Katalog

HTüketici Sayfa 6 Ayakkabıcılar Tüketici, haklarını biliyor mu \ S ureklı olarak tuketıcı haklannın nasıl korunacağmdan bahsedıyoruz I lakkın lyı kouınabılmcsı ıçın, kışılerın haklannın ncler oldugunu çok lyı bılmesı gerekıyor Gunumu/ tukctıcısının haklaıını sağlık ve guvenlıgın korunınası, ekonomık çıkarların korunmdsı. ta/mın edilme, bılgılcndırılme vc eğıtılmc, orgutlcnmc ve temsıl cdılme hakkı olusturııyor Turk tuketıcısının tenıel haklarının AB tuketıcısıylc karşılaijtırdiğınıızda epeyce yol almamı/ gerektıgı bır ke/ daha gozler onunc serılıyoı AB ulkclcrı ıle I urkıye'yı tcmel luketıcı hakları ba/ında karşılastırdığımızda soyle bır tabloyla Saglık ve guvenlik hakkı Gelışen ve karmaşıklaşan teknolojık yapı, çcîjitlı rıskleıı dc bcraberındc getırıyor ~\ ukelıcı, sanayı halıne gelen gıda ııidddclcııtıı tuketırkcn, gunluk haydtııı bıı paıçasıııı oluşturan elektrıklı eşyalaıı kullaııııken veya hızmet sektoııındeıı lavdalanııken, karşılasılabılccek lehlıkelCrııi onleıııııesını ıstenıe hakkına sahıptır AB ulkeleıınde uıelıleıı mal ve hı/metlcıın tuketıcılenn saglık ve gııvenlıklcııııe yonelık tehlıke laşıyan uıııııleı pıv ısadın basıt ve suıatlı voııtenıleılc topl ıtılabılıvoı I uıkıyc de ıse X cylul de yuıuıluğe gııen Tuketıcı \asası ııda uıetılen seıı mallaıda hcihaııgı bıı ayıp ve tehlıkc hıılunması halınde pıvasadakı bııtuıı m.ıllaıııı toplatılması kuıalı, lıala kullanılnıadı AB nın u/erınde buyuk tıtızlıkle durdııgu, ama Tıırkıye'de ılımal edılen konıılardan bıı dığeıı ıse gıda maddeleıı ve ambdlajlaı ı AB dc gıda maddelerınııı ıçerığı hangı oranlaıda kullaıııldığı nasıl kullaııılacağı açık vc ayııntılı bıı şekılde anlatılııken, Tıırkıye'de bıı koııuya yeteıınce dıkkat edılmıyoı AB ulkeleıınde pıyasaya surulen mal ve hı/metleıın tuketıcıler yonunden kabul edılebılıı sınırları aşaıı bıı tehlıke uıısuru taşımaması geıekıyoı Ekonomik haklar Scıbcst rckabctı ortaınının hâkım oldıığu ve tam rekabetın uygulandığı bır ortamda en uygun lıyat ve kalıteııın oıta ve uzun donenuleolu!)inası gerekıyor Ama uretım teknolojılerının gelısmesı pıyasava çok çeşıtlı ve ozellıklerı tuketıcıler taıafından tam anlamıyla bılınıncycn uıunlcıın gıımesı, buna kar>ılık pa/arlama reklam taalıyetlerı ıle tukctıcılcıın ctkı altına alınması, pıyasanın şefTaflığı konusıında AB tuketıcılenn satın aldıklan malların kusurlu olmasından veya hızmetlcrın yetersı/lığınden doğan /ararların tazmın edılmesınc uzun yıllardan berı dıkkat edılırken, son 20 yıldırtukelıcı hakları U7erıne bırtakım gelışmeler yaşanan Turkıye'de, bu konudakı en buyuk gelışme geçen yıl çıkarılan luketıeı Yasası ıle bırlıkte oldu Daha once çeşıtlı mcslck kııruluşlarının çabalaıı, tuketıcı derneklerının yardımlan ve batıdakı gelışmelerı