Katalog

16 StYASET 84 Sürgünden dönen gazeteci Timerman demokrasi için umutlu Aıjaıılınh ıtnlu t>uzetcıı \e ıınuıı hukla ıı savuruiLUsu Jaıohu Iııneınıan, askeıı Vönctımkr donanınde lunalını ce:ai'\lc rınde ve suu>unde ı>cçır//ı \ılaıılın 'ck dt mokıasııun kııııtlnıası ıı Raul [//(»ısın ın Raskanlıs>a ifi'fmcsındı'n sonra ge{lıçt ınızay ulkcsıne dondu Iıırıerman, New\yveek dergısme ızlemmlerım unlallı * kı buvuk yıl Arjantın'dc (.ezaevlcrınde I 1977danısdnıııddiı 1979 cylulunc kadar dört yıl surgünde get,ırdım Buenos Aı res'e geı,en ay doııdum Yurda donuş, öz leın \e ger«,ek arasında hıtıp tukenmcyen bır çekışıneyı sımgelıyor Korkularımdan da henuz kendımı kurlaıaınadım Bugıın 10 yıldan bıı yana serbest seçımle ılk ke/ bıı Raskanın geldığı ulkemde ger vek ^u Arjüiıtın unıut edılenden de fazla değısmış duıumda Benım gıbı bır gun dahı demokrasi görmcdcıı bu ülkede 50 yıl yaşayanlar ıçın Aıjanlın, umut vaat eden bır memleket Umudum suradan kaynaklanıyor israıl, ABD ve tspanya'da surgünde ıkcn tanıdığım demokrasi, bu kadar aske rı yönetımlere rağmen, artık Arjantın'dc de kök salabılır Yurda donıışunıde kaygılar ıçınde ıdım Bu ulkede ışkence gördum Bu ulkenın so kaklarında benı kamyona yü/üstu yatııa rak bır ışkence merkezmdcn dığerınc götıırdülcr O zamankı ıskuıceulerınm yuz lerı, şımdı Buenos Aıres'ic sokaklarda gorduğıım yuzlerden degısık değıldı Yurda donıı>, benım ıı,ın, bıı yandan ge lecege ılıskın unıutlar beslerken, ote yan daıı ge<,mışı ve sımdıyı goğuslemek anla mına gelıyordu Cn kolay gevmışımle karşı karşıya gelıyomm Burada ana babamın Arjaııtuı şimdi bambaşka rından değışık I atın Amerıka'da sıvıl baskanlar goreve geldıkten sonra ıkı ozcllıklerı ıle gozc (.arparlaı Önet oıdu ıle anla sarak, geneıallerın ve sılahlı kuvvetleıın ay rıcalıklı durunılarına dokunmanıayı kabul ederler Sonra da sc\ını kaınpanvası sııa sında vaptıklaıı \aadlcrle vclıskıye dusen onkmkr alıılaı Ama Raul Allonsm övle degıl Geneıalle ıın üı,ie ıkısını «.mcklıye ayırdı Yedı yıllık dıktatörlukten sorunılu doku/ askerı lıde rı de addkl onune vıkdrdı Allonsm, gevmısı kırlı olan askerı lıderlerın dıvalog çağrısını rcddcttı Latın Amcrıka tarıhınde ordu ıle ılıskılerı duzeltmc konusuna bu denlı kayıtsız kalan başka bır tek başkana bıle lastlamak guı, GERİDE KALDI C ıınla Arjantin'inden bir gnrııntu. me/arlan, şurada sınagog, 1944'te gazetccılık mesleğıne başladığıın yerde şımdı bır super nıaıke! vaı Uruguay'da sıııgıınde vasayan Transı/ ozan Juks Suptrvıelle ı<,ın ılk şııtınıı yaz dığım yerdo turıstkre dcrı esya satan bu dııkkân bıılunııyor YLCİI ya^ındaykcn, ya nı Rusva'dan Aıjaniın'e goç eltıkten ıkı yıl sonra, arkadaslarımla lop ovııadığım so kakldidan gt\ıyoıuııı Ordu, ekonomik guç olmuştu Batı denıokıasısınde