Katalog

Sayfa 12 Çalışma Hayatı Gurbette sosyal güvenlik özlemi Yasalar ve Çalısanlar I Yıllarca ülkelerinden uzakta çalışan gurbetçi işçilerimiz yurda dönüşlerinde sosyal güvenliğe sanlıyor I I Avrupa" I ^ ı jJ vatandaşlarımızın en yoğun olduğu Almanya'da ırkçı saldırılar, yurtdışında çalışan bu vatandaşlarımızı giderek tedirgin etmektedir. Pek çok vatandaşımız, çareyi ülkelerine geri dönüşte aramakta, ancak ülkelerine geri döndüklerinde, "enflasyon ve işsizlik canavan" ile burun buruna geleceklerini bildikleri için, "ırkçı saldırıları" şimdilik sineye çekmektedirler. Türkiye'ye kesin dönüş yapan gurbetçi işçilerin karşılaştığı en büyiik sorunlardan biri de ülkelerinde geleceklerini garanti altına alma güçlüğü. Konumuz, saldırı korkusu ile yaşayan vatandaşlarımızın, "Çalışılan ülke ile sosyal borçlanılmak suretiyle, değerine göre hesaplanır. sosyal güvenlik kuruluşuna günün birinde ülkelerine geri güvenlik sözlesmesi yapılmış yurtiçinde geçmiş gibi kabul Başvuru süresi: yapacaklardır. döndüklerinde onları bekleyen olup olmadığına edilerek, vatandaşlarımızın Yasa, yurda kesin dönüş Aylık bağlanması koşulları: sosyal güvenlikleridır. bakılmaksızın sosyal güvenlikleri yönünden yapanlara, kesin dönüş Yurtdışı borçlanması Yurtdışında çalışan "Türkiye'de" geçmiş gibi vatandaşlarımız yurtdışında tarihinden geçerli olarak "en yapanlardan, sosyal güvenlik vatandaşlarımızın sosyal değerlendirilecektir. geçen çalışmalarından geç 2 (iki) yıl içinde" yazılı kurumlarının kendilerine özgü güvenlikleri ile ilgıli ilk yasa diledikleri kadarını başvuru süresi tanımıştır. Bu iki aylık bağlanması için aradığı 1978 yılında (7.6.1978) borçlanabileceklerdir. (SSK yıllık başvuru süresini koşulları (sigortalılık süresi, Göcmenler: yürürlüğe giren, 2147 sayılı 18.10.1985 günlü, 3439 sayılı Çeşitli ülkelerden, "Göçmen geçirenler, borçlanma prim ödeme gün sayısı ve yaş "Yurtdışında Çalışan Türk genelge)" hakkından sınırı) yerine getirenlere, aylık olarak yurda gelenler, Vatandaşlarının Yurtdışında bağlanabılmesi için: yurtdışında çalıştıkları yararlanamayacaktır. Çalışma Sürelerinin Sosyal Kesin dönüs: sürede Türk vatandaşı Başvurulacak kuruluşlar: 1) Yurda kesin Güvenlikleri Bakımından 3201 sayılı Yurtdışında olmadıkları için borçlanma Yurtdışında ve Türk uyruğunda dönülmüş olması, Değerlendirilmesi Hakkında Bulunan Türk Vatandaşlarının hakkından çalıştıktan sonra yurda kesin 2) "Tahakkuk ettirilen döviz Yasa"dır. Yurtdışında Geçen Sürelerinin dönüş yapanlar, kesin dönüş yararlanamayacaklardır." borcunun tamamının Sosyal Güvenlikleri Bu yasa 1985 yıhnda tarihinin üzerinden iki yıl (SSK 18.10.1985 günlü 3439 ödenmiş olması", Bakımından yürürlükten kalkmış, yerini, göçmeden yazılı başvurularını: 3) Borcun tümünün sayılı genelge) bugün uygulanmakta olan ve Değerlendirilmesine llişkin Borcun hesaplanması 1) Yurtdışına gitmeden önce ödendikten sonra aylığı 22 Mayıs 1985 günlü Resmi Yasa'nın, yurtdışında geçen ve ödenmesi: Türkiye'de hiçbir sosyal bağlayacak kuruma, yazılı Gazete'de yayımlanan 3201 sürelerin değerlendirılebilmesi 1) Yurda kesin dönüş güvenlik kurumuna bağlı bir başvuruda bulunulması, sayılı yasaya bırakmıştır. için aradığı ilk koşul, "yurda yapanlardan, yazılı istekte işte çalışmayanlar, Sosyal koşuldur. Yurtdışında çalıştıktan sonra kesin dönüş" yapılmış bulunanlar "yurtdışında Sigortalar Kurumu'na, Aylığın kesilmesi: yurda dönen vatandaşlarımızın olmasıdır. geçen sürelerin tamamını" 2) Türkiye'ye kesin dönüş "Yurtdışı hizmetlerini sosyal güvenlikleri, 3201 sayılı ya da "diledikleri kadarını" yaptıktan sonra "herhangi bir borçlanarak aylığa hak yasa ile nasıl sağlanmaktadır? Yasadan döviz ile ödemek koşulu ile işte çalışmakta olanlar kazananların bu aylıkları, Bu sorunun yanıtını, yasa, borçlanabilir. vararlanacaklar: çalıştıkları iş nedeniyle tabi sosyal güvenlik sözlesmesi, yönetmelik ve genelgelerde Yurtdışı hizmet oldukları sosyal güvenlik 2) Döviz, Amerika Bırleşik yapılmış olup olmadığına arayacağız. borçlanmasından, yurtdışında kuruluşuna", Devletleri para birimi olan, bakılmaksızın herhangi bir Türk vatandaşı olarak çalışan "Amerikan Doları" 3) Yurda kesin dönüş yaptıktan ülkede çalışmaya ve borçlanma gününde Türk anlamındadır. başladıkları takdirde, Sosyal güvenlik sonra, birden çok ve değişik vatandaşı olanlar çalışmaya başladıkları tarihi sözlesmesi: 3) Borçlanılacak her bir gün sosyal güvenlik kurumlarına yararlanabilecektir. takip eden ay başından 6O'lı yıllardan bu yana, Türk için borç tutarı, 2.5 (iki buçuk) bağiı işlerde çalışmış olup, Türk uyruğunda ve yabancı bir Amerikan Doları üzerinden itibaren kesilir. vatandaşları, ülkedeki yazılı başvuru tarihinde ülkede çalışan ekonomik koşulların hesaplanıp, ödenecektir. herhangi bir işte çalışmayanlar, (3439 sayılı genelge)" vatandaşlarımızın: Yurda yeniden kesin dönüş ağırlaşması üzerine, dünyanın Bugün için bir ABD Doları 147 "en son çalıştığı işyerinin yapanların, istekleri üzerine çeşitli ülkelerine çalışmaya bin lira olduğuna göre, 1 tabi olduğu sosyal güvenlik 1) 18 yaşını doldurduktan kesilen eski aylıkları, dönüş gitmiştir. Gittikleri bu ülkelerin günlük borçlanma karşılığı 367 kuruluşuna", sonra yurtdışında geçen ve tarihini izleyen ay başından kimileriyle sosyal güvenlik bin 500 lira, 1 yıl için belgelendirilen çalışma 4) Yurtdışındaki sürelerin geçerli olarak ödenmeye sözleşmeleri yapılmış, borçlanma karşılığı 132 milyon tümünü "ev kadını" olarak süreleri, başlanır. Yurtdışında çalıştıktan kimileriyle yapılmamıştır. 300 bin lira, 10 yıl karşılığı 2) Yurtdışında geçen ve geçirmiş olanlar BağKur'a, sonra yurda kesin dönüş Türkiye ile sosyal güvenlik borçlanma ise 1 milyar 323 belgelendirilen bu çalışma 5) Yurtdışındaki sürelerinin bir yapan vatandaşlarımızın sosyal sözlesmesi yapılmamış milyon lira olacaktır. süreleri arasında ya da bölümünü "ev kadını", bir güvenlik haklarını ana hatlarıyla ülkelerde çalısanlar da 3201 sonunda ve "herbirinde bir Bu borç, borçlanma bölümünü çalışarak geçirmiş aktarmaya çalıştık. sayılı yasanın getirdiği yıla kadar olan işsizlik başvurusunun yapıldığı günkü olanlar, ev kadını olarak Bu konuda yazılacak pek çok haklardan, sosyal güvenlik süreleri", dolar değeri üzerinden değil, geçirdikleri süreyi BağKur'a, ayrıntı vardır. Bu ayrıntıları, sözlesmesi yapılmış ülkelerde 3) Yurtdışında herhangi bir işte , borcun ödeme günündeki çalışarak geçirdikleri süreyi gelecekteki yazılarımızda çalışanlarla eşit koşullarla Amerikan Dolan'nın çalışmaksızın "ev kadını" yukarıdaki koşullara göre, aktarmaya çalışacağız. gta yararlanmaktadır. Türk Lirası karşısındaki olarak geçen süreler, durumlanna uygun düşen • da, özellikle