Katalog

• Gunderm Sayfa 3 Yatınm yapılmadı, borca gerek kalmadı H ükümctlcr özellcstinncyi haklı kılınak için son döncmde Kunuı lktisadi Tcsjckküllcri'ndc (K.İT) hiçbir yatırıma gitmcyincc, KlT'lerin finansman ihtiyacmı karışılamak için jeçmişte lck çare gibi görülen borçlanma gcreği irani da a/aldı. Yıllar itibarıyla KlT'lerin finansman ihtiyacında borçlanma gcrcğinın gayri •.afi milli hasılaya olan oranı düşerken, u/manlar iıınun scbcplcrini hükiimetlerın özelleştırme <ararlarını doğrulalmak için yatırımdan ızaklaşmak, çalışan sayısını azaltmak ve yapay fiyat ayarlamalarına gitnıck gibi yollara laşvurmaları olarak açıklıyorlar. 19X9 yılında KİT borçlanma gereğinin CiSMH'ye oranı yiizde 2.41 iken bu oran 199()cla yaklaşık iki kat artarak yü/dc 4.21 'c ıılaştı. 1996 yılı verilerınc göre isc I996tla KİT borçlanma gcrcğinın (iSMH'yc oranı yÜ7dc 0.81 olarak gerçekleşti. Kuvıuık.DlE işletmeci KİT'lerin finansman ihtiyacı (cari fiyatlarla milyar TL) •KİT Borçlanma Gereği Tepegöz T Jmııtiıı dileklerie «irmek fîelenektir. Ancak ualibadahaçok içteıılik öııemli. Cunılıurivet Ekonumi olarak l)i/ de sizc "nıııtlu", ancak daha da öncnılisi "ıınıutlu" bir yıl diliyoru/.. Belki de en çok gcrvksinimini duyduğumu/. umudıı, ^önlünüzdeıı ve be\ ııinkdeıı sakın eksik etmeyin. Vb/.laşınaııın, kokıışnıanın tünı kurumlara niifıı/. ettiği 1997 I iiıkivesi'ıuk', sorunlar ve açnıa/lar karşısında sakın "pes" demeyin. Diiriistlüğü, temi/.liği vicdanını/da bir bayrak olarak görvbiliyorsanız, sakın yerc düşürmeyin. llukukun ve yasalann gecerliligini yitirdiği, çıkarcılığın ve ikiyü/Jülüğiin >a> ılclıgı. "•kifayetsiz muhterislerin" (yctersi/ ihtiras sahipleri) kiişe başlarını tuttıığu bu ülkede, vereceğiniz her tavi/.in, karanlığa süriikk'iıişi hı/landıracagını unutmayın. Türkiye'de ^ittikçe yavılan ve yükselen nıarjinal akınılar, hep bu yıl^ınlık, be/ginlik \e içe dönüklük lıastalığıııdan bcslcniyor. Barışı özle>enleı; özj;ürlüğü sa\ ıınanlar, düriistlüğü yaşaın biçimi edinenleı; bu erdenılere sahip eıkaııııyor. Kanatik saplantılar, belli udaklardan halka enjekte cdilıncyc çalışılırken, etik dcğerler |>iin fjcçtikçe taraftar vitiriyor. t) bilmezleı; sahtekariaı ve hatta dalkavuklar adam yerine konuyor, say^ı görüyor. Bizaııs oyunları, siyasetten, medyaya, iş dünyasından, aile ilişkilerine kadar her alanda sergileniyor. Türkiye Cumhuriyeti sanki Osınaııirnın son günlerini yaşıyor... loplumun direncini kırmaya kalkanlar, sadece Uğur Mumcu'nuıı otomobiline bomba koyanlar, Sivas'ta Madımak Oteli'ni ateşe verenler degil. Seri cinayetleri ve karanlık ilişkileri bu denli tütursuzea or^anize eden güçlerin asıl eesaret kaynağı, hak etnıediği yeıicrde olanlar. Doldııramadıgı koltuğa yapışanlar. Onlar siyasette de var, nıedyada da, sendikalarda da, diğer sivil toplum örgütlcrinde de. İşte asıl onlar, yeşercn umutları dalında kınyorlar... Yeni yılda liitfen artık akıntiva kürek çekmekten, düzenin içinde yitip gitnıckten vazgeçin. Belki ^ \ i m sıkıntısı içindesiniz, belki horlandınız, ezildinİA hakkını/.ı arayamadmız, Fakat sahip olduğuııuz değerler üzcrinc bir macadeleııiz olsun. Vaşaııtınızm ancak böyle anlanı ka/andığını görecvksinİA Birey olmanın tadına varın. Bir gecede zengin olanlan, yagcılıkla köşe dönenleri bir tarafa bııakın. Piyasa ekoııomisiııin dinamizmi içinde, başanyı pertbrmansta arayın. Sadecc bireysel kazancınızın peşinde koşnıayıp, toplumsal kazanımları da kollayın. Bu toplum içinde yaşadığımzı unutmayın. Yeni yılda kendinize bir şans tanıyın. Birseyler umut etmeyc hakkınız olsun. Biilcnt KIZANLIK CUMHURİYET EKONOMİ DERGİSİ • İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN YÖNETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MÜDÜRLERİ: DİNÇ TAYANÇ , İBRAHİM YILDIZ (SORUMLU) • YAYIN YÖNETMENİ: BÜLENT KIZANLIK • GÖRSEL YÖNETMEN: M. SEDAT DEVİR • REKLAM: MEDYA C Kapak: İSMAİL GÜLGEÇ Grafik: GRAFİK SERVİSİ KJ 1 1 1 U t l U . "\7"| I I Q T * Jf 111C11... 