Katalog

ınlatıyor gidilen toplantılarla geçti. O yılın Jcasım ayında açılan TBMM'nin, dört yıllık döncmin son Medisi o l d ı v m u henüz kimse bilmiyordu. Çünkü seçimler normal olarak mayıs 1958'de yapılacaktı. Ne var ki, koşulların zorlaması sonucıı, TBMM'de erken seçim kararı alındı. Seçimler 27 Ekiın 1957'de yapılacaktı karar gereğince. Erken seçim kararıyla biılikte işbirliği güçbirliği konusu yeniderı gundenıe geldi. Genel Başkan Osınan Bölükbaşı'nın hapiste olması ncdeniylc, partinin güçlu adamlarından Fuat Arna olaya cl atmış ve CMP Genel Merkezi'nden, muhalefet partilerini gorüşme masasına çağıran bir bildiri çıkartabilmişti. Sayın Tahtakılıç, herhalde görüşmelerin en heyecanlı bolümü başlıyordu. F.rkcn seçim bu hcyccanı korukleyen bir etkendi, degil mi? Olayı basııı ııasıl degerlendiriyordu? TAHTAKIL1Ç Elbette son bir fırsattı. Basın, iktidarın organı Zafer gazetesi dışındaki basın, olumlu karşılamıştı muhalefetin iş ve güçbirliği olayını. Bazı örnckler vermek ınumkıın. tşte 2 ve 17 şubat günlu Cumhuriyet gazeteleri. Başlıklarına bakın: "Muhalefetin işbirliği mevzuu tazeleniyor" vc "Muhalif Partilerin Birleşmesi." Bu başlıkların yazıları olumlu bir havayı yansıtıyor. 5 temmuz günlü Ulus gazetesinin başlığı şöyle: "CHP Genel Başkanı CMP Merkezi'ııi ziyaret etti. tnönü CMP ve Hiir. P. liderleriylc koııuştu." Bunun da yazısını okumak gerck, olumlu havayı duyabilmek için: "21 temmuzdaki Ulus'un da başlığı ilgi çekici: "Giilek, muhalefeti Milli Birliğe çağırdı." örnekleri çoğaltmak mümkün ama sayfalara sığma/.. Yeniden ve biitiin hızıyla başlayan görüşınelerde partileri kimler temsil ediyordu görüşmeci olarak? TAHTAKILIÇ tnönü'nün Taşlık'taki evinde istekli ve heyecanlı işbirliği görüşmclcrinde CMP'yi Fuat Arna, HP'yi Fevzi Lutfi Karaosmanoğlu temsil etmişti. Heybeliada görüşmeleri benim girişimimle gerçekleşti ve bu görüşmede, CMP'de Fuat Arna'nın yanında Ahmet Oğuz da bulundıı. Bu loplantılarda konuşulanlar mullaka kamuoyuna yansıyordu. Hiç degilse kaba çizgileriyle. Yansımayanlarından bazı örnekler vercbilir misiniz? TAHTAKILIÇ Hayır. Ülkenin nazik koşulları, partilerin biraraya gelme çabaları ve görevde bulunan bazı isimlerdeki özellik dolayısıyla, çok dikkatli davranıyorum. 1lerde tum bunları ayrıntılarıyla konuşabiliriz. Ama şimdi değil. Bazı şeylere özen gösteriyorsunuz, ama yine de bu toplantı hakkında genel anlamda bir seyler soyleyebilirsiniz değil mi? TAHTAKILIÇ Bu toplantıda parti görünümlü, paıti güvdeli bit işbirliğinin kamuoyunca benimsenmediği açıklanmış. Her partinin sempatizanları bakımından böyle. Bir de Ismet Paşa'dan, işbirliği kontenjanından yüzde 50 pay istcmesinden vazgeçmesi rica edilmiş. Ve bu istck tartışmasız kabul edilmiş. re, partilerin "haklı istcklerini" yansıtıyorlardı. Kfcndim, muhalefet partileri iş ve guc birligi loplantılarını ağır aksak da olsa yuriitiiyorlardı, her şeye karşın. Buna iktidarın tepkisi ne oluyordu? TAHTAKILIÇ DP ıktidarı, çıldırmışçasına bir engellenıe çalışmasına başlamıştı. tktidar /.ehirli ve yakışıksi'. bir propaganda yapma yolunu seçti. Bu konuda l'azla konuşmadan, bir iki örnek göstereceğim. İktidarın görüşmeler konusunda nasıl tedirgin olduğunu kendi organları olan Zafer gazetesinden okuyalım. Bakın, 12 Eylül 1957 gunlu gazeteye: "Hikmet Bayur'un Agır Ithamları Karşısında tsmel İnonu Hezimete Ugradı." Bu başlığın altındaki yazıları da okuyalım: "Hulk Partisi kendisini Atalürk Partisi ve inkılapların koruyucusu bilir ve öyle der. Millet Partisi veya Cumhuriyetçi Millel Partisi ise Atalürk'ü her fırsatta kiiçük düşürmeyi vazife sayar. Inkılapların diişmanıdır. Bu iki partinin her ne pahasına olıırsa olsun işbirliği yapmaları, siyasi bakımdan biiyiik bir ahlâksızlıktır. Milletimiz siyasi olgunluga crişıniştir. Amma, bir seçimde çoğunlugu clde edeceğiz diye milleti irlicaa karşı yeniden •nücadeleye mecbur etmeye Halk Partisi'nin hakkı yoktur. Bu işten bir an evvel vazgeçsinler, çok fena bir yoldadırlar." 