Katalog

Gundem Sayfa 3 Temizlik ürünleri pazarı büyüyor Te p e g ö z 153 302 105 G elışen teknolojı temizlik urunlerı pazarına ıvme kazandırıyor. Son yıllarda hemen hemen butun evlere gırmeyı başaran çamaşır makınesı ıle, bu kadar yaygın olmasa bıle kullanımı gun geçtıkçe artan bulaşık makınesı, yaşamı kolaylaştırdığı kadar, temizlik urunlerı tuketımını de korukluyor. Bulaşık ve çamaşır makınelerının gunluk yaşantının bır parçası halıne gelmesıyle bırlıkte çamaşır ve bulaşık yıkama sıklığında buyuk bır artış gözlenırken, tuketılen deterjan mıktarında da artış kaydedılıyor. Bırçok kışının daha başarılı temizlik elde edebılmek ıçın gereğınden fazla deterjan ve temizlik maddesı kullandığına dıkkat çeken uzmanlar, ozellıkle tuketıcı talebı doğrultusunda buyuyen pıyasaya bırçok yumuşatıcı ve beyazlatıcı markası gırdığını vurguluyorlar Uretıcılerın tuketıci taleplerı doğrultusunda urunlerını çeşıtlendırdığıne dıkkat çeken uzmanlar, ozellıkle halkın eğıtım durumunun yukselmesını ve temızlığe verılen (bın ton) Sabun Sabun ve deterjan üretimi 1994 131 1995 1996 125 275 Çamaşır deterjanı Bulaşık deterjanı 236 95 94 onemın artmasının da sabun tuketımını arttırdığını kaydedıyorlar. Turkıye'de 1994 yılında çamaşır deterjanı uretımının 236 bın ton ıken, 1995 yılında bu rakam 275 bın tona çıkıyor 1996'da ıse 302 bın tonu vuruyor. Bulaşık deterjanı uretımının ıse 1994'te 95 bın ton ıken, 1995'te 94 bın tona, 1996'da ıse 105 bın tona yukseldiğı gözlenıyor. 1994 yılında 131 bın ton olan sabun uretımı ıse 1995'te 125 bın tona, 1996'da 153 bın tona yukselıyor KAYNAK: Sabun ve Deterjan Sanayıcılen Derneği Uretmek /)„oğal kaynaklann hızla kirlctılıp tuketıldiğı gunumuıde Değil çeşith atık ınaddelcrin yoluyla Yeniden gcri ka/.anımolarak hammadde uretimdc yeniden Kazanmak ekunomı hcm de çevre değcrlendirilmesi hem kapsamında Önemli sorunlarıartan bir giderek oncm kazanıyor. Kâğıt, canı, çeşıtlı metal ve plastik gibi pek çok madde bir ke/ kullamldıktan sonra 'a> rı ayrı toplama' ya da çoplerden ayıklanma yoluyla toplanarak tekrar değerlendirilebiliyor. Bu yolla ucu/ hammaddenin yanı sıra çoğu laınan enerji ve su kullanımında da ekonomi sağlanabiliyor. Turkiye, yoksulluk sınınnın altında vaşavan pek çok insanının geçimini bu yolla sağlaması nedenıyle Avrupa ve dunya ile karşılaştınldığında kuçumscnmeyecek geri dönuşum ve yeniden kullanım oranlanna sahip. Tek fark ;u ki Baü'da atıklann kavnağında yani diğcr çoplerle karışmadan once (oplanarak hammadde olarak kullanılacağı endustriye gonderilmcsi çok daha yaygın. Ovsa I urkiye'de atıkiann buyuk bir kısmı çope kanstıktan sonra ayıklamak suretiyle geri kazanılahiliyor. Bu yolla teorik olarak geri katamlabilir atıklann yanya yakımnı değerlendırebıliyoru/.. Geri donusebiİir maddeler sadccc daha oncc ait oldukları sektorlerdc kullanılmıyor. Kâğıttan plastiğe, tetrapak karton kutulardan alâmınyıını kutulara kadar geri donuş,umlıı maddeler çok farklı kılıklarda da kaı>ımı/a çıkabiliyur. I urkıye'nin bu alanda çalı^ma yapan gelis.miş. sanayi ulkelcrinden gen kalmaması için surekli yeni kullanım alanlarını araştırnıası \e geli^tirmesi şart. Her alanda olduğıı gihi bu alanda da Turkiye'de araştırmagelıs,tirme çalıs.malan ve harcamalan oldukça sınırlı \e yctcrsi/. Atıklann geri ka/^nım oranı, çevre bilincinin yaygınlas.ması ve ekonomik olaııaklarııı /orlaması ile giderek artıyor. Curkiye'nin o/cllikle son vıllarda buvuk miktarlarda kâğıt ithal etnıek /orunda kalması bile kâğıt sanavıinde atık girdi kullanımının ya>gınlas.