Katalog

C T SPOR FUTBOL EKİM SALI DENGELİ GELİR DAĞITIMI YOK ürk futbol pastası bugün itibariyle ne yazık ki olması gereken büyüklükten çok uzakta...Futbol pastasının yeterli büyüklüğe ulaşamaması kulüplerimizin Avrupa’da başarılara ulaşmasının önünü kesiyor. Bu nedenle Avrupalı devlerle rekabet edemiyoruz. Sportif başarı olmayınca, ekonomik başarı da gelmiyor. Türk futbolu kendisini yeniden üretecek ve uluslararası marka olmasını sağlayacak başarılara imza atabilmek için gerekli kaynağı yaratmakta zorlanıyor. Sorun sadece kaynak yaratamamaktan da değil. Var olan pastanın paylaşımında da ciddi problemler var. Yaklaşık 500 milyon dolar büyüklüğündeki futbol gelirlerimiz, kulüpler arasında rekabeti artıracak, teşvik ve şikeyi ortadan kaldıracak, sportif başarıyı getirecek şekilde kulüplere dağıtılmıyor, dağıtılamıyor...Rekabetçi denge kurulamıyor, kulüplerimiz dengede rekabet edemiyor. Bu nedenle Türk futbolu yükselen bir değer olarak, Avrupa ve dünya futbolundan daha fazla pay alamıyor. Kayıtlı değerler üzerinden hesapladığımız 500 milyon dolarlık Türk futbol pastasının paylaşımına bakıldığında ise üç büyük kulübün, toplam gelirin yüzde otuzüçünü kendi aralarında bölüştüklerini görüyoruz. Trabzonspor’u da dahil ettiğimizde bu pay yüzde 37’e kadar çıkıyor. Sadece Süper Lig’deki kulüplerimizi baz alsak bile geriye kalan ondört kulübün bu pastadan aldığı payın ortalaması yüzde 4.5’a kadar düşüyor. Kaldı ki, 2. 3. ve amatör liglerimizi bu pastanın paylaşımına dahil etmeden bu hesabı yapıyoruz. Durum bu olunca, ligin tepesindeki dört kulüp ortalama yüzde 9.5 oranında pay alırken; kalan ondört kulübün payı ise yüzde 4.5 civarında gerçekleşiyor. Sonra da bu kulüplerimizden rekabet edebilmesini bekliyoruz. Hangi bütçe ve hangi kaynakla bu kulüpler rekabet edecekler? Türk futbolunun yapılanışındaki bu oligopolistik tekelci ve dengesiz yapı devam ettiği sürece, aslında biz bu kulüplerimizi rekabet etmemeye zorlamış oluyoruz. Pastanın büyüklüğü ? BAŞTARAFI 10. SAYFADA T ürk futbol pastasının büyüklüğü 500 milyon dolara ulaşmış durumda. Bu gelirler içinde en önemli kalemi yüzde 30’la naklen yayın gelirleri oluşturuyor. Bu geliri takip eden diğer önemli gelir kalemi ise yüzde 16’lık payla sponsorluk gelirleri. Tribün gelirlerinin payı ise yüzde 13’e düşmüş durumda. Yüzde 22’lik diğer gelir kalemleri içindeyse, Sportif A.Ş.’lerin temettü gelirleri, logolu ürün satım gelirleri (merchandising gelirleri), hibe ve yardım gelirleri v.b gelirler bulunuyor. Diğer taraftan 500 milyon dolara yaklaşan büyüklüğüyle Türk Futbol endüstrisi, 12.5 Milyar dolar civarındaki Avrupa futbol pazarının sadece yüzde 3.7’sini oluşturuyor. Futbol pastamızı oluşturan gelir kalemlerinin kulüplere dağılımına bakıldığında ise bu pastadan en büyük payı dört büyük kulübün aldığını görüyoruz. Nitekim, TV yayın gelirlerinin yüzde 42’si; tribün gelirlerinin yüzde 49’u; sponsorluk gelirlerinin yüzde 23’ü; saha içi reklam gelirlerinin yüzde 35’i dört