Katalog

SİYASET 84 11 Benazir Butto: Babaıtı yaşasa, bugün viııe seçim kazaıurdı Babasının kurduğu Pakistan Halk Partisi'nin lideri olan Benazir Butto, Pakistan'da tutuklu geçirdiği günler için, "Önceleri bütün bunları göğüsleyebilir misin, diye sorsalar, hayır yanıtını verirdim" diyor. 1 0*70 y edilen Pakistan 1 y I y lideri Zulfikar Ali Butto'nun kızı Bena/ir Butto, bugün babasının yerini doldurmaya çalışıyor. Benazir babasının kurduğu Pakistan Halk Partisi'nin lideri. Londra'da yaşayan Benazir Butto, altı ya da dokıı/ ay içinde tutuklanmayı göze alarak ulkesıne döneceğını söylüyor. "Bu", diyor Benazir Butto, "Londra'da yu da hapistc siyasi unlamda etkisiz olup olmaına sorunu. Hapistc elkisiz olmanın siyasi bir anlamı var, Londra'da etkisiz olmak ise kişisel olarak istenebilecek bir şey". Zulfikar Ali Butto Pakıstan'ın 1970 yılında yapılan ilk genel seçimlcrınde büyük bir zafer kazanmıştı. Butto ütkesini, daha sonra Bangladeş adını alacak Doğu Pakistan'ın aynlmasıyla sonuçlanan karışıklıktan çıkartabılmişti. Butto'nun yönetimi, giderek sertleşti. Bena/ir 1977 yılında, ABD ve Ingiltere'de 7 yıllık eğitimden sonra ülkesine dönduğündc, babasını köşeye sıkışmış buldu. Zulfikar Ali Butto bir yandan seçimlerde hile ıle suçlanıyor bir yandan da kendi atadığı gcneral, ıktidarını zorluyordu. Benazir'in dönusünden bir lıafta sonra Butto devrildi. Biıbuçuk yıl sonra ise siyasi bir muhalılmın babasını öldürme suçunddiı asıldı. Benazir babasının ölümüyle bırlıkte yasadışı ılan cdilen Pakistan Halk Paıtisı'nın lıdcrlerı arasında buldu kcndını. Benazir artık babasını devııen Geneıal /.iya Ül Hak'ın başlıca muhaliflerinden biriydi. Siyasi faaliyetlerı, babasının Zıya'nın askerlerınce götüıülmesıyle başlamıştı. Benazir ilk siyasi faalıyetlerinı, "Kskiden evin onundeki merdivenlere oturur, gelen geçene babamla ilgili haberleri verirdim," diye anlatıyor. 1977 eylulunde General Ziya'nın Pakistan Halk Partisi'nin önde geİen liderlerini hapse atması sonucu "liderlik boşlııgıı olusunca" kendıni sıyasct ıçınde buldu. Ardından sıra kendisinin tutuklanmasına geldı. Art arda tutuklandı, serbest bırakıldı... Yıne tutuklandı. Bazen başkalarının evinde gözhapsinde bazen de polis kamplannda yasamak zorunda kaldı. Darbe sonrası Pakistan'da kaldığı süre boyunca "tek bir gun serbest kaldı, o da bir yılbası giinuydii." Benazir Butto, bugün Londra'da tutukluluk günlerı ıçın "Bana tiim bunları göguslf.vebilir miydin? diye sorulsaydı cevabım hayır olurdıı," diyor. Ziya ÜI Hak, Benazir'e geçtiğimi? ocak ayında, kulağındaki bir rahatsızlığın tedavisi için ABD'ye gitme izni verdi Benazir böylece Ziya Ul Hak'a nıuhalefetini yurt dısından sürdürme fırsatını cldc cttı. Oerek babasının ölümunden öncc, ABD ve tngiltere'de geçirdiği yıllar gerekse Pakistan'daki tutukluluk dönemi Benazir'e "tultugunu koparan" bir karakter kazandırdı. ABD'deki lise eğitiminde açıksözlü ol| ı n d a i d a n ı Butto'nun kızı, "Tiıtuklanmayı göze alıp, Pakistan'a döneceğim" diyor masııu öğrendi. Ingiltere'de Oxford Üniversitesi'nde "lartışma Dernegi'nin" ba>kanıydı. 