Katalog

10 SİYASET 84 Hıristiyan Demokrat politikacılaı kendilerini kurtaracak korkunç bir stratejiye başvuruyor: Hıristiyan demokratların günah batakhğını tüm partilerin içinde yer alacağı bir yolsuzluk denizine çevirmek. Ve soruşturmacıları onbinlerce sayfalık dosyalar arasında, " ü s t t e n " gelen ba.skılarla boğmak. Bu strateji onlar açısından birçok "talihsi/" gelişme sonucu başarısızlığa uğruyor. Bir avuc yasaya bağh savcı, talihin dc yardımıyla olağanüstu bir çaba harcayarak ipuçlarını izlemeyi başarıyor ve Hıristiyan Demokratların kendilerini kurtarmak için verdiği ıpuçlarıyla Hür Demokratları ve sosyal demokratları da kıskıvrak yakalıyor. "Kamu düzenimize bir şans tanıyalım: Devleti sarsahm" konusu politikacı, yasadışı parti Der Spiegel dergisi muhabirlerinin, Yeşiller dışmdaki bütün da yaptığı aracılıktan kazandığı bağışlarınkomisyoAlman partilerıni kapsayan dallı budaklı Flick yolsuzluğu nun 110 bin markını (13 milyon lirasını) kaptırmıştır. Ancak hakkındaki kitabı sansüre uğratıldı. Spiegel'ciler de yasak de oluran başkasına "Camdan yapılmış evtas atmaz," biçiminlanan sözlerin dışında tek bir harf bile atmak istemeyince, deki Alman atasözünü dinlemeyen politikacı, dava açıyor. Böylece dolandırıcılık kitabın bazı sayfaları grafık desenlere döndü. EROL ÖZBEK ederal Almanya'da geçtiğimiz kasım ayında yayınlanıp o zamandan bu yana iki baskı yapan, şimdiden 80 bin satan bir kitap fırtınalar estiriyor. Söz konusu kitap bir polisiye roman: "Flick. Satın Alınan Cumhuriyel". Tı\muyle gerçek olaylardan oluşan bu polisiye romanda, başta Flick Holding olmak üzere ulkenin işadamlarının gelnıiş geçmiş birçok hükümete, nasıl dilediğini yaptırdığı anlatılıyor. "Der Spiegel" dergısinin iki muhabirinin yazdığı bu kıtapıa nelcr yok ki? Federal Almanya'nın sıyaset sahnesine yeni katılan Yeşiller dışındaki lüm siyasal partilerin nasıl yasadışı yollardan bağışlar aldıkları... Silah tüccarlannın keyifleri için çıkarılan özel hükumct kararnameleri... lsler cyalet hükumeti düzeyinde, ister merkezı federal hukunıet düzeyinde 20 bin mark (2 milyon 400 bin lira) ile 300 bin ıııark (36 milyun lira) arasında dcğişen " ü c r e f l e r karşılığında istenen özel kararname ve yasaların çıkarılmasını sağlayan ıktidar komisyonculaıı... Şu anda rüşvet almaktan dolayı sadece Hür Demokrat Ekonomi Bakanı Otlo Laınbsdorff, eski Hür Demokrat Ekonomi Bakanı Friderichs ve Flick şirketinin eski yöneticisi F.berhard von Brauchitsch yargılanmayı bekliyor. Ancak söz konusu kitapta aktarılan olgular, rüşvet zincirinin Dışişleıi Bakanı Genscher'e ve iktidardaki Hıristiyan Demokrat Parti'nin belli başlı yöneticilerine, avrıca ana muhalefet partisi ve eski iktidar partisi sosyal demokratların liderlerine kadar uzandığını gösteriyor. F Kitap, btmm yolsuzluklar zincirini normal olarak başsavcıların zorlukla izleyebileceği kadar ayrıntılı aktardığı halde, sıradan bir okuru bile sıkmayacak mtelikte. Şu anda baştaki hükumeti tehdit eden skandallar dizisi 1975 yılında Hıristiyan demokrat bir politikacının mali danışmanı tarafından dolandırılmasıyla başlıyor. Söz soruşturması bir bölge savcısının kuşkusunu çekiyor ve Hıristiyan Demokrat Parti girdaba sürukleniyor. Önde gelen siyasi eevrelerin, hatta kendi amirlcrinin tehdidine aldırmayan bölge savcısı, usanmadan onbinlerce sayfalık muhasebe defterlerindcn bin sayfalık bir dosya oluşturuyor. "Alı tarafı bir bölge savcısını" en Ust kademelerin tehdidiyle bile durduramayan I V \ rın ıdıgungv*hrıfl l.lHl kclncn/vu'ilcl d.