Katalog

ı Kapak Blok satış yoluyla özelleştirilen kuruluşlar/l Satış Bedeli (TL) Manisa Yem Isparta Yem Bıga Yem Bursa Soğuk Depo Samaş Bınaş Yemta AnsanMeda Aksaray Yem Çorum Yem Eskışehır Yem Kaysert Yem Ankara Çımento BalıkesırÇlmento Pınaıtıısar Çımento Söke Çımento AdanaKâğıtTorba TurkKablo Güneş Sıgorta Ordu Soya Çaybank Ipragaz Tat Konserve Çamsan Ray Sıgorta Polınas Meysu Şeker Sıgorta Ankara Halk Ekmek TurkTraktör Trakmak Gazıantep Çımento Trabzon Çımento Denızlı Çımento Çorum Çımento Sıvas Çımento Şekerbank 50 000 000 65 000 000 112 000 000 80136 000 98000 000 462 336000 60000 000 22 849 970 000 950 000 000 250 000 000 2 250 000 000 175 000 000 73 906 470 000 51510 570 000 55 989 750000 24 635 490 000 1 400 000 000 44605000000 81937 359000 1 500 000 000 13 500 000 000 350 000 000 000 41 439 728 000 8 000 000000 69 000 000 000 45 000 000 000 8 500000000 6 500 000 000 600000000 56 750 000 000 29 250 000 000 434 266 895 418 268 252 782 759 579376 500000 296 730000000 249 253 200000 31823 000000 75952 000 000 3.436.116.687177 Sayfa 9 akla uygun bır program uygulamasının en net kanıtı Erdemır'le ılgılı ıhalelerın seyrınde yaşandı 1995yılında açılan ve ıptal edılen ılk ıhaleye teklıf veren 8 fırmadan, geçtığımız ay açılan ıkıncı ıhale ıçın yalnızca bırının teklıfını yınelemesı ve ıhaleye yalnızca ıkı teklıfın verılmesı, hısselerı borsada lokomotıf olan, "en kolay satılacak KİT" olarak tanımlanan Erdemır'ın bıle alıcı bulamaması olarak dıkkat çekıyor Gınşımcıler, boylesıne goz kamaştıran bır tesısın ozelleştırılmesıne talıp olmama nedenlerını "ozelleştırme işlemlerındekı bulanık tabloya" bağlıyorlar Erdemır'ın hısselerınden yuzde 2 93'u1990yılında132 4 mılyar lıraya satılmıştı Yenı açılan ıhaleyle yuzde 51 6'lık kamu payının bır kısmının blok satış yoluyla ozelleştırılmesı ongoruluyor Tansu Çıller Karabuk Demır Çelık Işletmeler'ının "artık ışlevini tamamladığı" gerekçesıyle Ozelleştirme masalının içyüzü İZZETTİN ÖNDER urkıye'de ozelleştırmenın yasal zemını, 1984 yılında hazırlanmaya başlanmış ve 1994 yılında bu konudakı son yasa yururluğe sokulmuştur Ilk ozelleştırme uygulamalarına 1986 yılında başlanmış, fakat fazla yol alınmadan REFAHYOL ıktıdarı gunlerıne kadar gelınmıştır Son gunlerde hız verılmeye çalışılan ozelleştırmenın dunya ve Turkıye'dekı uygulama sonuçları hakkında oldukça yaygın bır bılgıye sahıbız Bu bılgıler bıze şu sonuçları sunmaktadır • özelleştırme, Turkıye'ye ozgu bır uygulama olmayıp, kapıtalıst dunyanın karşı karşıya kaldığı sorunu çozmeye yonelık bır dayatmadır Bu dayatmaya Dunya Bankası ve IMF de aracı olarak, aşırı borçlu çevresel konumdakı ulkelere borç/ ozsermaye değışımı projesı sunmaktadır Bu proje çerçevesınde sağlanan kredılerın, onceden belırlenmış olan yabancı fırmalara ekspertız, değerleme ve reklam masrafları olarak aktarılmasına çalışılmakta ve kredılerın anapara ve