yakından takıp eden buyuk fırmaların modern yakla^ımları ıle korunan tuketıcı hakları, artık yasaların verdıgı destekle korunnıaya ba^ladı tercddutlcrın bclırmcsı, tuketıcının gereğınce bılgılendırılmemesı, tuketıcının ekonomık çıkarlarmın korunmasını gundcmc getırmıstır AB'de tek taraflı olarak onceden ha/ırlanan standart sozlesmclere karşı tuketıcılenn hakları buyuk bır tıtızlıklc korunuyor lek tıp so/leijnıelerde yer alan hak ve yukumlıılukler açısından tuketıcı aleyhıne dengesı/ şartlar getıren kayıtlar Bilgilenme ve egitim hakkı Tuketıcının mal ve hızmetlerı satın almadan once rasyonel bır seçını yapabılmesı ıcın malların fıvatları, kaiıtelcrı vc ozellıklerı hakkında bılgı sahıbı olmaları gerekıvor Ayrıca tuketıcının satın aldıgı urun vc hızmetlerın kalıtesız oldugunu tespıt etnıesı halınde hangı vasal pıoseduru ızlevıp hareket edcccgını bılmesı de zorunlıı Bunun ıçın AB ulkeleıınde uıkctıcılcrı bılgılendıııneve vonelık olarak karşılastırmalı ınaıııııl testleıı bılgı verıcı etıketleııdııme kalıle vc guvcıılık ışaretı gıbı uvgulamalaı dıkk.ıl çekıvoı Ozcllıklc mal ve lıı/metlcrın sc\ımındc elden çıkaıılnıasında ı/lenecek vol basıt pıyasa aıastıımalaıı ıııılııımlı salı>laı hakkında bılgı tuketıcının hakkıııı aıamasıııın geıeklılığı ıle buıılaıın vollaııııı ogıelnıek u/crc ABdeçesıtlı sevıyedekı okullaıda sosyal oıgaııı/asyonlaı vc medya •ııacılığıyla tuketıcının bılınçlenmesmc yonelık bırtakım çaltynalar surdunıluyor Tuıkıyede tuketıcının bılıııçlcndııılmcsı haıcketınc ılk once basın on ayak oldu Tuketıcı Yasası nın kabul cdılmesının aıdından devlette bu koııuya cl atarak. okullaıda tuketıcı egıtımıne ağırhk veımeye yenı yeııı başladı ve temsil hakkı Bıı kararın esasını tuketıcının ınısıyatıfı ıle kıırulacak tuketıcı bırlıkleıının tesvıkı bunlarııı guçlcndırılmcsı gercksc kamu kesımı taratından kamu kesımının korunnıası amacıyla çcsıtlı kuıulu^ların olu^turulması tuketıcının bu kurulu'jlaıda vc tuketıcıyı ılgıleııdıren dıgerçeşıllı kademelerdekı kararlarının alınıi}i oluştıııııyor Ozcllıklc Turkıyedc tuketıcı haklarının korunmasında gelı>mc kaydedılmesı ıçın oıgutlcnmeye onem veımck gerekıyor bildiğini okuyor 7 hketıcı Yasası'na karşın "Satılan mal gerı alınmaz" ılkesını şıddetle surdurmeye çalışan sektörlerden bınsı de ayakkabıcılık Uretımde 'kalıteyı tutturmak' yerıne, "Her gelen şıkâyette ayakkabıyı değiştirmeye veya parasını iade etmeye kalksak aç ka\ır\z"gerekçesının ardına sığınan ayakkabıcılar, her defasında tuketıcılenn karşısına bınbır guçluk çıkanyorlar Ayakkabı uretıcılerıne seslenerek, uretımde ıstenılen kalıteyı tutturamamanın faturasını artık tuketıcıye çıkarmaktan vazgeçmelerını ıstıyoruz K B adıkoy'dekı Genç Tekin mağazasından almış olduğum ayakkabının tabanı kısa bir süre sonra çatladı. Ayakkabıyı mağazaya göturup şikâyetımı ılettığımde, gerekeni yapacaklannı soyleyen mağaza yetkılılerı bır hafta sonra gelmemı istedıler. Ayakkabıyı almak içın mağazaya gıttığımde benden 750 bın lıra tamir masrafı ıstediler. 