Katalog

9 ım Almanya bu konuyla ılgılennıeye başladı ıclit ediyor ı yol açan kımyasal zehırlerın başında dı ksın gazı gelıyor O zamanlar Vıetnam' toplu sdkdt doğumlard yol avan dıyok ı ıçın tıp dergısı "New England Journal Medicıne" şöyle dıyor "Diyoksin sakat dogumlara yol açtnakla çok suçlanan madde." tlk olarak 1969yılında, Vıetnam Savaşı' nın dokuzuncu yılında Saygonlu gazeteler Vıetnam halkında görulen sakatlıkların so rumlusunun Amerıkdlıların kulldndıklan "agent orange"ın ıçındc bulunan diyoksin gdzı olduğunu savunmuşlar Diyoksin ıle ılgılı olarak ılerı sürülen bu ıddıalar kesın olarak kanıtlanamamakla bır lıkte ABD'nın Çevre Koruma Daıresı, dıyok sını şımdıye kadar sentez cdılen en zehırlı madde olarak değerlendırıyor Avustralyalı kımyager ve bu konuda uzman olan Mackwıtz de bu maddenın gücunu somut bır bıçımde ortaya koyabılmek ıçın, "Bir toplu ığ F.Alman televizyonunun bu konuda yaptığı programa katılan Vietnamlı bir doktor, Amerikalıların Vıetnam savaşı sırasında ormanları ' 'temizlemek'' için kullandıkları "agent orange" adlı kimyasal zehirin bol miktarda diyoksin içerdiğinı soyledi. Vietnamlı doktora gore o zamanlar da bu tur "vaka"lara rastlanmıştı. şun 7ehırlenmesınden kuşkulanmak kımsenın aklına bıle gelmeyebılıyor Milyonlarca deney Çevre korunıau ve drdşiırmduları dıyok sın, kddmıyum, kurşun, cıva, asbest, kükürt dıoksıt gıbı zehırlı mdddelerın, ydlnız başlarına değıl de, bu maddelerden herhanğı bırıyle bırlıkte bulunmaları halınde etkılerının 510 kat arttığını belırtıyorlar Bılım adam ları ayrıca sayıları 50 bın dolayında bulunan "çevre gazlan"ndan hangılerının, hangı konsantrasyonlarda ve hangı bıleşıklerde ne etkı yaptığı sorusuna bılımsel yanıtlar getır menın olanaksız olduğunu vurguluyorlar Bu yanıtların verılebılmesı ıçın mılyonlarLd de ney yapılması gerekıyor kı, bu da pratık ola rak olanaksız Ayrıca daha çok hayvanlar uzerınde yapılan bu deneylerın, organızması daha farklı olan ınsanlar ıçın de geçerlı sayılması genellıkle mümkun olamıyor 19621970 yılları arasında Amerikan ordusu Vıetnam 'da 170 kilo dolayında diyoksin gazı kullandı. Bu yıllar arasında sakat doğum oranı bınde 0,1'den bınde 2,4'e çıktı. Vıetnam'da bulunan Amerikan askerlerinin eşlerı de 1500'e yakın sakat doğum yaptılar. Gazı ureten fırmalar 15 bin asker tarafından dava edildi. Fırmalar 180 mılyon dolar tazminata mahkum oldular. Japon çozumiı Zehırlı kımyasal maddeler sonucu oluşarı çevre kırlılığınden dolayı en vok kurban ve ren ulkelerden bın olan Japonya'da artık kınıyasal zehırlenme olaylarına kaışı kesın tavır alınmış Çeşıtlı araştırmalaı ve ıstatıs tıkler sonucu, belırlı knnyasdl maddeler ıle belırlı hastalıklaı arasındd hır ıhşkının var lığı sdptandığında, tarallaı ındhkeme kara rınca tazmınal dlabılıyorUr Japon ısveren ler şımdıye kadar tam 90 bın "kükurt dıoksıt kurbanı"na ve onların gerıde kalanları na tazmınat ödemek zoıunda kalmışlar ABD'dc tazminat r Alman televızvonunun ha/rladığı prog ramda da Japonldrınkıne bcııztytiı bıı yön temle, Hamburg'dakı durumuıı avııntılı bır bıçımde gözden geçırılmcsı vt bır sonuid bağlanması öneıılıyor 1950 >ılından berı bınlerte kışının diyoksin ıle temas halınde bulunduğu, kımya fabrıkalaıında bu tür zehırlenmeler sonucu 200 olum olayı olduğu ve dıyoksıne temas etmış kışılerın çocukla rında sakat doğumların fa/ld olduğu, hep bı Iınen gerçekler örneğın 1953 yılındd F Al manya'nın Ludwıgshafen kentınde bulunan BASF fabrıkasında çalışan ve diyoksin ıle ze hırlenen bır ışçı çocuğu ıltıhaplı yaralara neden olan bır hastahğa yakalanmış, kızı ıse ağır derecede sakat bır çocuk dılnyaya ge tırmış Vıetnam'dd dd, Amerikan ordusunun 170 kılo dolayında dıyoksm kullandığı 1962 1970 yılları arasında, sakat doğum ordiıları bın deO l'den, bınde 2 4'e sıçramıştı Vıctnam'da bulunan Amerikan askerlerinin eşlerı de yaklaşık 1500 sakat doğum vapmışlardı ABD'nın Vıetnam'di kıılhndığı "agent orange" adlı zelııılı maddevı ıııelen, "Dov* Chemııal", "Monsanlo" \L bt^ ayrı kmı ya tırması da, 15 bın asker taıafından da\d edılınce, yol açtığı zaraıldiı gıdeınıek ıvın kurbanlarına 180 mılyon dolar dağıtmak zorunda kaldı IMLQ=RWE ftH EIBT ES NICHT1 ne başı kadar diyoksin, 10 ton, yanı bır kam>on buyukluğundeki bır tavşanı oldurecek guetedır" dıyor Uzun vadede Diyoksının hangı mıktarlarda ınsan üzerınde akut ya da kronık zehırlenmelere yol açacağı sorusuna ıse kımse tam bır yanıt veıemıyor Diyoksin gıbı dığer zehırlı gazlar da, sonuçlarını yalnız "akut" olarak göstermıyorldr Bu tur maddelerın zehırlemelerı uzun vadede sakdtlıklara yol açdbılıyor Ya vas yavaş zehırlenme sonuı.u ortaya çıkan fonksıyon bozuklukları, genellıkle hastalık ve sağlık arasındakı sınırda oynuyor Bu va kalarda organı/ma, dığcr zehırlı maddelere karşı duyarlılığı arttırırken, ömrün kısalma sıııa neden oluyor Ancak hasta doktora gıtnv. geıtksınımını bıle hıssetmeyebılıyor Zehırlı nıaddeleı guıellıkle ustıi kapalı ve ta/la "ojgun" olmayan belırtıler gösterdık lerındcn kronık zehırlenmelerde yanlış teş hıs ve tedavı olasılığı artıyor Orneğın hafıf "kurşun" zehırlenmelerınde, yorgunluk, ış tahsızlık gıbı çok genel belırtıler gözlenıyor Olay çok genış çapta yaygınlaşmadıkça kur (Derleyen DENİZ İNCEDlkEN)