faız yuku o ulke halkına yıkılmaktadır. • özelleştırmede verımsız ve zarar eden kuruluşlara değıl, verımlı ve kârlı kuruluşlara oncelık verılmektedır Ozellıkle yabancıların tercıhı, enerjı, yeraltı kaynakları ve lımanlar gıbı gelışme potansıyelı ve kârlılığı yuksek kamu varlıklarına yonelık olmaktadır • Bır yandan yuksek malıyet, dığer yandan da duşuk satış bedelı nedenlerıne bağlı olarak ozelleştırmeden sağlanan net gelır, fevkalade duşuk duzeyde gerçekleşmıştır Bu yanı ıle ozelleştırme, daha başlangıç aşamasında rant dağıtım mekanızmasına donuşmuştur Dığer bır deyışle, özelleştırmede duşuk bedel saptanması, eşyanın tabıatına uygundur Aksı olamaz1 • Özelleştırmede genellıkle global satış sıstemı uygulandığından, kamu T Iskenderun Çımento 509035 500 000 tekellen özel tekele donuşmektedır Böylece, hem toplumsal somuru oranı yukselmekte hem de somuru rantı kamulaştırılmadan, ozel kesıme bırakılmış olmaktadır • ozelleştırmenın gerçek amacı, kârlılık oranı daralan sermayenın onunu açmaktır Bu amacın gerçekleştırılmesı yolunda, sendıkasızlaştırma ve ucret bastırması uygulanırken vergı yukunun de hafıfletılmesı çabasına gırılmektedır Sermayenın kureselleşmesı de aynı amaca hızmet etmektedır ozelleştırme sonucunda kâr faktoru devreye gırdığınden, gorulen hızmetın kalıte ve mıktan değışmedığı koşulda demek değıldır Aslında, bu yapılardakı bozuklukların buyuk bır bolumu kendı dokularından değıl, fakat ozel kesımın ışleyış bozuklukiarından kaynaklanmaktadır Aşırı ıstıhdam, ağır faız borcu, kotu yonetım gıbı sorunlar hep aynı temel doku yansımalarıdır • özelleştırmeye karşı olmak, eskı ve verımsız kuruluşları kapatmak ya da satmak fıkrıne karşı olmak demek olmayıp, kamu ışletmecılığı ve kamunun ekonomıdekı gucunu koruması ve hatta arttırması anlamını ıfade etmektedır Turkıye'nın bölgesel dengesızlık sorunu, kapatılması gerektığını soylese de, yore halkının yoğun tepkısıyle Kardemır "bölgesel gırışım" modelıyle yore halkına bır lıraya devredıldı Ancak zaman ıçerısınde yönetım kuruluna atanan kımselerın sozleşme şartlarına aykırı şekılde hısse dağılımı yapmaları tepkılere yol açtı Kardemır'dekı en buyuk endışeyı ıse, buyuk bır potansıyele sahıp olan tesısın bırkaç yıla kalmadan bellı kışılerın elınde kalması yolunda DemırÇelık ve Çelık Halat fırmaları da geçmışte özelleştirilen ışletmelerden Denizciiik Ekonomının dışa açılan kapısı durumundakı lımanların ozelleştırılmesınde de çımento sektörunde olduğu gıbı "bölgesel tekelleşme" tehlıkesı kapıda beklıyor Satışa çıkartılan lımanların 1996 yılı tahmını kârı 12 trılyon lıra Son pazarlıkları yapılan ve ozelleştırme Yuksek Kurulu kararını bekleyen Turkıye Denızcılık Işletmelerı'ne bağlı 7 lımandan Gıresun, Ordu ve Sınop ıçın en yuksek teklıfi aynı fırmaların (Çakıroğlu) vermesı çımentoda yapılan hatanın tekrarlandığını • Blok satış yoluyla özelleştirilen kuruluşlar/ll Satı; Beddı (TL) Ladık Çımento Şanlıurfa Çımento Bartın Çımento Aşkale Çımento Bandırma Yem Ltd KarsYemAŞ AEGETİA.