Katalog

Sayfa 2 Söyleşi "Kapitülasyonlan yıkök" B Mithat Gürsoy için iftiharın yanı sıra, "Atılım ihtiyacı olan memlekette milli bir vazife". Bir taşralı iken kendi deyişiyle "atılımı"nı anlatışı, Cumhuriyet'in ilk yıllarında egemen olan "gelişme arzusunu" kavratıyor; "Ben doğuş itibariyle çok idealist, çok heyecanlı, çok ilerilerde gözü olan bir adamdım. Bu terzilik mesleği bana çok küçük geliyordu. Mütevazı bir esnaf olmam beni üzerdi. Bugün Avrupa paralelinde, bir konfeksiyon müessesesi meydana geldi. Bununla memleketim adına iftihar ederim. Ben bir fani insanım. Ama memleketim, Türkiye, büyük memlekettir. Büyük memlekete layık işler olması lazım. Neymiş o; terzilik dahi, medeni milletler seviyesinde olmalıdır." Türkiye'nin gelişimiyle paralel gelişen işlerinde kendisinin dahi aklına gelmeyecek şekilde "sonradan muttali olduğuna sevindiği" mesleği için Gürsoy, "bayağı bir sanat, bayağı bir mesele, teknik, bilgi" olduğunu görmekten dolayı mutlu. "Çocuklarının beşiğini de işini sevdirerek sallayan" Mithat Gürsoy, sonunda bir aile şirketi haline gelen işinin gelişimini, bugün artık çocuklarının eline bırakmış. Mithat Topluluğu, 60. kuruluş yıldönümünü, 27 Şubat günü Atatürk Kültür Merkezi'nde kutlayacak. Türkiye'de 60. yılını kutlayan pek az şirket olduğundan Mithat Gürsoy'dan ve bugünkü Genel Müdür Tahir Gürsoy'dan konfeksiyon tarihini anlatmalarını istedik. 60 yıl önce bu işe nasıl başladınız? O günün koşullarını anlatır mısınız? Ben evvela ısmarlamacı terziyim. Terzi çırağı olarak başladım. Ben sanatımda yapabilmek için reklam filmi önce terziler, kunduracılar, yorgancılar vardı. Giysi, kundura ve yorgan çevirdim. Ve aşağı yukarı 20"ısmarianır"dı. Hazır "bayağı" idi. Sonra ustalar, işlerini büyüttükçe ir terzi çırağı iken "heyacanı, gayreti ısmarlamalardan vazgeçerek atbenili ürünlerini dükkânlarının önünde sergilemeye30 şehirde bunu gösterdim. O ve ihtirası" ile başladılar. Zamanla "vitrin" kavramı geiişti ve tüketim vitrinle teşvik edildi. Herşey zamanki vaziyete göre, Türk kafası bunlara kâfi değildi. mesleğini "hazır" alınır oldu. Bugün 40'lanndaki hemen herkes, çocukluğunda Şunun için söyledim bunu; konfeksiyon "bayramlıklannın" terziye diktirildiğini; ama gençliğinden başlayarak elimizde bugün olsaydı sanayiine dönüştüren, ilk giysilerinin "konfeksiyon" ürününe dönüştüğünü anımsar. Türkiye'de fevkalade bir reklam olurdu. Bu Müslüman "tüccar konfeksiyonculuk ve "mağaza" tarihi çokyenidir, ancak bunun ilk adımlan acıyı hep hissederim. Ben terzi"lerden Mithat Gürsoy'un Cumhuriyet tarihine çok yakındır. çocuklarımı, gayelerime matuf attığı adımdan bu yana 60 yıl Konfeksiyon sanayiinin "duayeni" Mithat Gürsoy, "Cumhuriyet'in ilk yıllannda olarak yetiştirme arzusunda geçti. 88 yaşındaki Gürsoy'un tüm ülkeyi saran heyecan ve gayretle 'atıldım' bu işin içine. O günlerde ne idim. Babadan oğula iş intikal 60 yılı Türkiye etmesinin meraklısıydım. yerfî kumaş üretHebiliyordu ne de ithalat vardı... En çok, ilk konfeksiyon konfeksiyonculuk tarihi ile eş. Hatta ona mesleğin 'duayeni' ürünü gıysilerimi saklamadığıma yananm" diyor "tarihi" anlatmaya girişirken. Çocuklarım ecnebi liselerde diyorlar. Oğul Tahir Gürsoy ise "bugün"ü tanımlarken "Bu seneki hedefimiz 2,5 trilyon lisan öğreniyorlardı. Bir arkadaşım vardı, birgün, "Bu Terzi dükkânının, bugün 5 lira ciro yapmak. Ne yazık ki, Türkiye'nin ihracatında problemler var. çocuklar büyüyünce ne şirketten oluşan "Mithat Enflasyon oranında devalüasyon yapılamadığından, Türkparası olduğundan olacak" dedi. Eee tabii o Topluluğu"na dönüşmesi, değeıiiymiş gibi gözüküyor. Bu da dış pazariarda şansımızı tıkıyor" demekte. zamana göre okuyan çocuk, var. Sanayi yok. Siz bu ortamda konfeksiyon sanayiini nasıl geliştirebildiniz? Atıldık efendim. Bu çok enteresan. Benim Ankara'da Hariciye'den, Meclis üyesi müşterilerim vardı. Içimde heyecan, ihtiras ve gayret vardı. Hazırcılık Ingiltere'den başlamıştır. Oranın