ınası ıçin yeterli bir neden. Atık gırdı kullanımı kâğıt sanayiinde yaratılan hava ve su kirliliğinın de aıalımsına yardımcı oluyor. I urkiye'de kullanılan kağıtlann yaklaşık olarak uçte biri sanayive geri donuyor. l)/manlar bu oranın uçte ikiyc çıkarılabileceğinı sovluyoriar. Kâğıtta geri kazanını oranının arttırılnıası içın hukumetten saııayiciye, gonullıı kuruluşjardan burokratlara vc halka kadar toplumun hemen her kcsimine gorev dıışuvor. Ozellikle çeşjtli sosyal yardım kurulu>larının aynı /.amanda butçelerınc de destek olacak atık gcri kaıanım projeleri başlatmalan ve geri donuş.uııı olgıısunun kampanyalar biçiminde I urkiye çapına yayılması pek çok açıdaıı son derece gerekli. Aslında I urkiye'de bu konuda çalı^malar yapan kuruluşlar vok değil. (, evrc Koruma ve Ambalaj Atıklan Değerlendirme Vakfı (ÇKVKO) ve Selulo/ ve Kâğıt Sanavi Vakfı (SKSV) gibi orgutler atıklann sanayiye geri donebilnıesi için çeşıtli çalı^malar \urutuvorlar. (, KA KO'nun 1993 yılından bu yana yuruttuğu geri kazanım pn>jesi kapsamındaki pilot bolge u>gulamalan, beledıyelere model oluşturacak bir toplama sistematiğinin kurulmasına yonelik MIII derece onemli adınılar atıyor. SKSV de kâğıt sanaviinde geri donuşumun arttınlabılmesi içın kamuovuna çağn yapıyor ve bu konudaki gırişimleri destcklivor. I urkiye ekonomisine sağlayacağı yararlar duşunulduğunde, bunlara benzer çabalann ve gonullü ginşinılenn vavgınlaş.ması ve katılımcılann çoğalması yoluvla gen ka/anım projelennın plaıılı bır bıçımde organı/« edilmesi kaçınılmaz bir gereklilik olarak karşımı^a çıkıyor. Gübre tüketiminde yüzde 10'luk artış ıftçının tarlası ıçın neredeyse su kadar değerlı olan gubre, hukumetlerın yanlış tarım * Ilk 5 aylık polıtıkalanndan en çok etkılenen maddelerden bın Ozellıkle 1994 yılıncTa çıftçının alım gucunun duşmesı ve gubre fıyatlarındakı aşırı yukselme nedenlerıyle buyuk olçude azalan gubre tuketımı, 1997'nın ılk 5 ayında bır oncekı yılın aynı donemıne gore yuzde 10'luk bır artış gerçekleştırdı Ancak ılkbahar aylarının gubre satışlarının en yuksek duzeyde seyrettığı donem olduğu gozonunde bulundurulursa, bu artışın çok kayda değer olmadığı ortaya çıkıyor 1991 yılından ıtıbaren gubre tuketımı 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1996* 1997* ıncelendığınde, sektorde satışların 1994 yılına kadar artış trendını surdurduğu, ancak 1994'te yuzde olması gerektığını belırten gubre uretıcılerı ve çıftçı 30'lara yaklaşan oranlarda duşuşun gerçekleştığı goze çevrelerı, yapılan duzenlemelerın hukumetlerın kontrol çarpıyor. 