Katalog

SİY1SET 84 lannı, ozellikle de teknolojıyi çok iyi kullanıyorlar. Arafat: Aslında iyi kullandıkları, teknolojı de ğıl Arapların olumsuz ve zayıf yönlerı rallacl: Slzce oyunun kurallan bu degil m P Arafal Hayır değıl /ıra yüz yüze savaşta on laıa asker bıle denemez Fallaci: Şimdiye kadar kaç Israilli asker oldurdtıntaz, Abu Ammar? Arafal: Kesın bır rakam vcremem Ancak Isra ıl'ın kaybının Amerıka'nın Vıetnam'dakı kay bından daha fazla olduğunu söyleyebılirım Ta bıı bu hesaplamada ıkı Ulkenın nüfus oranlan gözönüne almmalı Fallaci*Sİ7İn kayıplarını/ için ne soyleyehilırsiniz? Arafal: Bızım ıçın ölnıek bır kayıp sayılmaz 1965'ten bu yana 900'ün Uslünde dırenışçımız şehıt oldu Tabıı hava saldınları ve ışkencede ölenler harıç Fallaci' Tum gerilla sayınızla oranlıladıftımızda bu rakam slzce bUyuk mu? Kaç direnişcinlz var, Abu Ammnr? Arafal: Bu sorunun yanıtını vermek ıçın Aske rı Konsey'den ızın almam gerek Sıze şunu söy leycbılırım Karameh'de 15 bın Israıllfye karşı 392 gerıllamız savaştı tallaci: 15 bln mi 1500 mu demek ıslıyorsunuz? Arafal: Hayır Uçakları, tankları, helıkopterlerındekılerle bırlıkte 15 bın kışıydıler Sız Batılı lar sadece onların söyledıklerıne ınanıyorsunuz Bu da benı zaman zaman çok kızdırıyor Fallaci: Abu Ammar, şu anda ben söylediklerimıı dınleyıp aynen ilelmek ıcın buradayım Duşundugunuı gibi olsaydı, şimdl burada olmazdım Arafal: Yıne de sız Avrupalılar onlardan yana sınız Bazılarınız geç de olsa gerçeğı anlamaya başlasalar bıle, çoğunu/ onlardan yanasını/ Fallaci. Bu hmm'tiegil sizın savaşınız Bızler sadece gözlemciylz Yinc de Avrupa'daki Yahudi ttrnpnti/unlığına sa^mamanız gcrekir Biz onların yok edili>ını gorduk ve ya>adık Onlan bı/zal biz yok elllk. Bu durum lekrarlansın lslemiyoruz Arafal: Şüphesı/ onlara oldiı horcunu/u ödemek /orundasınız Ama bızım topraklanmız vc kanlanmızla değıl Bızım sorunumuzun Yahudılerle değıl Israıl'le olduğu gerçeğını bugüne kadar gözardı ettınız Yahudıler Demokratık Fılıstın Devlelı'ne ıstedıklerı an gırmekte serbesttırler Fallaci: Tum Yahudiler kendilerini Israll'le o/deşleşlirmese bile her Yahudi Israilli sayılır Israıl Yahudilerinden lum dunyayı dolayıp ya>amlarını esir kamplarında luketmelerini mı bekllyorsunuz? Arafal: Yd sızler, dünyayı bızım mı dolaşmamızı ıstıyorsunuz'* Fallaci: Hayır Hele onu hiç isteıtıiyoruz. Arafal: Yahudılere bır vatan bulmaya çok nıyetlıysenı/, onlara kendınızınkılerı verın Avrupa ve Amerıka da yeterınce topraklarınız var Biz bu topraklarda yüzyıllardır yaşıyoruz Ve sızlerın borcunu ödemek ıçın de bu topraklardan vazgeçemeyız Sız kendınız ozgürlük müıadele lerı vermışken bu gcrçeğı nasıl gözardı edebılır sınız^ Bır gün gelecek, hepınız uyanacaksınız Ancak o gün gelene kadar bırbırımızı görmesek daha iyi olacak Fallaci Rıınun için mi siyah gozldkler lakıyorsunuz? Arafal. Hayır Insanlann uykuda mı uyanık mı olduğumu bılmelcnnı ıstemedığım ıçın gözlük lakıyorum (,oğu /anıan da uyanığımdır Gö/ lüklerımı çıkardığım /amanlar uyurum lallaci Hayalınızda hıç kadın olmadıgı soyleniyor Sı/ıe bir kadınla birlikle olmak kuçullucü bir şey mi? Arafal: Hayır öyle düşünmüyorum Ancak dıyelım kı uygun bır kadın bulamadım, ya da /a manım olmadı