yaşayan bırı ıvın, Alfonsın'ın orduyu sıvıllerın denetımı altına almak konıısunda gosterdığı kararlılığın beııı necleıı bıı kadar hayrete duşurduğıı İşkcncc yapılan yerler Bana ı>kcnıc y ıpiıkları verlerı bulmak daha /or Bunlaıdan ıkısının yerlerı hakkın da bellı belıısı/ bır fıkrım \ar Fakat hc nuz buldinadını Uı,mn.u veıı gayet lyı bı lıvorum I a Plala'dakı polıs kaıakolıı Ama oıava gıtmek ıskınıyorum Değısık bır lcdavı yonieını ııygulaınak nı yetındeyım İnsan hakları savunucıılaııııın yardımı ıle ıkı dava a^iım Uır tancsı cskı Başkarı General Joıge Vıdela'ya karsı Yuksek mahkenıe scrbest bırakılnıaını em reltığı haldt Vıdtla htnı cı/acvınde lut mustu Dığtr da\avı da Buenos Aıres'ın es kı polıs muduru Cn.neral Kaınoıı Canıps'a karsı açtım Benı kaıııma ve ıskcıuc >dpmakld suçlııyoruın Bıı ıkı kötu ııısanı cezaevıne altı rabılınek, gevmıştekı ıskeııce kâbuslannı unutnıanıa yardım ıdcıek nu anlamak herhalde zordıır Arıanlın'de sılahlı kııvvetler, kendı kendılerının sıyasal partısı olmustu Sılah tasımaya yetkı Iı tek sıyasal partı Sılahlı kuvvetleı ayıı ca ekonomik bıı guv olmuştu Hesapları kımse tarafından dtnetılenıeyen bıı ekonomik guç Ordu tıcarı havayollarını, demıryollarını, tn.aret gemılerını, nuklecr santrallerı ve çelık, komur, dcmır, bakır, elektrık ve petıo kımya uretıınını denetlıyordu Ordunun ekonomik guuınu elındeıı alıp, sılahlarını sıvıllen katletmek KIII kullaııanları adalct onıınc gclıımck, askcıkıııı 53 yıldır sıyasal ve ekonomik yasdinına mudahale ettığı Arjanıın îvin bıı dönııın noktasıdır Bu ulkede ılk askerı daıbc 1910'da oldu O tarıhlen berı lm,bıı sıvıl vonetım ıktıdarda 6 yıl kalamadı Arjantınlıler Alfonsın'ın getırdığı yenı havadan şaşırmı^ durumda Sokakta bana el sallıyorlar, n,kı i(,meye davet edıvorlar Herkes sankı sıyasal bılımde cn son kesledıleıı şeymış gıbı demokrasi so/ıiığ'ıınu ağ zından duiurmuyor Arjaııtınlıleı, ııe ordu ne de Heronıstler tarafından yoneiılme dıklerıne hâlâ zor ıııanıyorlaı Ancak ıkı aylık demokratık hukumet donemı, Arjanlin hdlkını dcmokrdsının muınkun olacağına ınandırmaya başladı Bu hukümel bazı hatalar yapsa da Pero nızm ve askerı yönctımler altında yasamış halkın tepkısı vok yumuşak oluyor Bu lıa talardan kuşkuya düşenlere halkın verdı ğı yanıt sadcce ıkı kelıme "Bu dcmokrasidir". Ve halkın çogıınlugu demokrasinin uıun sure devam edebilecegine inanıyor. Alfonsin Yenı Arıantın, ı,ok zevklı olmasına kar^ın, alışmak gııç Yenı Baskan Raul Alfonsin, gorcve gclır gelme/, ge(,mı>tekı suı^ların he sabıııı soımaya başladı Alfonsın'ın söyle dıklcrı ve yaptıkları, Arjantın'de 40 yıldır gördüğum başkanlann söyleyıp yaptıkla YURDA DÖNÜŞ Yacobo Timerman havaalanında genç me$lekda?lannın soru yagmuru altında. 1984'un Ilk gunlerinde Arjanlin..