Katalog

Kapak söz konusu illerde yatınm yapılmasını sağlamayı amaçlıyor ve yatırım önerilerini içeriyor. Odalar aracılığıyla yatmmcılara kolayca ulaşabilen ve bölgeyi anlatan TOBB çalışmanın ikinci aşamasında ise, GAP Idaresi ve Türkiye Kalkınma Bankası ile birlikte 9 GAP ilinde, odaların 'GAP Bölgesi Girişim Yönlendirme Merkezleri'ne (GAPGİDEM) katıhmını sağlamayı amaçlıyor. TOBB, bu merkezlerle birlikte *yatınm bankacılığı ve yatınm danışmanlığı' konularında hızmet verecek. Sayfa 11 olarak 'tarıma dayalı sanayi'yi öngörüyor. Buradaki amaç ise, 'kurulacak sanayi, kurum ve kuruluşlannın bölgenin kaynaklannı' işlemesi ve daha sonraki aşamalarda ise, dünyaya pazarlayacak tesisler kurulması. İTO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yıldınm projede öngörülenleri şöyle anlatıyor: "GAP tanm ürünleri sanayisi kurulacak. 'Anlaşmalı çiftlikler' dediğimiz, yani bölge halkının gübre, fidan, ilaç, tohum, teknik bilgi gibi ihtiyaçlannı karşılayıp, onlara üretim yaptracak çiftlikler kurulması başlıca amacımız. Bu çalışmayı ürünleri dünyaya tanıtacak işletmelerin kurulması takip ediyor. Diyarbakır'da su şişeleme fabrikası kuruyoruz. Suyu Araplara pazariayacağız " Bütün projelerin yatınm tutannın 500 milyon dolar olduğunu kaydeden Yıldınm, yüzde 50'nin özkaynak, diğer yüzde 50'nin de Güneydoğu Anadolu Bolgev'ııi yatırınıcılar açısından ca/jp kılan en büyük etken GAP oldu. kredi olduğunu sözlerine ekliyor. belirterek, bölgede hemen Daha önce açıklanan teşviklerin İllere göre (GSYİH) (Milli Gelir) yıllık artış hızı, hemen her kuruluşun buradaki ödenmediğini anımsatan gerçekleri ortaya koyduğunu ve İllerin yarattığı katma değer artış oranı Yıldınm, "Devletten parasal bu çalışmalara kulak verilmesi teşvik beklemiyoruz. Ama 9 9 iller 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1 4 gerektiğini belirtiyor. Bölgeye açıklanan yüzde 30 enerji yönelik 'kendi yağıyla Adıyaman 2.1 2.5 44.4 152 0.5 2.4 indirimi, arsa tahsisi, uzun kavrulsun' yaklaşımının yanlış Batman 0 0 0 9.4 7.8 12.8 l 0 vadeli vergi muafiyetleri gibi Jj*~***Z Bingöl 0.8 7.3 1.3 0.7 9.1 0.1 olduğunu, sadece yöre x/*^ 2 ^ ^ \ avantajların sağlanacağı 1 9 11.3 1.3 10.4 03 15 J \ yatırımcısıyla istenen sonucun Bitlis yönünde verilen sözlerin Diyarbakır 20.3 11.3 13.1 3.4 4.6 5.2 10.9 l ) alınamayacağını dile getiren unutulmamasını istiyoruz. Elazığ 3.8 6 19.6 13.3 8.6 3.8 4.7 V.*«*„/ Sarıaslan, "Yatnmlann bilimsel Ziraat Bankası ve Kalkınma Erzurum 1.9 3.8 7.7 1.5 2.6 5.1 3.3 / ^ ^X temellere oturmasını Bankası aracılığıyla krediler 2 13.1 1 f Gaziantep 8.1 3.5 16.9 1.7 1. 7 \ istediğimiz için bu büroları açılabilir. Ancak bunlara siyasi Hakkari 3.3 11.1 1.4 0.7 6.2 1.1 5.1 [ I kuruyoruz. Bölge insanı birçok güç gerekiyor. Geçmişteki lqdır 0 0 Jf 0 0 0 0 12.4 V şeyi tanımıyor. Rehberlik krediler yanlış kullanıldı. Bölge 1.8 \ ^ JF 8 3.5 0.4 K. Maraş 9.6 18.5 8.4 zorunlu bir koşul" diyor. 