28 Eylül 1957, Zafer gazetesinden: "Rey İçin Kurulan Yeni Tuzaklar" ve altındaki yazıdan bir iki satır: "Bunlar yalan ve palavra edebiyatıyla kuvvel telkini yapmak, halkı aldatmak ve bu surelle rey toplamak peşindedirler." işbirliği görüşmelcrinin olumsuz sonuçIanmasından sonra gene Hikmet Bayur'un soyledikleri var. 30 Eylül 1957 gunlu Zafer'den izleyelim: "Miirteci oyları CMP'nin seçim scrmayesidir. İşbirliği tahakkuk etseydi, o camiaya bu oyları getireceklerdi." tktidarın tutumu hakkında son orneği yine aynı gazctedcn vcrcccğim. 9 eylulde bakın Zafer'in başyazısında nasıl zehirli biı dil kullanılıyor. "Cephe Dedikleri BirÇıkmazdır" başlıklı bu yazıdan: " . . . Taşlık'taki cepheyi kurmuş olmak, hir harici düşmanı mağlup etmiş olmaktan daha ehemmiyetli ve daha kutsi bir harekettir." "... Kendileri yalan isnad ve iftiraya sapınak yuzünden solııgu Taşlık'la aldılar. Zannediyurlar ki, Taşlık patikası kestirmcdir. Değildir. Bilakis yolların en çıkmazı ve dolambaçlısıdır. Bunun böyle olduğunu yakında anlıyacaklardır. Çünkii seçim kararı veren bizler, kendilerinin yedi sencden beri memleketi nasıl hıı/ıırsıız bıraklıklannı bir kalemde ve bizim bu memleket için yaptıklanmızı diger bir kalemde arzederek, milletten eğer bize muhabbeti ve itimadı devam ediyorsa, bunu bu defasıııda daha da büyiık bir sarahatle izhar elınesini isteyccegiz. Ki, fitne ve fesadın cn I son Taşlık'ta kaynatılan cadı kazanı bizzat milletin eliyle daha kat'i bir tasfiye görsiin ve bu giizel memlekette artık çalışkan hiikümetler çalışma ve hizmet etme imkâııını bulsun." Sayın Tahtakılıç, sonunda ne oldu? TAHTAKILIÇ Sonunda şu oldu: HP'nin Genel Merkezi'nde yapılan karar toplantısında işbirliği olayı olumsuzluğa dönüştü. Bu toplantıda ben de vardım. Üzülerek söylüyorum ki, toplantılarda sözkonusu olan anayasa değişikliği sorununun, 1961 Kurucu Meclisi'ne kalması hiç de iyi olmadı. Üç yıla yakın siiren görüşmeler sizce neden olumlu bir sonuca ulaşamadı? TAHTAKILIÇ Ayrıntılarına girmeden vc abartmadan soylemek isterim ki, pazar yerine herkcsin kendine göre bir amaçla gelişi var ya.. Bu sonucu doğurdu işte. Rey İçin Kurulan Yeni Tuzakl H ...il v TÜRK İSÇİSİ, BU GÜNÜNDEN Ç e l i n m e k I s t e n i y o J ! E YARININDAN EMİNDİR» "° """ »W»Wi»k««dırUr luntnr y İ M »ı poln Mendereae Çekilen Telgrallar Vd , K N HerBlıiBitCİDCiUocaK.ram.tunBıutytnŞuBıulıklor) » ' » ".t.ıj.,, ,„ ..„„,„,„ • • * F E ni, [KUçük İlnnlnrr IER O Ü N UğrcA y,nit),n part^rin fCHP. Genel Başkanı, C.M.P. Merkezini ziyaretj Aslında yol alınaınıyordu Evet, o günlerdeki gazeteler, bu toplantıda, "CHP % 45, HP < 24, CMP °?o 24, % bağımsızlar B/o 7" formulnnde anlaşmaya varıldığını ve bunun bir bildiriyle kamuoyuna açıklandığını yazıyorlar. İş ve güçbirliği toplantıları sürüyordu, ama bu toplantılara ve yapılan açıklamaya karşın pek dc öncmli bir yol alınamıyordu. Çıinkil her parti olayı kendi çıkarları açısından değerlendiriyor ve kendine yontmaya çalışıyordu. Günün gazctelcri, şu ya da bu siyasal eğilimde olmalarına gö ınonu ı.N,r. ve Hfir, • • CM.P. [liderleriyle konu \rna, Bilgin, 7 ahtakılıç, Çelikbaş ve Öktem'in tablantıda