Ben Fılıstın adında bır kadınla evlıyım 15 Washington Ortadoğu'da yön değiştirdi ABD'den Suriye*ye sopa yerine havuç CENGİZ ÇANDAR M Urk sıyaset adamlarının yenı yıl vesılesıyle verdıklerı demeçler ya da basında bu amaçla ka leme aldıklan yazılar, dış polılıkaya ılgısızlık lerının ve hatta bılgısızlıklennın bırer göstergesı gıbıydı Polıtıkacılanmızın, TUrkıye açısından hayatı önemdekı dış gelışmelere doğru leşhıs ko yamamalan, bu tür konulara partı ıçı kongre he sapları kadar hâkım olamamaları ha/ındır Türkıye ölçUsünde uluslararası çekışme merkezlerıne yakın, son derete önemlı jeopolılığe sa hıp Ulke dünyada pek azdır Ama görülüyor kı, sıyası partılerdc uluslararası polılıkaya ılışkın meseleler hakkında bırtakım basmakalıp cüm lclerı a n arda sıralamanın ötesıne geçebılen bır stratejıstler ekıbı, bır tahlıluleı kadıosıı bulun muyor Parlamentoda temsıl edılen ve cdılmeyen sıyası partılerın programlarında dış polıtı ka konusunda son derece önemsız ayrıntı farkları bulunması garıp değıl mu Sonuç olarak, sıyası mucadele ıç polılıkaya ılış kın konular Uzerınde cereyan edıyor Dış polıtıka ısc AtalUrk'Un "Yurtla sulh, dhanda sulh" ılkesını tekrarlamaktan oteye gıtmeyerek tavır sızlığı bclgelıyor Bu durumda, aslında ve özün de, ıç polıtıkada da teınel ayrılıklar olmadığı hukmüne varılabılır Bunun Uzerınde düşünülebılır (,ünkü, eğer partıler arasındd esaslı ve anlamlı çı/gı ve program farkları varsa, bunun dış polıtıka anlayışına yansıması da kaçınılmaz dır Dolayısıyla, sıyası ırade ve karardan yok sun bır tavır dış polılıkaya egemen olıınca, dış polılıkanın formülasyonu da ıster ıstcmcz Türk reden, neden, nasıl bır seyır ızledığı takıp edılmedığı ıçın, dünyanın ıkı ay önce malumu olan durumlar, ıkı ay gecıkmeyle keşfedıldı Fakal, Ortadoğu'dakı gelışmeler haylı kaygan kumlar Uzerınde bas döndürücü bır hızla ılerledığı ıçın, ıkı ay sonra, ıkı ay öncesının olgusu keşfedıldığınde, orıada yepyenı bır olgu bulunuyordu Şımdılcrde pek ıtıbar edılen bır klışe var "Ldbnan'da iki super devleti karsı karşıya getirebilccek ölçude lehlikeli bir biçimde tırmanan olaylar..." denıyor Bu klısc 1983 aralık ayı başlarında doğruydu 1984 ocak ayının başlarında doğru değıldır Sıyası partılıler sıfatıyla yılbaşı yazısı yazar ya da demeç verıp bu klışcyı kullanırsanız, dünyayı ve dolayısıyla bu ülkeyı kav rayışımız konusunda cıddı endışeler yaratırsınız Ortadoğu'dakı gelışmelerı ızlcrken anı yön de ğışıklıklerımn nedenlerını yakalayabılmek, bölgcnın yerel dınamıklennı kavrayabılmek kadar, bu bölgeye hükmeden süper devlel ABD'nın po lıtıkasındakı değışıklıklerı, bunun nedenlerını ve Amerıkan polıtıkasının yapısal özellıklerını an lamaya bağlıdır Son günlerde, daha bır ay önce sılahlı çatışmaya sUrükleneceklerıne ılışkın sınyaller yakan ıkı ülkenın, ABD ve Surıye'nın bırbırlerıyle "paslaşlıgı" gözlenıyor Sunye Devlel Başkanı Hafız Esad, agır lıasta olduğu yolunda yaygın söy lentıler dolaştığı bır donemde Fransız Le Poinl dcrgısınc demeç verıyor ve ABD ıle bır savaşa sürüklenmek ıstemedıklerını bıldırıyor Bu sö7 lerın Le Polnt sayfalarından Beyaz Saray'a gönderılen bır delne dalı olduğu besbellıdır Sun ye'den uzatılan defne dalı VVashıngton'da