4.4 ^»**** halkının katılımını sağlayarak, 1.3 2 4.3 7.4 3.1 Malatya 2.5 Mardin 6.1 18.3 15.5 8.7 7.6 3 3.4 oraya yabancı sermaye Cöçün en büyük 31.4 10.9 26.6 0.1 1.8 4.5 •3.8 Muş götürüyoruz." diyor. 0.7 6.4 22.4 46.6 4.9 8.3 5.8 Siirt nedeni: Cedm sıkıntısı Yıldınm, yatınmın yapılmasından 14.2 4.4 12.4 0.1 12.8 17.9 14.9 Ş.Urfa sonra, teknoloji sunarak, 4 0 0.8 42.7 Şırnak 0 0 0 Göçlerin en büyük nedeninin köylüye 'han bekçiliği' Van 0.4 7.8 8.2 2.3 7.2 2.7 2.6 'ekonomik' nedenler olduğu yaptınlmasının gerektiğini dile görüşünden yola çıktıklannı getiriyor. Halkın bölgeden olması gerekiyor, artık bunun hazııiık içinde. Kısa bir süre belirten Istanbul Ticaret Odası aynlmamasının bu yöntemle zamanı geldi. Gerçekçi içinde tamamlayarak, hizmete (İTO) yetkilileri, bölge sağlanacağını savunan Yıldınm, olunmasını istiyoruz. Biz sokmayı düşünüyoruz." farklılıklannın büyük sorunlara "Bir alıpverme sistemi TOBB olarak Diyarbakır, Urfa, Bölgenin her yönüyle ele yol açtığına işaret ediyorlar. 31 olacak. Onlar üretecek, siz Mardin ve Adıyaman'da alınması gerektiğini dile getiren Aralık 1996 tarihinde kuruluş ürünü alıp pazaıiayacaksınız. kurulacak merkezlerin Sarıaslan, TOBB'nin ancak aşaması biten İTO'nun Doğu Çünkü kaynaklar kısıtlı" binalannı tuttuk. Diğer iller de ekonomık konularda Holding programında 27 proje şeklinde konuşuyor. (£$ bunu takip edecek. inşaatlan faaliyetlerde bulunduğunu geliştirildi. Holding, ağıriıklı Yatırımcı var ama ne vapacaöını bilmivor TOBB Basın Danışmanı ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim Üyesi Halil Sarıaslan, "Burada yatnm yapmak isteyen ama ne yapacağını bilmeyen çok yatınmcı var. Hangi alanlar kârlı, teşviklerden nasıl yararlanacak, kime başvuracak bilmiyor. Bizim amacımız bu konuda akla gelebilecek bütün sorulan yanıtlamak ve yatırımcıları yönlendirmek" şeklınde konuşuyor. Yabancı yatırımcıyı çekme sorununun sadece bölgenin değil bütün Türkiye'nin sorunu olduğuna işaret eden Sarıaslan, "Bizim gördüğümüz kadarıyla yatınmcı iş istiyor. Ama nerede, ne yapabilir bilmiyor ve bu konuda bilgi de yok. Biz ticaret odaları aracılığıyla hazırladığımız yatınm önerilerini içeren projelerini yatınmcıya ulaştıracağız. Böylece yönlendirici görevini yapmış oluruz. Bunun gerekli olduğunu düşünüyoruz" diyor. Gelen yatınmcı heyetleri ve yerli yatmmcılara hazırlanan fizibiliteleri iletebileceklerini belirten Sarıaslan şöyle devam ediyor: "Devlet ödenmeyecek teşvikleri açıklamamalı. Ödenmeyen teşviklere yatınmcı da artık inanmıyor. Hükümetin bu konuda samimi o n Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası: Faaliyet kollarında ele alınacak bir yatırım hamlesinde ağırlığın sanayi sektörüne verilmesi gerekiyor. Bölgenin yapısı nedeniyle tanm ve büyük potansiyele sahip olan turizme de gerekli