1995 yılında toparlanmaya başlayan sektor, mekanızmalarını gerektığı gıbı ışletmemelerınden oturu 1996'da da buyumesını surdurdu 1994 yılı Eylul ayına sonuç vermedığını ıfade edıyorlar Subvansıyonun kadar gubrede destekleme yuzde 50 Hazıne'nın urun bazında olmaması nedenıyle sahte fatura odemesı olarak gerçekleşıyordu Ancak Hazıne'nın duzenlemelerı yapıldığını, bunun da haksız rekabete gubre uretıcılerıne odemesı gereken borçları yol açtığını soyleyen yetkılıler son donemde zamanında odememesı sorun yaratınca, duzenleme REFAHYOL hukumetının subvansıyon sıstemınde gereğı subvansıyon doğrudan çıftçıye yapılmaya değışıklığe gıdıleceğı yonundekı açıklamanın başlanmıştı REFAHYOL hukumetının, geçen aylarda tedırgınlığe yol açtığını, bu nedenle gubre tuketımınde bu uygulamanın tekrar değışeceğını açıklaması ve 1 duşuş yaşandığını kaydedıyorlar Yetkılıler, temmuzdan ıtıbaren eskı duzene geçılmesı ozellıkle Cumhurbaşkanı Demırel tarafından ımzalanmayan uretıcılerın tepkısıne sebep olmuştu Uretıcı ve çıftçı karamamenın yenı hukumet tarafından yururluğe yenı hukumetın REFAHYOL zamanında hazırlanan konulması halınde ıse gubrede ve tarımda sıkıntıların kararnamede ısrar etmemesını beklıyor Gubrede devam edeceğını vurguluyorlar desteklemenın gırdı bazında değıl, urun bazında KAYNAK: Gubre Uretıcılen Derneği Gübre tüketimi Ambalaj sanayii "Türkiye" gibi urkıye'nın gumruk bırlığıne gırmesının ardından daha da belırgınleşen ve ozellıkle gıda sektorunde standartlar ıçın belırleyıcı olan ambalajlı uretımden, karton ambalajcılar da payına duşenı alacak Ancak Turkıye'nın genel ekonomık sorunları bu sektorde de kendını gosterıyor. Kâğıt Karton Ambalaj Sanayıcılerı Derneği (KASAD) çatısı altında bırleşen sektör, üretım ve dağıtımla ılgilı sorunlarını sıralarken oncelığı enerjı ve naklıye ucretlerının yukseklığıne verıyorlar. Hammaddelenn fıyatlarının dolar bazında artmasının en buyuk sıkıntılardan bırı olduğunu belırten KASAD Genel Sekreterı Teoman Bıyıkoğlu kendı çatıları altında toplanan uyelerın Turkıye'de Gıda maddelerı kullanılan ıthal ve yerlı kartonun ambalajı yuzde 65'ını urettıklerını ıfade etti. T Karton ambalaj üretimi Her turlü zahıre, bıskuvı, unlu gıdalar, baklıyat, taze ve dondurulmuş gıda, kuru bakkalıye, yulaf, çıkolata, şekerleme gıbı gıda urunlerı toplam uretımın yaklaşık uçte bırını oluşturuyor. Her turlu temizlik malzemesı, deterjan, kozmetık urun, ılaç ve kımyevı maddeler, elektrık malzemelerı, buro malzemelerı, kıtap, tutun ve sıgara gıbı gıda dışı ambalajlar ıse uyelerın uretımlerının uçte ıkısını oluşturuyor Karton ambalaj ıhracatında son ıkı yılın verılen ıncelendığınde, hem gıda hem de gıda dışı ambalaj sektorlerınde ıhracat artışı gözlenıyor Bıskuvı, unlu gıdalar, tutun, sıgara, sıvı gıdalar ambalajlarının ıhracatı duşerken, taze ve dondurulmuş gıda, dondurma ve temizlik malzemelerı ambalajlarının Gıda dışı maddeler ıhracatında artış yaşandı. ambalajı Cumhunyet Ekonomi CUMHURİYET EKONOMİ DERGİSİ • İMTİYAZ SAHİBİ. BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAY1N YÖNETMENİ. ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MUDURLERİ: DİNÇ TAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ (SORUMLU) • GORSEL YONETMEN MEHMET SEDAT DEVİR • REKLAM:MEDYAC Grafık: GRAFİK SERVİSİ KAYNAK: KASAD