2.41 | KİT Borçlanma Gereği GSMH (%) 0.81 * 1995 gerçekleşme tahrnını ve 1996 program rakamlarınm revıze odılmesıyle elde edılen rakamlardır Çiftçinin eline geçen devede kulak H 1991 cr luikümel "Çiftçinin yüziinü güldiireceğiz" iddiasıyla oy toplamaya çalışsa da, Türkiye'de tarım vc hayvancılıktan nasıl vazgeçildiğini çiftçinin cliııc geçen fiyatlar endeksinden gö/leınek mümkün. I ler nc kaclar fiyat Çiftçinin eline geçen fiyatlar indeksi (1987=100) ' 7 . ay 1992 1993 1994 1995 endeksine bakıldiğında, yıllar itibarıyla çiftçinin eline geçen fiyat indeksinin arltıgı görülse <lc , yüzdc 100'lcri bulan cntlasyon vc tarlanın ekmeği olan "gübrede" son 2 yılda 1314 katlık fiyat artışıııın yaşanmış olması, çiftçıye karsı uygulanan polıtikanın "kepçe>lealıp, kaşıkla vernıek" olduğu fark cdılıyoı Çiftçinin eline geçen fiyat cndeksı I987 yılında 1 2 i 34 7 100 olarak alındıuııula. bu cndcksin 199I 'de 674.4. I994'te tse 3 bın 7l5.2'e ulastığı gö/leniyor. 1995 yılında çiftçinin eline geçen fiyat cndeksı 9 bin 278.8'e ıılaşarak bır önccki yıla görc cn yüksck artışı ya.şadı. 1996 yılının Tenıınu/ ayı sonu itibarıyla isc cndeks 12 bın 134oldu. U/nıanlar, traktör fiyatının 3 milyar lirayı aştıgı, gübrenin altın kadar pahalı olduğu ve enflasyonun üç basmağa yaklaştığı bir ülkede, çiftçinin eline geçen fiyatın son 5 yılda 1520 kat artmasının çiftçi lehinc pck bir şey ifade etmcyeceğini vurguluyorlar. 1996* Ku\nak:l)lE İnşaat maliyetleri 5 yılda 20 kat arttı S on 5 yılda bina ıtışaatı maliyeti 20 kata Bina inşaatı maliyet indeksi yakın arttı. 1991 yılı maliyct cndcksi 100 ' İlk 9 ay ^ ^ ^ olarak alındığında, 1996 yılı ilk dokuz aylık sonuçlarına göre endeksın 19.1 kat artarak bin 911 'c ulastığı gözleniyor. nsaat sektörü, son 5 yılda yaşanan bu artışa sebep )larak hükümctlurin kapatmakta zorlandıklan Olili )ütçe açıklarını, büyük ölçüde devlet tckelinde )lan ve inşaatta tcmel ana girdilcri oluşturan lemirçelik, çimento, orman ürünleri gibi Jl|||!I:fT]Tmn namullere sık zam yaparak kapatmaya ;alışmalarına bağlıyorlar. Bina ınşaatı maliyct Lİ mf'•'••••• ;•:• •ndekslerine bakıldığında cn büyük maliyet ı ırtışınm ekonomik krizin yaşandığı 1994 yılmdan 1995 1996' 1991 1992 1993 1994 995 yılına geçişte ortaya çıktığı gözleniyor. 1994 /ılında 5.98 kat artan cndeks, I995'te Kİ.7 kat artarak bin açığı kapamak için hükiimetlerın ilk aklına gelen de inşaat '.3'e ulaştı. Türkiye İnşaat Mühendisleri Sendikası( flMSE) ürünlerine zam yapmak oluyor" dcdi. îaşkanı Sami Sarı, "Bütçcdcki açık giderek büyüyor. Bu Kaynak.ülE TTT" #1911 n nn njffl O7.3> Xf #8?] Kara taşıtlarmda yüzde 58'lik artış 1991 Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon 1992 1993 1994 1995 1996* 1.864.344 2.181.388 2.619.852 2.861.640 3.058.511 3.220.126 173.051 100.571 145.312 159.900 166.424 133.632 90.197 94.063 75.592 84.254 87.545 68.973 280.891 273.409 308.180 287.160 655.347 31.158 72.000 354.290 305.511 743.320 33.703 79 233 374.473 313.771 788.786 35.495 83.072 397.743 321.421 819.922 37.272 87.214 430.836 31.136 845.200 39.541 83.678 Türlerine göre motorlu kara taşıtları Motosiklet 590.488 Özel nrtelikli taşıtlar 28.606 Yol ve iş makinalan Toplam 66.981 3.307.324 3.756.137 4.380.063 4.711.206 4.985.331 5.241.552 991 yılındanbugüne motorlu kara taşıtı sayısında yüzdc 58Mik bir artış yaşandı. Taşıt sayılarına bakıldığında son 6 yılda motorlu kara taşıtlarmda en çok otomobilin sayısı artarkcn, sayısı artmayan tek taşıt minibüs oldu. 1991 yılmdan 1996 yılı ilk 10 ayı sonuna kadar, otomobil sayısında yüzde 72.7'lik artış gerçekleşti. Aynı dönemdc minibüs sayısı 133 bin 632'den 100 bin 571'c düştü. Kavnak DİE 1