Katalog

Sayfa 12 Kapak T ' haraç mezat satılma yolunda ESRA YENER ürkiye'deki telefon, bilgisayar data hatları, uydu sistemleri, Internet, televizyon hatları gibi birçok stratejik hizmeti de yürüten Türk Telekom'un özelleştirme çalışmaları hızlandırılırken, halen lisans satışları ve hisse devri sonucunda sistemlerin nasıl yönetileceği, hangi denetim ve hukuk kurallarının devreye gireceği, özellikle askeri iletişim hatlarının nasıl korunacağı kesinlik kazanmadı. Anayasa Mahkemesi'nin Türk Telekom'un özelleştirilmesine ilişkin yasadaki satış hükümlerini iptal etmemesiyle "T"nin tasfiyesi için çalışmalar hızlandırıldı. Yasaya göre, Türk Telekom, özelleştirme Idaresi Başkanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Türk Telekomünikasyon A.Ş'nin uzmanlarından oluşan bir değer tespit komisyonu, uluslararası danışman firmanın çalışmaları çerçevesinde Bakanlar Kurulu kararıyla T • Hükümetin yaklaşık 7 milyar dolar olarak açıkladığı Telekom'un hisse satış değeri hedefi, yaklaşık 11 uluslararası telekomünikasyon firmasının uluslararası piyasalara hisselerini sunmasının ardından 3 milyar dolara kadar düştü. bildirildi. PSM adı verilen bu sisteme ilişkin hazırlıkların sürdürüldüğü kaydedildi. 'Satış 12 ayda tamamlanabilir' Kaynak sıkınbsı çeken REFAHYOL hükümeti, " T yi en önemli gelir kav ııaklanndan biri olarak göriiyor. özelleştirilecek. Bu çerçevede, değer tespit komisyonu oluşturulurken, Goldman Sachs adında bir uluslararası danışman firma da çalışmalarına başladı. Dünya Bankası'nın verdiği 4 milyon dolarlık krediyle finanse edilecek olan danışman firma, "THnin hisselerinin uluslararası piyasalarda satışını düzenleyecek. Lisans satışları için de uluslararası firmalarla bağlantılar konusunda hizmet verecek."T"nin hisselerinin blok olarak nasıl satılacağı da danışman firma tarafından şekillendirilecek. Buna göre, Türk Telekom'un hisselerinin satışının ardından, yönetime yeni bir uluslararası firmanın girip girmeyeceği halen belirlenmedi. Sadece, Anayasa Mahkemesi'nin de kararıyla, Telekomünikasyonda özelleştirme örnekleri... E lektrik Mühenhdisleri Odası (EMO) raporuna göre, Arjantin, Meksika, Jamaika ve Ingiltere'de telekomünikasyon sistemindeki özelleştirme hemen hemen aynı sonucu doğurdu. Rapora göre 4 örnekte de, daha çok büyük sermaye kuruluşlarının kullandığı uluslararası hatların fiyatları düşürülürken, firmalar kârlarını yurtiçinde abonelik ücretlerini yükseltip, ülke ve şehiriçi telefon ve data hatlan fiyatlanna yüzde 100'e varan oranda artışlar yaparak karşıladılar. Arjantin örneği: Arjantin hükümeti 1989 yılında toplam 59 milyar dolar olan dış borcunun 5 milyar dolarının ödenmesi koşuluyla telekomünikasyon sistemini satışa çıkarttı. Bu çerçevede, Empresa Nacional de Telefonas adlı firma Kuzey ve Güney bölümlere hizmet vermek üzere ikiye aynldı. Yapılan çalışmalara göre, firmanın yüzde 60 hissesi özelleştirme sonucunda özel sermayeli kuruluşlara, yüzde 10'u çalışanlara, yüzde 5'i yerel telefon kurumlanna, yüzde 25'i de borsa yoluyla halka satıldı. özelleştirme sonucunda Citicrop adlı Ispanya firması, Telefonica'nın Güney bölgesinin, Manufactures HanoverBell Atlantis konsorsiyumu da Kuzey bölgesinin hakkını "tekel olma koşuluyla" aldı. İlk aşamada 500 milyon dolar olan kâr garantisi 200 milyon dolara indirildi. Anlaşmada hiçbir yatırım ve fiyat garantisi verilmedi. özelleştirme sonucunda, firmalar uluslararası sermayeli firmalarla anlaşma yaparak uluslararası telefon konuşma ve data