi. Batı devletlerinin yardımdan kaçındığı Sovyetlerin ise yardım için yeterli kaynağa sahip olmadığı Kamboçya ile komşu ülkeler ve büyük güçler sadece kendi çıkarları çerçevesinde ilgileniyorlar.