1981 yılında tutuklu kaldığı Sukkur Hapishanesi'nde "uyuşukluk duygusuna" karşı bir mücadele larzı geliştirdi. "Hapiste çok az yemek yiyebiliyor, kendini ac hissetmiyordu". Larkana'da 1981 sonundan 1982 başına kadar tutuklu kaldığı süreyi ise "dayanılmaz" olarak niteliyor, "Larkana'da bazen çılgına dönerdim," diyor. Larkana'dakı ilk günlerinde "büyük bir umutsuzluga" düştüğünü, ancak daha sonra "radyo ve televizyonda teselli buldugunu" anlatıyor. Benazir Butto, Larkana'da ailesinin ziyaretlerine izin verilmesine rağmen çok a/ ziyaretçisi olduğunu anncsinin o da ayda birkaç gün ziyaretine geldiğıni anlatıyur. Diğer akrabalarının çoğunluğu Karaçi'de olduğundan çok cnder ziyaret edebildiklerini söylüyor. Zulfikar Ali Butto'nun karısı Nusret Butto bugün Fransa'da yaşıyor. Kocasının öldürülmesinden sonra getirildiğı Pakistan Halk Partisi Başkanlığı'ndan hastalığı nedeniyle aynldıktan sonra, yerini kızı Benazir Butto doldurmuştu. Buttoların iki kızından ötekısi, 26 yaşındaki kuvuk kızı bugün Pakistan'da yaşıyor. lkı oğJundan 29 yaşındaki Murtaza ise Ziya Ül Hak'a karşı yeraltı mücadelesi yüruten "El Zülfikar" örgütünün lideri. Butto ailesi içinde Ziya Ül Hak yönetimine karşı en etkili mücadeleyi surduren Benazir Butto, babasını şu sözlerle anlatıyor: "Babant muhaliflerine karşı sert degildi. Ama ulkcsinin çıkarlan için bazılarının hoşuna gitmeyen onlemler aldıgında. herkes kendfsine yoneltilen suçlamalara kulak verdi. Ama bu stıclamalar hiçbir /aman Pakistanlılar tarafından kabul edilmedi. Bu nedenle Pakistanlılar babaını bugün de sevcr. Bir scçim yapılsa bugun yine babam secilirdi." ZÜLFlh \R 1/1 lit 110 Siyasi mirası kızına kaldı. Pahistan geçen yaz iyicc karışmıştt yılında bir darbeyle iktidara fgelen General Ziya Ül Hak ikıidarı suresince en buyuk sıkıntıyı geçıiğimiz )tl yaz aylannda çekti. H muhalefet partisini ortak bir çatt altmda birleştiren "DemokrasVnin Yeniden Inşası Hareketi" ağustof ve eylul aylannda duzenlediği "Sivil Itaatsizlik Kampanyası" ile ulkedeki muhalefet dalgasmı kabarttt: Bilanço yuzden fazla olu, yuzlerce yaralı ve 1500'un ustunde tutukluydu. Protesto hareketinin Sind eyaletiyle sınırlı kalması gosterilerin 1.5 ay sonra durulmasıyla sonuçlandı. Sind eyaleti Ziya Ül Hak'ın devirdiği Zulfikar Ali Butto'nun doğduğu eyalet... Î97f\ Butto'nun partisi Pakistan Halk Partisi'nin en güçlü oldıığu yer bu eyalet. "Demokrasi'nin Yeniden Inşası Hareketi" darbeden sonra ilan edilen sıkıyönetimin kaldırılmasınt, eski anayasanın tekrar yururluğe konulmasını ve serbest seçimlerin derhal yapılmastm istiyor. Ziya Ül Hak, protesto gösterilerinden sonra seçimlerin /985'te yapılacağtnı açıklamış, ancak secimlcre katılacak adayların denetlenecegini belirtmisti. I979'da tslamabad'daki ABD Elçiliğinin yakılmasından sonra bozulan PakistanABD ilişkileri Afganistan 'ın Sovyetler tarafından isgaliyle birlikte du'zelme yoluna girmisti. Afganistan'ın Sovyetler'in doğrudan etki alamna girmesinden sonra ABD Pakistan 'la altı yıllık bir ekonomik ve askeri isbirliği anlaşması Imzaladı. BENAZİR BUTTO "Pakistanlılar, babamı sever."