Katalog

• Röportaj Sayfa 18 Sokakta, ama kapıları dünyaya kapalı • Serbest dovı/ pıyasasını Mardın,Kılıs, Cîazıantcp gıbı Guneydoğu ıllerınden gelmii, olanlar yonetıyor. Tahtakalc scrbcst dovız borsası, rcsmı hıçbır nıtelığı olmamasına kanjin devletın resmı makamlarında kabulgörmu1} . HAIICLKOYUNCU apalıçarşı nııı abırcnlt ben/eycn sokakları Altın borsası sokagı hunen .yanıncla "dovi/ sokağı" Dığcr bıı deyısle, "dovi/ borsası" Daıacık bıı sokakta, hcr y<ıştan onlaruı adanı Kıını son nıoclel, kımı ıse cskı tclsı/ telefonlarla, scslerıııı karsı tarata duyurmaya valışıyor 7anıan /aman tclclonu bırakarak, herkcs ayııı ııoktaya seyırtıyor Dovı/ satrnaya gclen bıı musterı varmıs Bır alıp satma davasıdıı gıdıyor O kalabalıkda satıcıyla anlaşanlar, dovı/ burosunun yoluıuı lııtııyorlar Çalısanlaıın çoğu duneydoğulu Scrbcst dovı/ pıyasasını Maıdın, Kılıs, Gdzıantcp gıbı Guneydoğu ıllerınden gelmıs olanlar yonetıyor Tahtakalc serbest dovı/ borsası, resmı nıtelığı olmamasına kaışın devletın tum rcsmı makamlarında kabul gormus Merke/ Bankası'nın dovı/ pıyasasına mudahalesı gcrcktığı zaman alışverısc katılması bu kabulun en buyuk kanıtı K 'Kraliçe'. Tcyo' vc 'Nata»a'... Ortalıkta sureklı 'kraliçe, tam, çcyrek1 sozlcrı dolasıyor "Kraliçe nc demck?" "Kraliçe, Sterlin'in digcr adı." Burada dovızlcrın gertek ısımlerı değıl, kod adlan kullanılıyor Dolara "tam", marka ısc "çeyrek" dıyorlar Bunun nedenı de haylı ılgınç Bu kod adları I984oncesındcn gclıyor, yabancı ulke parası taşımanın yasak olduğu doncmden 15 yıldır Tahtakalc'dc çalısan Ga/ıanteplı Huseyin o donemı soyle ozctlıyoı "Arkadasjarımızdan biri, nıali polis baskın yapınca, 10 bin markı pencereden asaj^ı fırlatınıs,, insanlar çeyrek yağmuruyla yıkanmıslardı." Tahtakalc'nın kcndıne has bır sozluğu var "Makarna" Italyan Lıretı, "Gul" Hollanda florını, "Dana" Danımarka Kronu, "Çikolata" Isvıçrc I rangı", "Şilte" Avusturya Şılını, "Pe/o" Ispanyol Pczctası, "Fır" Fransı/ Frangı, "Fil" Fınlandıya Markkası, "Nataşa" ıse Rus Rublcsı demekmıs Yabancı para tasınıanın yasak olduğu donemlcrden kalma bu kod ısımlerı lahtakale esnafının dılme lyıcc ycrlcşmıs Ga/ıanteplı Huscyın'ın dcmesıne gorc "islanbulVJaki tuın dovi/ burularının adamları bu sokakta." Dovız burolaıı, ınterbankla ılıskılı vc bankalarla dovı/ alışverışı yaptıkları ıcın, sabahları gclınce bankalardakı kur tıyatlarına gore parıtcyı belırlıyorlar Ar/talebe gore dc bankalardan asağı veya yukan satıs yapılıyor Dovız alı^verısıne, pıyasaya mııdahale edılmcsı gerektığınde, Mcrkez Bankası'nın gorevlılerı de katılıyormus "Pckı, alısvcrıslerde hıçbır belge duzcnlcnmıyor m u ' " "Burada işlcr so^le biter." "Ya aldımsattım dıycn vazgeçerse vcya bır anla^mazlık tıkarsa'" "Yaınuk yapan bir daha bu parardan nıal alnnıa/J' Çoğu /aman trılyonlarla ıfade edılcn rakamların yalnı/L<ı karsılıklı guvenle korunması şasırtıu Bu yontem hukuk dısılığı getırmesının yanı sıra vergı konusunda da hıçbır yukumluluğun yerıne getırılnıcmcsınc ncdcn olııyor 5 Nısan kararları, u/un bır surc, ayaklı borsanın ayaklarını yerden kesıvcrnıış Spckulasyon vc koıku ıle gelen dalgalanmalarla, çokııslcr vc sıçrayıslar aynı aııda yasanmıs •Burada, hcr yaştan ınsana lastlamak mumkun Alper dc onlardan bırı Daha 18 yaşında olmasına rağmen, dovız pıyasasının "kurdu" olmus Batanlar çıkanlar... "Kri/ doneminde tok kişi buyuk paralar kaybetti, çok kişi /cngin oldu. Isçiyiın ama, o doncmde gunde 2Ü30 milyon kazandığım oldu. *>inıdi ise haftalığım 6 milyon lira." Kapalıçarsı Serbest Dovı/ Borsası'nda gunde 101S trılyonluk bır ıslem hatmı var Ama Hazınc bonoları pıyasaya surulduğu zamanlarda, satıslar dusuyor Yatırımcı, Hazınc bono suna yonelıp, dovı/e yatırım yapmaktan va/gcçıyor Ayrıea dovı/ kuru aıtısınm, enflasyonun altında seyretmesı ve taı/lerın yukselmesı dc satısları ctkıleycn dıger bır faktor Turkıyc'nın ckonomısını çok yakından etkıleyen unsurlardan bırı olan bu pıyasa, ızbe bır sokakta Resmıyct ıçın bırkaç kcz başvurmuslar ama devletten bır yanıt alamamıslar "Dcvlet, altın borsasına ycni ycr açtı. Bı/e hâlâ bir yanıt t^'lmedı. Yeni bir ycr belirlenirse bu, gcne Kapah(,ar>ı içinde veya yakınında olabilir. Çunku, bıitun altın ve dovi/ toptancıları burada. Kapalıcar>ı. altın ve dovi/in merkezi." Bu sokağın gorunmeyen kapıları var adeta ve bu kapılar yabancılara tamamen kapalı kcndılcrındcn olmayanı aralarına almak ıstemıyorlar Bunu bomba korkusuna bağlıyorlaı ama, asıl nedenı, pıyasayı başkalarına kaptırma korkusu Gclen yabantıları, sık sık polısle korkutmaları da bundan Bcnı de /aman /aman polısle korkutuyorlar Bırden "Polis arkanda" dıyorlar Inanmıyorum Kısa boylu, orta yaslı bır bey scslenıyor "Benimlc karakola kadar gelir mısinız?" Ardından eklıyor "Bcn polisinı." Karakola davet edılmek benı korkutuyor Hayatımda gıreceğım ılk karakolun Kapalıçarsı Karakolu olacağını hıç dusunmemıstım kapıdan gırıncc bana herkes "Hırsız mı acaba?" dıye bakıyor Bcnı davct edcn bey kımlığımı ıstıyor Cıkarıp verıyorum, once kendısı mcclcyıp ardından bır nıemura uzatıyor vc bcnı scrbcst bırakmaya karar veııyorlar (MİHA)