yatınmların sağlanması gerekiyor. Hayvancılık başta olmak üzere tanmsal üretimin hızla modernleştirilmesi, nüfusun yüzde 50'si tanm sektöründe istihdam edildiğinden, gelir ve istihdam yönünden iyileştirme sağlanması ve bölgesel dengenin iyileştirilmesinde etkili olacaktır. Devletin, bu yörelerin Türkiye ve dünya ile ilişkisini geliştirmesi ve altyapı yatırımlanna öncelik vermesi gerekiyor. Üretici, gelir payını yükseltmek yönünde finansal ve kurumsal araçlardan yoksun bırakılmamalıdır. Nüfus payının üzerinde bir kamu kaynağı aynlmalıdır. Bölgeden çözüm önerileri Gaziantep Üniversitesi: Üniversitelerde ayrılacak 'özel fonlar' desteğiyle, bölgenin sosyal ve ekonomik yapısı hakkında araştırmalar yapılmalı, ilgili makamlara verilmeli. Devlet, 'yatınmlan merkezde planladığı şekilde değil, bölgenin ihtiyaçları ile tabii zenginlikleri ve yaygınhakim faaliyet türlerine göre' yapmalıdır. Özelleştırme çerçevesınde gayrimenkullere vatandaşlar da ortak edilmeli. Bölge halkına özel hisse senetleri ve tahvil çıkartılmalı ve bunların satış ile dağıtımı bankalann tekelinden alınmalı. Ulaşım ve haberleşmede indirimli ücret ve vergi uygulaması yapılmalı. Bölgeye yayın yapan radyo ve televizyonlar bölgenin ihtiyaçlannı ve özelliklerini göz önünde bulundurmalı. Diyarbakır Esnaf ve Sanatkârlan Odalan Biıiiği: Gelen her yetkılı, 'varsa sorunlarınızı ve çözüm önerilerinizi bir dosya halinde bana verin' tekerlemesi ile bizleri avutuyor. Bölgenin ekonomik sorunlan arasında, sanayi yatınmı olmaması, işsizlik, kalifiye eleman, sermaye ve beyin göçü ile hayvancılığın gerilemesi başta geliyor. Ekonomik sorun, siyasi sorundan ayn düşünülmemeli. OHAL ekonomiyi yok ediyor. Bölgenin yeraltı kaynaklan bölgeye işlenmelidir. Devletin ve özel sektörün yatınmlan gıda söktörü ve pamuk ürünleri dalında olmalıdır. Hayvancılık modernıze edilmelidir. Harran sürekli sulanmalı. Aracı kuruluşlar olmadan bölge esnaf ve sanatkâriarına yüzde 25 dolayında faizle, en az 1 milyar kredi verilmeli. Bölgeden en az 5 yıl vergi alınmamalı. Elektrik bölgede üretildiğinden yüzde 50 indirimle satılmalı. Bölgeye, deneyimli ve bölgeyi seven bürokratlar atanmalı. Güvensizliğin ortadan kaldırılması için devlet ciddi ve cesaretli, bölge insanını tatmin edici adımlar atmalıdır. Hakkâri Ticaret ve Sanayi Odası: Hayvancılık konusunda bölgemizin gelişmesi için Ziraat Bankası dışında özel bir fon oluşturulmalı ve yaygınlaştınlmalı. Vergi mükelleflerine vergi muafıyeti getırilmesı gerekiyor. llimizde teşvik belgesi alan tek firma yok. Yeni paketten de umutlu değiliz. Çünkü ilde yatınm yapacak güçlü firma olmadığı gibi yabancıya yeterli teşvik yok. Zap suyu üzerine enerji üretimi ve sulamaya yönelik baraj ihaleleri yapılmalı. Yatırım yapılması ve sanayiye geçiş sağlanması için hızlı olarak kaynak kullanımı destekleme fonunun hayata geçirilmesi gerekiyor.