pardösülerini kendi sanatıma adapte ederek, bir numune meydana getirdim. Ve bunu yaymaya çalıştım. Mithat Pardösüleri olarak ortaya çıktık. Bir isim koymak lazımdı öyle ya, ben ismimi çok sevdimdi efendim, ismimi koydum. O zaman radyodan "Yağan ilk yağmur, esen ilk rüzgâr Mithat Pardösüleri'ni hatırlatır", "Mithat Pardösüleri mükemmeldir" reklamları verdik. Şimdi ismimle beraber eserler de Mithat Gürsoy, aile şirketi haline gelen işini çocuklanna devretti. yayılıyor. ilerlemek için son derece durdurdu. Memlekette bir Kumaşları nasıl gayret ve heyecan sarf ettim. santim kumaş yapmak imkânı sağlıyordunuz? Elimdeki mesleğimle yoktu. Ismarlamada iyi Ben bu işe ilk başladığım Avrupalara gitmek, büyük yetişmiş sanatkâr sıfatım zaman Türkiye'de mal da şehirlerde sanatımı ilerletmek olduğu için, ben iyi yoktu, ithalat da yoktu. O gayesini güdüyordum. çalışıyordum. sırada Amerikalıların Orta Sonunda Ingiltere'de "Tailor Kapitülasyonlardan kalma Şark'a asgari elbiseler vermek and Cutter" Akademisi'nden Mayer Mağazası'na suretiyle "kakidelüks" diye bir başarılı bir genç olarak mamullerimi vermeye metreden on metreye kadar diplomalarımı aldım. Bu başladım. Ben dahile toptan parçalar Türkiye'ye getirilmişti. esnada Istanbul'a gelip olarak mal veriyordum. Bir Ben onları satın aldım. sanatımı yüceltmek gayreti konfeksiyon müessesesi Parçaları birbirine tâmamlamak içinde idim. Müşkülatla başlangıcı oluştu. Ve ilk suretiyle gayet sıkıntılı bir çalıştım. Harbin son yılları ben konfeksiyon imalatçısı, tarzda o pardösüleri imal ettim. Istanbul'a geldim. Beyoğlu'nda ihracatçısı ve fabrikatörü Fakat onda şöyle bir isabet hemen hemen Türk olmamız böyle başladı. Bugün oldu; kakidelüks dökümlü bir ısmarlamacı terzi yoktu. Bizde, üniversitelere bile bu mevzuda kumaş, pardösülerin de kapitülasyon devrinin Mayer bölümler açıldı. Yani artık öyle biçimine çok iyi geliyordu. gibi birtakım Avrupa ecnebi lalettayn bir meslek değil. Hakikaten albenili olmuştu. firmaların konfeksiyonu Mesleğimin bu kadar medeni Hiç o döneme ait kendi satılırdı. Ve hazır giysi olarak da ölçüde fakültelere kadar ürettiğiniz giysileri saklıyor Sultanhamam'da Çakmakçılar gelecek sanat ilmi olduğunu musunuz? Yokuşu'nda, çok kaba, kalın bilseydim o zamanlar pek o Ben o ilk yaptığım işin şayaktan yapılmış köy kadar kötümser olmazdım. muhafaza edilmesi gerektiğini elbiseleri vardı. llamaşallah, Başladığınız dönemde çok sonra öğrendim. Hatta, Ikinci Cihan Harbi her şeyi ülkede bir ekonomik bunalım insan bunları düşünemiyor, ben ya mühendis ya doktor ya mimar olacaktı. Ben "Pardösücü olacaklar" dedim, şaşırdı. Bugünkü vardığımız yerin temel fikirlerini o zamandan atmıştık. FİLİZ GÜMÜŞ o zaman dahilde reklam Baba'dan oğula, terzilikten konfeksiyona 60 yıllık gelenek: Mithat Giyim Kurumlasma hazırlıöı Mithat Topluluğu Genel Müdürü, Mithat Gürsoy'un ikinci oğlu Tahir Gürsoy ile de topluluğun bugünkü durumundan bahsettik: Bir aile şirketi görünümündesiniz. Şirket yalnız aile şirketi olarak mı kalacak, yoksa halka açılacak mı? Üçüncü nesli de buna hazır olarak yetiştirmeye çalışıyoruz. Şirketin kurumlaşması, dışa açılması, yani halka açılmasının da gerçekleştirilmesini düşünüyoruz. Bu yıl şirketin cirosu, kârı üzerindeki beklentiniz ne kadardır? Bu seneki hedefimiz 2,5 trilyon lira ciro yapmak. Geçen seneki ciromuz 1 trilyon 300 milyardı. Türkiye'de enflasyon oranında devalüasyon olmuyor. Türk parası bir ekonomik tercih nedeniyle biraz kıymetlendirilmiş durumda. Bu yüzden ihracatta kâr marjı son derece düştü. Türkiye ihracatının büyük bir kısmının yapıldığı Almanya'da da şu anda ciddi talep, yani tüketim azlığı yaşanıyor. Zaten dolar mark paritesindeki farklılık, yani doların kıymetlendirilmesinden de bu anlaşılıyor. Bunlar kârlarımızı etkiliyor. Ihracatınız ne kadar ve hangi ülkelerle ihracat yapıyorsunuz ? Almanya, Fransa, Danimarka ve Amerika'ya 15 milyon dolarlık ihracat yapıyoruz. j/t%