Katalog

• Cündem IBCA Mayıs 1992 Mayıs 1993 Ocak 1994 Mart 1994 Nısan 1994 Haziran 1994 Ağustos 1994 B Haziran 1995 Temmuz 199E BBEylül 1995 Ekim 1995 Kasım 1995 Mayıs 1996 Temmuz 199f BB(Negattt Kasım 1996 Aralık 1996 Ocak 1997 Mart 1997 B+ B a 3 (Gbzallında) Sayfa 3 D&P JCR MOODYS S&P Baa3 BBB BBB (Beklenlı ıslıkrarlı) (Beklenlı negalıl) Tepegöz ./İnayasada devletin temel görevleri arasında yer yer alan sosyal güvenlik hakkı. sağlık ve emeklilik güvencesi amacından, sermaye kesimine yeni ve büyük bir kaynak aktanm yoluna saptınlıvor. Dünya Bankası ve fınans akışları sınırlı kalan uluslararası sermaye kuruluşlarının katrilyonlara ulaşan prim birikimleri için gö/. diktikleri sosyal güvenlik kuruluşlan, htikümetler tarafından da kamu açıklannın günah keçisi haline getirildiler. Siyasiler bütçe açığının kapatılması, sermaye çevreleri de yeni kâr yollan açılması için tek çözüm yolu olarak özelleştirmeyi sunarken TUrkiye nüfusunun yüzde 81'inin sağlık ve emeklilik hakkını sağlayan bu kurulusjann görcvlerinin ö/cl sektör tarafından eşitlik ilkesiyle nasıl yürütülebileceği lartıs,ılmak istenmiyor. Türkiye nüfusunun yüzde 81'lik bölümünün tüm sağlık ve emeklilik hizmetlerini Emekli Sandıgı, SSK ve BağKur veriyor. Bu kurıılu ,1ar yıllardır sürdürülen oy ve rant amaçlı politikalar nedcniyle giderek artan oranlarda açık vermeye başladılar. Türkiye, OECD ülkeleri içinde devletin sosyal güvenliğe katkıda bulunmadığı tek ülke. Buna karşın bu kunıluşlara bütçeden, ödeneklerin yüzde 10'una bile varmayan oranda yapılan aktanmlar ise kamu açıklannın en önemli nedeni olarak sunulmaya çalışılıyor. Sosyal güvenlik kuruluşjanna aktanlan kaynağın sermaye pivasasma çekilmesi konusunda ö/ellikle az gelişmiş ülkelere model sunan Dünya Bankası, Türkiye'de sistemin özelleştirilebilmesi için devreye girdi. Bu sistemin uygulanması için yapılacaklann doğnı olup olmadığını ise zaman gösterecek. Sosyal güvenlik kurumlannın iç karartıcı görünümünden sonra l/mir Fuan'nın kapılanna giderek biraz key iflenelim. i/mir Fuarı, 26 ağustosta 66. kez kapılannı dünyaya açıyor. 1923 yılında tzmir'de gerçeklestirilen 1. Türkiye İktisat Kongresi sırasında Atatürk'ün isteğiyle açdan ve 141 firmaıun katıldıgı sergi, 1927 yılından sonra düzenli bir biçimde açılır hale geldi. Başlangıçta İzmir Yerli Mallan Sergisi, daha sonra l/mir 9 Eylül Panayın ve son olarak l/mir Enternasyonal Fuan, 1936'dan bu yana Kültürpak'ta yaünmcılan bir araya getiriyor. İzmir Fuan, 59 bin metrekarelik sergi alanı ve 417'si yabancı 1349 katılımcı firmayla yeni bir rekora imza atacak. Geleneksel işkollanmızdan biri olan el halıcüığı kan kaybediyor. Avrupa ülkclerinde büyük beğeni toplayan dokuma halıları, daha ucuza üretim yapan Çin ve Hindistan gibi ülkelerin pazan parsellemeüiyle zor günler yaşıyor. Makine halısı üretimi her yıl yüzde 20 oranında artarken, el dokuma halılannda hiçbir artış olmaması üzüntü yaratıyor. 43. haftasına girmiş olan Ekonomi Dergi'bu sayısıyla yayın ya^amına bir süre ara veriyor. Yeni bir dergide bulu^mak dileğiyle okurlarımı/ın ilgisine teşekkür ediyonız. Cumhuriyet Ekonomi CUMHURİYET EKONOMİ DERGİSİ • İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN YÖNETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MUDURLERİ: DİNÇ TAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ (SORUMLU) • GORSEL YONETMEN: MEHMET SEDAT DEVİR • REKLAM: MEDYA C Grafik: GRAFİK SERVİSİ BBB Ba1 BBBfBeklenlı neçatıl} BB B+ (Bek'enlı negalıl} (Beklenlı negatıt) Ba3 BB+ BB B+ (Beklenlı olumlu} B+ (Beklenlı ıslıkrarlı) Sosyal güvenlik hakkına 'kâr' B+ (BeklfMı ıslıkrarlı) BB+ BB+ (ızlemçde)?