3 mılyon 200 bın lıra odeyerek satın aldığım ayakkabıya bir ay gıbı kısa bır sure sonra tamır parası ödemek ıstemedım. Hamıt Baş/İSTANBUL u zamana kadar koşemıze gelen ayakkabı şıkayetlerınden çıkarmış olduğumuz en onemlı sonuç, 'ayakkabı satın alınırken ne kadar tıtız davra nılırsa davranılsın, marka ve kalıte her zaman beklenıle nı vermıyor' oldu Bu nedenle okurlarımıza alışverış ettığı mağazanın tuketıcıye yaklaşımını dıkkate altnalarını onerıyorum Okurumuz Hamıt Baş'ın şıkâyetını ılettıgımız Genç Tekın mağazası yetkılılerı, ayakkabıda uretım ha tası bulunmadığını ıddıa ettıler Okurumuzun ayakkabıyı çok kotu kullandığını ıddıa eden mağaza yetkılılerı, Hamıt Baş'ın ayakkabıyı getırdığı gun çok ıslak ol duğunu, sozkonusu ayakkabının ıslak havalarda gıyılmemesı gerektığını hatırlattılar Tamırat ıçın ıstenılen ucretın az bıle oldugunu dıle getıren yetkılıler, aynı bakımın başka bır tamırcıye yaptırılması halınde 1 mılyon 500 bın lıranın gozden çıkarılması gerektıgını savundular Yetkılıler, olayırı hakem heyetının vereceğı kararla çozulmesını bekleyeceklerını bıldırdıler Ayakkabıyı yağmurlu havalarda gıymedığını vurgulayan okurumuz ıse, ayakkabıyı gostermek ıçın bılınçlı olarak gıyerek mağazaya gıttığını, yağmurun anıden bastırdığını hatırlattı • Fiş yoksa değişim yok ıptal yoluna gıdılıyor I urkıye'de ıse kargacık burgacık harflcrle yazılmi!) standart so/leşınelerı ım/alayıp konııt veya ev alnıak ıçın dovıze endekslı kıedı alanlaıın duıumunu dıızeltmek ıçııı lıala buyuk bır gulı>mc kaydedılnıedı AB nın temel amaçlaıından bııı dc, ısletmeleı arası rekabet ve tukctıcıye daha lyı fıyat koşulları altında çeşıtlı mallar arasında seçım yapnıa ortanıını sağlamak olduğu ıcın, AB'lı tuketıcı bıze gore daha sanslı duıumda Turkıye'dc Rekabet Yasası'nın ongorduğu Rekabet Kurulu lıâlâ devrcyc gıreınedıgı ıçın mevcut rekabet ortamı yeterınce korunamıyor Tuketıcının tazmın edılme hakkı I O Siyasi istikrarsızlık tüketiciyi de vurdu ıyasal belırsı/lık, tuketıcı kampanyalarını da etkıledı 27 Aralık genel scçımlcrınden sonra koalısyon kurma çalışmalarıııın uzun surmesı, kurulan ANAYOL hııkumetının kısa omurlu olması, ardından yenı bıı koalısyon arayısı ıçıne gırılmesı Boyut Yayıncılık AŞ'nın CD ve kıtap kanıpaııyasına katılan tuketıcılerı magdur ertı C D teslımatlarının gecıkmesını Kultur Bakanlıgı'nın bandrollerı zamanında venncmesıne bağlayan Boyut Yayıncılık ınu<,tcrıleııııe gecıkme ıçın ya/ılı olarak açıklama y.