da ya nıtsız kalmamıştır Benzerı açıklanıalar. ABD 1. Dışışlerı Bakanı Oeorge Shultz ıle Ulusal Güvenlık Kurulu Başkanı, Rcagan'ın eskı Ortado ğu özel temsıltısı Roberl Mc Farlane, Surıye'ye karşı " n o p a " polıtıkası uygulanmasından yana çıktılar Surıye'ye lsraıl yoluyla ya da doğrudan Amerıkan sılahlı eylemlerıyle boyun eğdırılmelı, Suriye uslandırılmalıydı Başkan Keagan ıle lsraıl Başbakanı Yıtzhak Şamır arasında kasım sonunda sözlü olarak varı lan ABDIsraıl stratejık ışbırlığı anlaşması bu cğıhmın Beyaz Saray'a egemen olmasının bır ürünüydü Aralık basında Amerıkan uçakları nın Suriye mevzılerıne karşı eyleme geçmesı de aynı eğılımın uygulanma aşamasına gcçırılme sıydı 2. Surıye'nın Lübnan'da meşru çıkarları oldu ğunu kabul eden, Şam kapılarının Moskova'ya olduğu kadar VVashıngton'a da açık olduğuna ınanan ve Surıye'ye karşı bır "gerilim"polılıkası güderse ABD'nın Orladoğu'da Arap Ulkelerının çoğunluğunun şımşeklerını çekeceğını düşünen ıkıncı ve karşıt eğılım Savunma Bakanı Caspar Weinberger tarafından savunuluyordu Sertlık polıtıkasını uygulama mevkıındekı Pen tagon yumuşamadan yanayken, paradoksal bı çımde, dıplomasıyı savunması gereken dışıslerı sertlık ıstıyordu 1983 sonları, Beyaz Saray'da ıkıncı eğılımın ağır basması sonucunu sağladı Bu sonuca uldşılma sında, Amerıkan denı/ pıyadelerının Beyrut'takı varlığının ve saldırı hedefı olmasının başkanlık seçımlerı sathımaılıne gırılmckte olduğu döııenı lcrdc Rcagan'ın nıuhalıHcrı tarafından kullanıl nıasının ve ABD'nın I übnan'da " b a n ş ç ı " de ğıl, saldırgan ve tehlıkelı pır polıtıka ızledığının Çokuluslu Kuvvet'tekı dığer ulkelerce en başta ttalya saplamasının ve buna doğan tepkılenn de rolü vardı Dahası, Arafat Mübarek gorüşmesı ve Arafat'ın Kral HUseyın'ledıyalogu başlatmasının beklen mesı, Reagan Plam'na Amerıkan başkanlık se çımlerı arıfesınde yenıden hayatıyet kazandırma yolundakı Beya/ Saray hülyalarını besledı Bunun Uzerıne, ABD polıtıkası bır vıraj aldı vc şu noktaları belırledı 1 Onceligl 1 ubnan'dan kaydınp Reagan Plam'nın canlandınlmasına vermek 2 Bıınıı saglayabilmek için I übnan'dakl dunımu dondurmak Boylece, I ubnan'ın guneyde Israll, dugudn vt kuzcyde, Suri>c larafından fillf laksımine zımmrn n/a goslermek Emın Cenıa yel'in devlel olorileslni sadece Beyrul ve çevresinde kabullenmek 3 Suriye'nın bu konıımunıı kabullendıginin bir bdirtisi olarak Amerikan deniz pıyadelenni Beyrul'lan geri vekebilecegıne ilışkın sınyaller vermek. VVashıngton ve Şam arasında son günlerde iyi ce dıkkat çeken karşılıklı "cllvelejme" ışte bu çerçevede, ABD'nın I übnan'ı feda elmesı bağ lamında algılanmaktadır Reagan yönetimi Kahıre Amman Bağdat mıh verını oluşturmak ve Arafat'ı da bu mihverin ıçı ne sığdırmak gayretlerını sUrdürebılmek ıçın Şam'a da " s o p a " yerıne " h a v u c " uzatmakta dır Ne var kı, bu yenı sıyası açılım seçım hesapları ıle yapıldığı ıçın çok pragmatık vc o ölçüde de dar görüşludür tnce, hassas dayanaklara otur maktadır Ve bölgenın kendı özel programları ve projelerı olan güçlerıiKe, örneğın Iran kay naklı eylemlerle ya da Israıl'ın gırışımlerıylc tc petakldk edılebılır Ama cn azından, şu sıralarda, Ortadoğu'da olaylar ıkı süpcr devlctı karşı