Ş Istanbul Demır Çelı < Guneysu LayneBowler Sıvas Yem Hascan Gıda Toros llaç Paz. AEGETİ ALTEK ÇESTAŞ Çanakkale Seramık Pancar Motor Pan Tohum Islah Aroma Bursa MeySul FrukoTamek Tamek Gıda MEKTA Konya Şeker NİMSA HAVAŞ SUNTEK KUMAŞ Sumerbank KÖYTAŞ ÇİNKUR ElazığÇımento Van Çımento Kars Çımento Ara toplam Blok satış top. 553 062 592 574 991212 206 770 200 544 522 750 328 436 478 000 5 000 000 000 1 138 900 000 30644 025 000 2 285 075 923 6 000 000 000 250 000 000 11250 000 200 000 000 2 000 000 000 181946 682 000 12 397 078 400 250000 000 34 022121480 600 000 000 5 000 000 000 5 503882 000 70000 000 000 7 500 000 000 500 000 000 400000000000 25244400000 1530 540 000000 1750 000000 5277624629 051 5 217 384340000 8120100000 1084118 000 000 2 202 489 400 000 1937 558000000 1 779 755 250 000 34237 014 783954 37.673.131.471.131 TOL Ara toplam Petkım'e aıt Ankara'dakı ıkı arsanın satışı ıse 91 3 mılyar lıra bedelle 1995'te gerçekleştı Tupraş'ın satışa çıkartılan yuzde 1 66'lık payı ıse 24 3 mılyar lıraya satıldı POAŞ'a aıt yuzde 4 02'lık kamu payının satış tutarı ıse 57 8 mılyar lıra ettı Petrol Ofısı'nın arsalarından elde edılen gelır ıse hısselerın satılmasıyla elde edılenın yaklaşık uç katı tutarında, 167 6 mılyar lıra olarak gerçekleştı Petrolde en son gundem konusu ıse MUSlAD'a uye Kombassan şırketıne kalan Petlas'ın satılmasıydı Satış kararı OYK'da bekleyen Petlas'ın satışı ozellıkle ışçı kıyımı nedenıyle tepkı topluyor Demirçelik Kendı bolgelerının olduğu gıbı butun Turkıye'nın ekonomısıne de hayat veren kuruluşların başında demırçelık sektorundekı KİT'lerın gelmesıne rağmen, devlet bu kuruluşlara gereklı yatırımı yapıp, lyıleştırmeye gıdeceğıne, ozelleştırme çığlıklarının atıldığı ılk donemlerden ıtıbaren gozunu bu tesıslere dıktı Hukumetın ozelleştırme uygulamalarında kamu harcamalan azalmaz, fakat artar • Ozelleştırmenın temel felsefesı, tum pıyasalardan kamu ajanını sılerek toplumsal sömuruyu yukseltmek, ekonomık faalıyetler sonucunda yaratılacak değere el koyarak toplumsal kararlardakı gucu ele geçırmek ve boylece oluşturulacak guçlu bır yapı ıle sıyasal kararları etkılemektır • Özelleştırmeyı reddetmek, bugunku halı ıle kamu kesımını ve KlT'lerı savunmak ozel tekellerın devletı ve toplumu tehdıt gucune karşı rekabet ortamını yaratma sorunu ve tum bu sorunları çozebılecek yasaları kabul edıp, uygulamaya koyma gucunun oluşturulması sorunu, ancak guçlu kamu ışletmecılığı ıle çozumlenebılır Gıderek bırleşen ve guçlenen sermaye karşısında toplumların ekonomık hakları ve demokrası açılarından tek guvencesı ekonomık anlamda guçlu kamu kesımıdır Ekonomı çağında devletın aslı gorevı de ekonomıktır Adıyaman Çlmento 2 447 707 500000 Lalapaşa Çımento 10 037 713 260000 Gumuşhane Çımento 288 505 000 000