ıptıklarını ılcıı suıdıı Boyut Yayıncılık'tan kampanyayla ~ ^ 30 adet klasık mıızık kolcksıyunu satın alan okuruııııız Altaıı Tan, mektubımda teslımatın Kasım 95 de bay layacağını, aıalık, ocak, !>ubat, ıııaıt ve nısan aylarında devam edeceğını vurgulanıi') Bu /amana kadar elıne yal S nızca 10 adet CD geçtığını belırten okurumuz, Boyut Yayıncılık'a defalarca tcleton açmasına karşın, bır sonuç alamadıgını bıldırmi!) Okurumuzun şıkAyetını ılettıgımız Boyut Yayıncılık'ın satış ınuduru Adııan Deıııııtaş, gecıkmenın kendı hatalarından kaynaklanmadığınt ıddıa ettı Kampanyayla dağıtılacak CD'leım bandrollu olması gcıcktığını hatırlatan Demırta'>, genel seçımler sonıasında oluşan sıyası karışıklık soııucu Kultur Bakanlığı'nın bandrol veıme ı^ını aksattıgını bıldırdı Ocak ayında gondeıılmesı gcrekcn CD'leım bu nedenle nısan ayınm oıi.ısına doğıu sahıp leııne ula>tırıldığını kaydeden Deınırta'î "Si>asi istikrar s a g l a n d ı ğ ı n d a K u l t u r Bakanlığı bandrolleri /amanında veriyor ve bi/lere /orluk e,ıkarmıvoı" ncirti'deki Shop in Shop'tan 3 mılyon 500 bın lıra odeyerek satın aldığım ayakkabı kısa bır sure sonra yanlarından açıldı. Bunun uzerıne şıkayetımi mağazaya ılettığimde, yetkılıler mağazanın prensıp olarak para ladesı yapmadığını vurguladılar. Satın almış olduğum ayakkabının ındırıme gırdiğinı belırten yetkılıler, ıstemem halınde ındırımlı ayakkabılar arasından seçım yapabıleceğımı bıldirdıler. 3 mılyon 500 bın lıra odeyerek aldığım ayakkabı, şu anda 2 milyon 600 bın lıra. Faturamı kaybetmış olduğum ıçın hakkımı nasıl arayacağımı bilemıyorum. Nuran Erışkın /İSTANBUL kurumuz şıkâyetınde ne kadar haklı olursa olsun, elınde satış fışı olmadığı ıçın, mağazanın teklıfını kabul etmek zorunda kaldı Satın aldığı ayıplı urunu değıştırmek, ya da parasını gen almak ısteyen tuketıcılerın mutlaka satış fışı ıle bırlıkte mağazaya başvurması gerekıyor Para ladesı yapan mağaza, satış fışını alarak, yıl sonunda ladeyı belgeleyerek, odenen KDV'nın gerı donmesını sağlıyor Istanbul'dan yazan okurumuzun ılk şanssızlığı satış fışını kaybetmış olmasından kaynaklanıyor Bu arada Shop ın Shop mağazasının da ışletme prensıbı olarak satılan mal gerı alınmaz ılkesını benımsemış olması da sorunun çozumlenmesını guçleştırdı Okuyucumuzun şıkâyetını ılettıgımız Shop ın Shop mağazası yetkılılerı ılk once satılan malda uretım hatası bıle olsa para ladesı yapamayacaklarını dıle getırdı Tuketıcının ayıplı bır malı verıp, parasını gerı alma hakkına sahıp oldugunu hatırlatmamız uzerıne kendısının bu konularda tam yetkılı olmadığını bıldıren gorevlı bızı Satın Alma Muduru Şevket Erdonmez'le goruşturdu Konuyu btldığını soyleyen Erdonmez, ayakkabıda uretım hatası olmadığını ıddıa ederek sorunun kullanım hatasından kaynaklandığını vurguladı • •