karşıya getirebi letek ölçüde tehlıkelı bıçımde tırmanmıyor Reagan yönetimi KahireAmmanBağdat mihverini oluşturmak^ 4rnfat"ı da bu mihverin içine sığdırma gayretlerini sürdürebilmek için, Şam'a karşı tutumunu yumuşattı. Dışışlen'nın ıcknısycnlerınc ya da sıyası partı lerımızın sıvıl kadrolarının dışındakılerın elıne kalıyor önUmüzdekı günlerde Türkıye, üyesı bulundu ğu Islaın Konferansı örgutü'nUn Fas'ın Kazablanka kemınde yapılacak 4 zırve toplantısında yer alacak Üstelık bu toplantı Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ın bugüne dek katılacağı ılk uluslararası lorıım olacak Sıyası parlılerımız aca ba bu zırveden haberdar mıdırlar 9 Eğer haberdarlarsa, Türkıye'nın Islam Konferansı Örgü tü bünyesınde ızlemesı gereken tutum konusun da öncreccklerı, savunacakları hıçbır görüş yok ınudur 9 Basında bu konuda bugüne dek tek bır satıra rastlamak mümkün değıldır Ay sonunda Avrupa Konseyı Parlamenter Assamblcsı toplanıyor Bu forumda Türkıye'nın Avrupa bünyesındekı yerı sorgulanacak Konu basında tartışılıyor, ama bır sıyası partı dışında hıçbır sıyası kuruluş bu konuda bır fıkır gelış lırmıyor NATO Savunma Planlama Komıtesı ya da Bakanlar Konseyı toplantılarının öncesı ve sonra sında da herhangı bır partının ne bır çıkışına ne de bıı değerlendırmesıne rastlanmıştır Sankı, Türkıye'nın üye olduğu bütün bu ulus lararası torumlardakı uırlısm.ılar karar tasarı ları TUrkıye'nın kaderını ılgılendırmıyormuş gıbı 1983 sonbaharından başlayarak tırmanan, Tür kıye'nın hemen yanı basında, guney sınırlarının çok yakınındakı olaylar bır ncbzc olsun kamu oyunu, dolayısıyla sıyası çevrelerı gelışmelerle ılgılenmeye mecbur bıraktı Tabıı, olayların neyetkılılerının bazılarından geldı Ardından, Su rıye, daha önce ABD'nın Lübnan'dan çekılmesı şarlıyla serbest bırakacağını bıldırdığı esır Amerıkalı pılotu salıverdı Bu "jest"ın yanıtı bızzat Başkan Reagan tarafından verıldı Rea gan, Hafız Fsad'a bır "lefckkür" mesajı gönderdı Bır gün sonra da Beyaz Saray Sö/cUsü Larry Speakes, "ABD'nin Suriye ile bır çatifmayı arzulamadıgım" söyledı Rcagan'ın özel temsılcısı Uonald Kumsfeld yıne Şam yollarına düşüyor Ne oluyor' Ne olup bıttığını anlayabılmek ıçın bıraz gerılere uzanmak gerek lyor Sunye'nın slratejısı artık a/ çok sezılebılıyor Şam'dakı BAAS yönetimi yıllardır ınatçı bır polıtıkayla Ortadoğu'da Israıl'ın ardındakı esas taraf olarak gördüğü, Ortadoğu'da olaylara yön vercn temel güç olarak değerlendırdığı ABD'yc kendısını kanıtlamaya çalışıyor ABD'nın Or tadoğu'da sahneye koyacağı oyunu Suriye ol madan oynayamayacağını kanıtlamaya uğraşı yor Bu amaçla, VVashıngton karşısında ellerı ne mümkün olduğu kadar çok sayıda ve guçlü kartı toplamak ıstıyor Bu kartlardan bın LUbnan, dığerı Urdün ve en önemlısı Fılıstın'dı Nı lckım, Fılıstın kanını elıne geçırmek ıçın FKÖ'yü parçalamaktan ve Arafal ıle yandaşlarının Uze rı ne ates yağdırmaktan gerı durmadı I übnan'da ı/ledığı polıtıka da sözünü ettığımız amaçla bağlantılıydı Amaç ABD ıle savaşmak değıldı Ancak, bıı noktada, I Ubnan'dakı as kerı varlığını bır prestıj sorunu halıne getıren Amerıkan yönetimi arasında Suriye ye karşı ı/ lenmesı gereken polıtıka konusunda çatışan ıkı eğılım belırdı