bedellerini düşük tuttu. Burada kaybettiği geliri de yurtıçi konuşma ve data bedelleri ile abonelik ücretlerini yüksek oranlı arttırarak karşıladı. Kırsal bölgelere yatırım çalışmaları da durduruldu. Jamaika örneği: Jamaika hükümeti 1985 yılında Posta ve Telekomünikasyon şirketinin yüzde 53 oranındaki hissesini satışa çıkararak özelleştirdi. Satış sonucunda, Jamaika'nın telekomünikasyon hizmetleri tek bir özel uluslararası şirket tarafından yürütülmeye başlandı. Meksika örneği: Meksika'nın telekomünikasyon firması Telmex 16Nisan 1992 tarihinde satıldı. ABD'Iİ çok uluslu firmalann oluşturduğu konsorsiyum tarafından alınan Telmex'in de yurtiçi hizmet ve abonelik fiyatları reel olarak yüzde 100 oranında artınldı. ABD'Iİ uluslararası büyük firmalarla yapılan sözleşmeler çerçevesinde uluslararası görüşme ve data hatlarının bedelleri düşürüldü. Abonelik fiyatlanna ve yurtiçi hizmet bedellerine yapılan zamlarla, tüketicilerden 30 milyar dolarlık yeni değer elde edilerek, firmanın kârı ikiye özelleştirme Idaresi Başkanlığı yetkilileri, danışman firmanın çalışmalarını ancak 8 ayda lisans hizmetlerinin tamamlayabileceğini bildirdiler. kiralanmasında Danıştay Lisans hizmetlerinin imtiyaz hakkı incelemesi kiralanması konusunda da yapacak. Lisans hizmetlerinin altyapı çalışmaları ve hukuksal kiralanmasında ilk aşamada sorunların çözümünün de cep telefonlarının lisansları yaklaşık bu kadar süre alacağı kiralanacak. Erbakan'ın da yeni belirtildi. Yasaya göre T'nin bir cep telefonu sistemini hisselerinin yüzde 10'u Posta Türkiye'ye getirerek cep Işletmeleri Genel telefonu hizmetlerinin lisans Müdürlüğü'ne devredilecek, kiralanması ağını genişletip, yüzde 5'i de çalışanlara geliri artırmayı hedeflediği satılacak. Yetkililer, Türk Telekom'un yüzde 30 oranındaki hissesinin uluslararası piyasalara 1995 yılında satılması durumunda ilk katlandı. çalışmaya göre 7 milyar Ingiltere örneği: Ingiltere'nin dolarlık gelir elde edileceğinin en önemli telekomünikasyon hesaplandığını kaydettıler. firması British Telecom Ancak 19961997 yıllarında 11 hisseleri uluslararası telekomünikasyon firmasının piyasalarda satılarak hisselerinin uluslararası özelleştirildi. piyasalara sunulduğunu vurgulayan yetkililer, "Bu Satış sonucunda yönetim nedenle T'nin hisselerinin hissesi devlette kalırken, bazı 1997 sonu veya 1998 uiuslararası kuruluşlar da başında satılması yönetimde pay durumunda ancak 3 milyar sahibi oldu. Ingiltere'de dolarlık bir gelir elde telekomünikasyon edilebilecek" görüşünü dile hizmetlerinin denetlenmesi, getirdiler. Yetkililer, hükümete fiyat düzenlemelerinin bu konuda oldukça detaylı bir yapılması için devlet rapor verildiğini de belirtirken, gözetiminde OFTEL adı "Ancak, 'T' en önemli gelir altında düzenleyici bir kuruluş kapılarından biri olarak oluşturuldu. Ayrıca 2 yeni görülüyor. Bu nedenle telekomünikasyon firması da hükümet satış işleminin sisteme sokuldu. Fiyatlann gecikmesini istemiyor" düşürülmesi amacıyla Özelleştirmenin ardından sisteme sokulan bu firmalarla Türkiye'nin telekomünikasyon rekabet gerçekleşmedi. Tüm hizmetlerinin nasıl firmalar anlaşarak uluslararası yürütüleceği, yeni yatırımların teiefon ve data ücretlerini programı, yönetim sorunun düşük tuttular. Bu çerçevede çözümü, fiyat ve yatırım gelir yine yurtiçi telefon ve programları en önemlisi de data hatları ile abonelik stratejik öneme sahip data flyatlarının yükseltilmesiyle hatlarının denetimi konusunda karşılandı. hiçbir açıklama yapılmıyor. (£a