Katalog

8 Sİ1 F. A Imanya 'n ın endüstri merkezlerinden biri olan Hamburg'da sakat doğumların artması sonucu çevre korumacılar ve doktorlar harekete geçti. Genetik uzmanlarına göre sakat doğumların nedeni yalnızca kromozom yapısındaki bozukluklar olamazdı. Bazı dış etkiler söz konusuydu. Uzmanlara göre başlıca suçlu, "diyoksin" gazıydı. Almanya'nın endüstri merkezF ederalgörulcnolan Hamburg oranının,çevlerinden biri kentı ve resinde sakat doğum ül Insanlar, gazlara karşı savaş açtıla ke ortalamasına oranla hissedılır dercccde artması birçok doktorun vc çcvrc koruma uzmanının konuyla yakından ilgilenmesine nedcn oldu. Doktorlann, dünyaya gelen bebeklcrdc görülen sakatlıkların nedeni olan kromozom eksikliklerinin, genetik yapıdaki bozulma dışında, bazı dış etkiler sonucu oluşmuş olabileceği varsayımını ortaya atmaları, dikkatlerin ister islemez bölgede bulunan kimya fabrıkası ve çöp ımha merkezlerinc çekilmesıne neden oldu. Uzmanların sakatlıkların bu merkezlerden kaynaklanan başta "diyoksin" olmak üzere çeşitli zehirli gazlann sonucu olduğu yolundaki varsayımları, sakatlıkların ftzellikle bölgenin bu fabrika ve çöp merkezlerinden gelen ruzgârlara açık olan doğu bölgesinde yogunlaşması ile daha da bir gerçeklik kazanıyor. Diyoksin te TELEVİ/.YON PROGRAMI [•'. ilman telei'izyonu Hamburg'daki sakat doğuntları ve diyoksin gazıru konıı alan bir program yapmca sa sürede kapatılmasını istedikleri biliniyor. Televizyon programı çevre sakinlerinin paniğe kapılmasına yol açıp, Bild gazetesine de manşet olurken, kimyasal zehirler üzerınc yıllardan berı süregelcn tartışmaların da yeniden hararetlenmesine neden oldu. özellikle Ikinci Dünya Savaşı'ndan beri kullanılmakta duğıınu belirtiyorlar. Kimyasal zehirlerin insan ustundeki sonuçları ancak, "epidemi"lerde, yanı aynı belirtıler bır bölge halkının çoğunluğunda ortaya çıktığında farkedilebilıyor. örneğin Japonya'da görülen, civa zehırlenmesi sonucu ortaya çıkan "Minamata epidemisi", "Itaiİtai felakeli" olarak bilinen kadmiyum zehırlenmesi bunlardan bı zıları. Ancak akut kitle zehirlenmeleri, ya d aynı ıs kolunda çalışanların aynı belirtıler] hastalanmaları, kimyasal bir zehirlenme oli sılığının ip uçları olabiliyor. llk olarak Vietnam'da ortaya çıkan vı dünyada en çok zehirlenme ve sakat doğu b Dış mihraklı Bölgede dünyaya gelen bebeklerde görülen, "holopros ansefalit" olarak adlandırılan, beynin tumuyle ya da kısmen eksik olması sonucu olusan burun eksiklikleri, tek gozluluk, dudak, damak, çene yarıkları, yüzde fazladan geli^mış ct parçaları gibı arazlar doğuran vc genellikle kısa sure içinde bebeğın ölümune neden olan sakatlıkların kroıno/om cksıklik ve bomklııklarından kaynaklandığı bilınmekle birlikte, birçok doktor bu dıırumıın dışardan gelen bazı etkiler sonucu oluştuğu komısunda bırlcşıyorlar. Konuyla ılgıli olarak yapılan televizyon progıamına katılan bır genetik uzmanı, yaptığı araştırmalarda, bölgede görülen sakat doğum vakalannın tumunde önemli kromozom bozuklukları bulduğunu, ancak bu bozukluklarda dış etmenlerin payının buyuk olduğunu belirtiyor. Ayııca yaptığı gözlemlerın daha once ortaya cıkan bir diyoksin ze hirlenmesi epidemisi ile onemlı ölçüdc benzerlik taşıması sonucu, sakat doğumlara yol açan dıs ctmenın zehirli "diyoksin" gazı olduğunu savunuyor. Zehirli gazlar, kaynaklandıkları bölgelerden çok uzaklarda da ortaya çıkabiliyorlar. Örneğin, Almanya'nın Ruhr bölgesindeki fabrika bacalarından çıkan zararlı maddeler, İskandinav ülkelerinde etkisini gösterebiliyor. "New England Journal of Medicine" dergisi, diyoksin için "Sakat doğumlara yol açmakta en çok suçlanan madde" diye yazıyor. olan kimyasal zehirlerin etki Ve sonuçlarının farklılık göstermesi, bu konuda kesin sonuçlara varılmasını da zorlaştırıyor. Orneğın "kadmiyıım" gibi zehirli maddeler etkilerıni ancak yıllar sonra, insan bedcnıne girıp on bin kez çoğaldıktan sonra, yani ancak ikıncı kuşakta gösterıyorlar. Ya da "dietilslilböstrol" olarak adlandırılan bir ilaç, bu ılacı alan hastada değil de, onun çocuklannda rahim kanserine yol açıyor. D!dXIN EINE 2 ARCHE Vietnam'da da Progıamda yer alan Vıetnamlı bir doktor, Vietnam savaşı sııasında Amerikalıların ormanları "tcmi/lemek" içın kullandıkları bolca diyoksin ıçercn "agent orange" adlı kimyasal zehırın dc, o zamanlar bebekler uzerinde aynı ctkıleri yaptığını belirtiyor. Hamburg'da sakat olarak dünyaya gelen bebeklerin ebeveynleri ise, bu konuda genellikle kendilerini suçlayarak, gebelik sırasinda uşııtme, hastalık, alkol, sıgara ve hap almalarınm bu sonucu doğurduğu ınancındalaı Ruhr'dan İskandinavya'ya Geçtığımiz yüzyıla oranla, artık zehirli maddeler, kaytıaklandıkları asıl merkezden çok uzaklarda da ortaya çıkabiliyorlar. Örneğin Federal Almanya'nın Ruhr bölgesin deki bacalardan çıkan zararlı maddeler, Is kandinav ulkelerindekileri hasta edebiliyoı Son zamanlarda bulunan bazı kimyasal urunlerin zehııleme oıanları da o derece yuksek ki, bilim adamları bu mdddelerın bır molekulunün bılc bır ınsanın kanser olmasına vc ölmcsıne neden olabıleceğını belirtiyorlar Hılım adamları ayrıca, hangı nukleer santraldan, hangi f'abrikanın bacasından çıkan gazın, kimler üzerinde ne gibi etkiler yaptığının belirlenmesinin pratikte olanaksız ol Yeşillcr uyarmıştı Bu arada Yeşiller'in bundan aylar öncc Hamburg'daki diyoksin tehlikesini parlamentoya getiıdikleıı ve Hırıstıyan Demokratlaıla (CDU) bırlıktc, bu bölgede sıkı bir ara^tırma yapılarak, "Boehringer" kimya fabrikası ile iki çöp imha merkezinin en kı IHYOKSİN KARŞ1TLARI Siyasi bir amaçlan yok. Tek istedikleri sakat çocuk doğum