büyük kulübe gitmektedir. Futbol faaliyetlerinin finansmanında yeterli öz kaynağa sahip olamayan Türk futbol endüstrisinin yoğun bir şekilde yabancı kaynağa, özellikle de banka kredisine yöneldiğini görüyoruz. Güncel verileri baz aldığımızda kulüplerin ekonomik sektörden kullandıkları kredilerin 240 milyon dolara ulaştığını gözlemliyoruz. Toplam futbol pastasının yüzde 51’ine karşılık gelen bu oran, bize futbolun kendi faaliyetlerinden fon yaratamadığını gösteriyor. Kullanılan kredilerin 205 milyon dolarlık kısmının da, yani yüzde 85’inin de üç büyüklere ait olduğunu belirtelim. 3 büyük kulülubümüzün yıllık ortalama gelirleri 53 milyon dolara ulaşırken; giderler ortalaması ise 67 milyon dolara yükselimiş durumda. Üç kulübün yaptığı toplam 201 milyon dolarlık gider ise toplam Türk futbol pastasının yüzde kırkına karşılık geliyor. İşte haksız rekabetin ve dengesiz gelir dağılımının nirengi noktasını da burası oluşturuyor. Türk futbol kaynaklarının yüzde kırkını harcayan üç kulübün yarattığı gelir ise ne yazık ki, giderlerini karşılamaktan uzak ve bu nedenle bu üç kulüp her yıl bütçe ve nakit açığı veriyor. Bunun anlamı ise Türk futbolunun kıt ve sınırlı olan kaynaklarının, bu kulüpler tarafından etkin ve verimli kullanılamadığıdır. Sonuç olarak diyebiliriz ki Vestel’in bugün dolu dizgin gidişinin önünde sportif bir engel bulunmuyor. Ancak şampiyonluk da sadece sportif performansla gelmiyor. Şampiyonluk yolu engebeli, dolambaçlı ve dikenli bir yol. Bu yolu tamamlamak için sağlam ve sağlıklı bir ekonomik yapı da tek başına yeterli olmuyor. Çünkü futbol sisteminin işleyişi çok önemli bir etken. Sistemin temel dinamiklerindeki dengesizlikler giderilmediği sürece, Vestel’e sahibi olduğu grubun da enjekte edeceği fonlarla ipi sezon sonunda göğüsleyebilir ve sıradışı bir örnek olabilir. Ama biz sıradışı örneklerin sadece Vestel ile sınırlı kalmasını istemiyoruz ki! Zaten sorunumuz da bu değil. Önemli olan futbol sistemimizdeki yapısal çarpıklık ve dengesizliklerin futbol otoritesi tarafından giderilerek, bu yolun tüm kulüplerimize açılması. Türk futbol pastasının futbolumuzu daha ileri noktalara taşıyabilecek büyüklüklere ulaşamadığını; var olan pastanın paylaşımında çok ciddi dengesizlik ve haksızlıkların bulunduğunu; paylaşılan kaynakların ise verimli ve efektif kullanılamadığını; üç büyüklerin lehine amansız bir haksız rekabetin bulunduğunu görüyoruz. Futbol gelirlerinin dengede rekabeti sağlayacak, futbol kalitesini yükseltecek, teşvik ve şikeyi ortadan kaldıracak şekilde düzenlenmesi ve dağıtılması Federasyonun en acil görevi... Bu yapının oluşturulması, sadece lokal rekabeti getirmiyor. Avrupalı devlerle baş edebilmenin yolu da buradan geçiyor. Türkiye’nin 60’lı yıllarda yaşadığı toplumsal uyanış hareketinin, Süper Lig’de de yaşanabilmesi için Vestel çok önemli bir fırsat...Bu nedenle Türk Futbolunda sloganımız: “İki, üç daha fazla Vestel” olmalıdır ki, hayallerimiz gerçeğe dönsün. Eposta:taksar?gmail.com 11