£& B B (Negatıl beklenıyle ızlemede) '"' B + (Negalıl beklenlıyle ızlemede) beklenıyle ızlemede) BB B (Beklenlı ıslıkrarlı) BB B1 U Ulke Türkiye ingiltere Almanya Ispanya ABD Fransa Yunanistan Japonya Portekiz luslararası derecelendirme kuruluşlarının 1992'den beri Türkiye ekonomisine verdikleri notlar hep bir düşüş eğilimindeydi. 1994 yılında yaşanan ve ekonomik daralmaya kadar varan kriz, Türkiye'nin kredi karnesine de son derece olumsuz yansıdı. Krizin doruğa ulaştığı bahar ayında kredi kuruluşlarının birer birer not düşürmeleri, Maliye'nin ve bankalann dış kredi bulma koşullarını giderek güçleştirdi. 1994 yılı Mart ayından itibaren notlandırmada Türkiye ekonomisi açısından belırgin bir düşüş eğilimi başlıyor. llk önce Standart and Poor's (S ve P), Türkiye'nin kredi notundaki B'leri birer birer atmaya başlıyor. Ardından Haziran ayında Moody's iki kademe birden indırdiği kredi notunu açıklıyor, bunun da ardından yılın son darbesi ağustos ayında JCR'den geliyordu. Patent başvurulan çok yetersiz Ülkelerin patent başvuruları Yerli Başvuru sa /ısı Yabancı Toplajn 1057 76.841 70.903 54.375 89.141 66.099 36.515 169 24.401 46.865 2.358 102.245 16.042 392 332.460 105 1226^ 101.242 117.768 56.733 191.386 82.141 36.907 T 47.575 380.035 42.827 42.932 ürkiye sanayiye yönelik üretim açısından son derece büyük yetersizlikler içensinde. Üniversitede olsun, sanayide olsun yeterince araştırmaya ve geliştirmeye yönelik çabalann olmaması, bütçeden ve siyasi açıdan da bu tür çalışmalann yeterince desteklenmiyor. özverili çalışmalar Türkiye'de resmi kurumlara yapılan patent başvurularının bazı ülkelerin önünde olmasını sağlıyor. Ancak yine de Türk Patent Enstitüsü'ne yapılan başvuruların toplam sayısı Avrupa ülkelerinin hemen hepsinin gerisinde kaldı. Ancak ülke yöneticilerinin bir kısmı her şeye karşın teknik adam ve bilim adamı yetiştirmekten çok dinci kadrolar yetiştirilmesini uygun görüyor. Yeni Rakı cepte yangm çıkardı H er zam furyasında ilk sıralarda yer ortadirek tiryakisinin asgari ücretin yaklaşık yirmide birini alan Tekel ürünlerinden biri olan Yeni Rakı, gözden çıkarması gerektiği de tablonun acı tarafı. 1992'den bugüne değin yaklaşık yirmi iki katlık bir artış göstererek enflasyona belirgin katkı yapan ürünlerden biri oldu. Rakı, en yüklü zammı, ekonomideki izleri hâlâ gündemde olan yüreğimizde ve cebimizde derin bir yara açan 5 Nisan kararları ile aynı günde aldı. 5 Nisan 1994 Zam Yeni Artış tarihinde Yeni Rakı, yüzde 91 oranında zam tarihi fiyat oranı (%) görerek fiyatını ikiye katladı. Enflasyonun üç 18.07.1992 <%tooo 19 haneli rakamlara fırladığı bu dönemde lüks 17.05.1993 35 47.000 tüketımde büyük ölçüde azalma görülmesine 13.09.1993 60.000 28 1 karşın bütçelerin biraz olsun toparlanmasıyla 05.04.1994 115.000 91 tüketim eğilimi yeniden yükselmeye başladı. Her 13.12.1994 150.000 30 hükümetin önemli bir silah olarak elinin altında 17 07.10.1995 175.000 tuttuğu Tekel ürünleri, aldıklan zamlarla 17 28.12.1995 205.000 tiryakilerini büyük ölçüde üzdü. Son olarak geçen ayın başında aldığı zamla 750 bin liraya 49 1103.1996 300.000 ulaşan Yeni Rakı'nın, ceplerde büyük gedik 09.08.1996 400.000 50 açmasına karşın yine de tüketiminin azalmaması 30 12.1996 520.000 30 vatandaşın zorlu yaşam koşullarında tutunacak 01.05.1997 650.000 25 başka dal bulamamasının bir göstergesi belki 01.07 1997 750.000 15 de. Ancak ayda 2 şişe rakı içmeyi göze alan bir Yeni Rakı'da fiyat artışları