ıllvon BMU ı hıtsıh d.ıKı »Ur K.ın)!des( hef1 ohbuMen /ukommt H H I ıUt cr scınen An».ılı fnrmııheren Muazzam bir iş Kitabın verdiği ayrıntılar arasında, bu olağanüstu skandalı ızleyenlerin insani sıkıntıları da görülüyor: Henüz 1976 yılında Flick skandalı "sadece bin sayfa'Mık bir dosya iken başkent Bonn'daki federal savcılık soruşturmayı devralıyor. Bu ış sanıldığından kapsamlı bir iş. Bin saytalık dosya 145 adli merciye dağıtılmak zorunda. Dolayı.sıyla tam 145 bin fotokopi çekilmek zorunda, hepsimn formalar halinde zımbalanıp, delinıp, klasörlere yerleşiırılınesi gerek. Soruşturmanın henuz (ilerısiyle karşılaşlırılacak olursa) "küçük boyutlarda" yürııduğiı b\ı a>amada, sadece bu işlemler için haftalarca savcılığın tüm clcmanları, yakmdaki karakolların polisleri, bekçılcr, devlet dairelerinin kapıcıları, sekreterler çaIışıyor. Tel zımbalarla kâğıtların yanlış sıralanması sonucu gunler kaybediliyor. Ama sonunda 145 bin fotokopi Bonn'daki başsavcılığın iki alçak masasında tavana değecek şekilde yığılıyor. Sıra kâğıtları klasöre yerleştirmek için 145 bin yaprağa, 290 bin delik delmeye geliyor. Savcılar "delik projesini" bir hukuk öğrencısine veriyor. Ancak öğrenci işin yarısına bile gelmeden habire delik delmektcn sağ kolunu incitiyor ve sağ kolu omuzdan alçıya alınıyor. Savcılar zorunlu olarak piyasa ekonomisinin gereklerine uyarak bu işi profesyonel bir dclme şirketine veriyor ve bu güçlüğün üstesinden geliyor. /unı gleııhen lhcın.ı \lruert dcr Ncmıt/ An^.ıll H.ıns I chnc ın sııner Schııi/schııti cıne \rrhluffcnılc \ arıanıc bcı l e h n e laGı Mthdjrubcr jus *K utnrrdUsgroU/uglgdas HauhMıck l'olı/US,II/IKIWIIIC[I Aımall Vcstcı cıncn Lxpcrlcn fur Lobhvısuius ılen Korıı'sp«tnılenltrn dcı tA/ \n Bonn. Klauv Hrnnhlı ııısrıı l)ı*r h.ı! ^L'[.Kİe tııı Huth uhırı "Kmgge und KnıtU tııı IIK 1 ı'htn ın Ht>nn ^croffcnllıcht u ^ B I ıuscınıtnukıVoll ^t'sıhnch Uııso Sıhrıll ımpfırhll ıl< r An» ıh ınıtlkr cınmal anschcn sıc ?<"igc| ıch dıc Fr Düzenin sağlığı "Bu olayın bu denli çaplı bir skandal açısından önemi n e ? " diycnler çıkabilir. Ama sorıışturma baştan sona, savcılar için böylesi kâbuslarla dolu. Bu arada yasa hükumlerinin nasıl uygulanacağı konusunda kuşkularla dolu olan savcılar, hafta sonunda "Skal" adli iskambil oyunu için bir araya geldikleri meslektaşlarına danışıyor. Savcılar, en guç göıevler için görev verecekleri kişıleri, bu oyun masalarında seçiyorlar. Dinlenmek ıçın oyun oynarken hukuk düzeni konusundaki sorunlan tartışan savcılar... Tabii bir de savcıların aralarında yurütlüğü strateji üzerine kopan kavgalar var. "Hattı soruşturma" ile "sathı soruşiıırm a " yürütmek isteyen savcılar arasındaki tartışmada, hattı soruşturmacılar, soruşturmayı ilk başladıkları ycrdcn sürdürüp mumkun olduğunca dar bir bölgede yürütmek, ondan sonra ülke çapına yayılmak istiyordu. Diğerlerı ise baştan Ulke çapında şirkct aramaları gerçekleştirerek suçluların delillen yok etmesini önlemek istiyordu. Sonunda birinci gruptakiler galip gelip soruşturmayı içindcn çıkılmaz hale gelmekten kurtardılar. Kitabı yazanların ana fikri, bir ülkenin kannı düzeni nasıl bu tür yolsuzluklarla çürümüş, kokuşmuşsa, bunların ortaya çıkak rılıp suçluların cezalandırılmasının da kamu düzeninin sağlıklılığını gösterdiği bıçiminde özetlenebilir. Kitaba bir önsöz yazan "Der Spiegel" Başyazarı ve Yazı lşleri Müdürü Rudolf Augstein'in son cümlesi bunu özetliyor: "Kamu düzenimize bir şans (anıyalım, devleti sarsalım!" Kapakta belirtiyorlar Rıtap ocak ayındakı ikinci baskısı sırasıncJa sansuıe uğıadı. Kitabın kapağına yapıştırılan yuvarlak ve kırmızı bir etikette bir uyarı var "Bu baskıda 17 sayfada 128 satır siyah murckkcple kapalılmıştır. Bunıın nedeni eski Flick yonelicisinin avukatının mahkemeden clde ettigi bir ara karardır." Mahkeme, Flick eski yöneticisi Eberhard von Brauchitsch'in rolünü anlatan ayrıntılı satırların "yühirliikteki adli soruşturmayı etkileyebileceği" gerekçesiyle kısmen sansürlenmesine karar vcrdi. Der Spiegel dergisi, mahkeme kararına uydu tabiı. Ancak zorunlu tutulandan bir milim fazlasını atnıadı. Yazdıklarının baştan soııa gerçeği yuzde yüz yansıttığından emin olan muhabirler, sansür kararının dışında kalan tek bir harf bile varsa kitapta bıraktılar ve sonunda şöyle bulmacalı metinler ortaya çıktı: "Avukatın savunma metni Brauchitsch'in bu konudaki lohinin şefliğini yaptıgı konusunda kuşkuya yer bırakmıyor. (yarım satır sansür) ... dedirtiyur avukalına. Avukata göre, (sekıı satır sansürlu) ... Hiç de degil: (birbuçuk satır sansurlu) F.berhard von Brauchitsch'in aynca, (8 satır sansurlu)..." Kitapta kimi yerde yarım bir eumle, tek bir isim, tek bir ibare siyah murekkeple kapatılmış. Kimi yerlerde 810 satırhk bloklar ve ince kısa siyah şeritler, kitabın sayfalarını grafik desenine çeviriyor. und daH der Kon/ern auf mvstcrıose C IH'Mınıstcr Sıhrodcr vt rhundt'n »at M ıg der 1 esıT nat h 1 uh sthnappcn hur vnn !S|dlC lıınd spater v«m ı h m | | dcr Angelpunkt seıncr Vcrîrıdıgung Nach dcm Molto N\as ımmer gut vvar. kann nıcht au( eın nıal schlethl scın greıfl von Brduchıtsch norh eınmai 2S Vt'slcı das suhlıle Zusammcn^ırkcn tn R(inn dargdcgl h.ıl Abcr wıc ısı es dann mıl dcm Cıeld J;CWL"SCII ' Auth da/u *ırd ın dcr Vcrtcıdıgungssıhrıfl cme Irklaruııo n.iLhpt Dıcse PassagL gıbl ın jcdcı Hınsıtht AulschluB uher dıc Vcrlcıdıgungs'.tralegif des rİKk Manncs Weıl • nıcht ru hfslreılcn ısl ıtalJ Mıllıoncnbclragc aus Fhcks sch\fcarzcn K.ısstn nath Bonn gcüosscn sınd ahcr nur aklıvt oder passıvc Hcslcı.lnıng \t»n Amtstragern al\oetwavon Mınf.tcm ntchl |t*doıh HcleLhungvon Partcıluııktıonarcn und 1'arLımenlarıern strafbar ıst (Haft hıs /u lant Jahrcn) muü von Brauthı!\th alles daran sct/cn den Fındrutk lu vtrvvıschcn dıe schvvar/en Mıllıonen «eıcn nn Amtstrager gcflossen So zıcht sıth denn auth quer durch 5cınc Schut/schnfl das Bcmuhcn Nıchl Amtslıager dls Lnıplanger dcs Gcldes Anvvall \o\tcr vvahll dıc V V e n d u n g H M ^ I ^ H I ^ H I ^ ^ m aııs/uvvcıscn voı/ugsvvcısc Kranke odcr Verhltıhcnc dcn ermnrdcıcn H>PKav*nwjrl Mcınz Hcrhcrl Karry dcn venuırrvcnen Chnsldcnıokralcn Hcınrıch Kopplcr odcr dcn 7u )cncr /eıl sthvvcıkrankcn hx SPÜSchalzmcıstcr Alfrcd Naü der ım M.ıı 1 K starb M* 1 anıt)sdorff hıngegcn der ın von Brauthılsüıs bcvı.hlagnahımen Nolı/encınedomınıcrendc Rollcspıclt. sLhrumpft /ur Kandfıgur Dal) von Brauchıtsch umsıı frcımulıger ubcı slr.ıfrcLhllıth untttdcutcndc /ahlungcn an Partcıkaisıcıcr und an Paılaıncnlarıcr auspackl mag /war cın vcı216 KAPAK VE SA YFALAR Der Spiegel'in iki muhabirinln yazdığı "polisiye" kitap, Alman muhkemesinin gadrine uğradı. Yukanda kitabın kapağı ve grafik desenlne benzeyen sayfalanndan bazıları..