Katalog

II » 14 EYLÜL 2003. SAYI 912 İNSAN HAKLARI 11 24 saat istirahat ediyorduk. Ben istirahattan döndüğümde diğer üsteğmenler gittikleri operasyonları anlatırlardı .Ben görevli iken hiçoperasyonyapılmadı. Bu tanıklıklar psikolojinizi bozmadı mı ? T. Atalay: Operasyonlar daha çok solculara yönelik olduğu için çok büyük bir çelişki yaşıyorsunuz tabii. Ama bu siz de gözaltına alınana kadar sürüyor, sonra çelişki bitiyor, siz de öbür tarafa geçiyorsunuz. K. Onügör: Ben Davutpaşa Kışlasf nda görevliydim, iki sene sonra bizim gireceğimiz yerdi. insanlar geliyordu, biz de çevre güvenliğini ahyorduk. Siz "öbür tarafa geçince neler oldu ? T. Atalay: Kızılaycivarında bir askeri bir liğe götürüldüm, fakat orada beni gözaltında tutacaldarı bir yer yoktu. Daha önce kömürlük olan bir yeri boşaltıp alelacele badana yapmışlar. Içeri girer girmez yoğun Bizi toplumun içine koydular. Bizim mesleğimiz askerlikti, şimdi ne yapacaktık? Lejyoner mi olacaktık ? K. Onügör: Hepimiz 14 yaşından itibaren askeri kurumların içindeydik. Başka bir şey bilmiyorduk ki. T. Atalay: Kimimizköftecilikyaptı,kimimiz kendine iş kurdu. Ben bir tesadüt, reklamcılık yapmaya başladım. K. Onügör: Bir şirketteçahşıyorum.bu dört ya da beşinci işim. Hepimiz hayatta kalabilmeyi denedik. Mücadele ettik. Bir çoğumuz başardık. Dağılanlar, tutunamayanlar... T. Atalay: ( )nlar da var, ama aztnlıktalar. Seksenlerin sonunda içinizden 17 kişi devlet hakkında 125 milyon liralık maddi ve manevi tazminat davası açtı. Kazandınız; özliik haklarınıza ilişkin dava ret edilince AHİM'ye gittiniz. Kazanacağınıza ve 12 Eyliil hukuku ile 12 Eylülcülerin yargılanabileceğinedairumutlumusunuz? K. Onügör: AHÎM'den ret kararları gelmeye başladı.. Ordu ile ilgili durumları o ülkenin iç ve özel meselcsi sayıyorlar. 12 Eylül dönemine ilişkin birtakım çekinceleri de olabilir Netice olarak bizim sorunumuzun çözümii Türkiye'nin tam demokratikleşmesiyle ilgili. T. Atalay: Dünyanın heryerinde darbe süreci demokratiklcşmeile, darbcyi yapanların yargılanması ve toplumun kendini eleştirmesiyle aşıldı. Bunun yapılmadığı tek ülke Türkiye.Türkiye'de 12 Eylül rejiminin ve sorumlularının yargdanması uzun bir mücadeleyi gerektiriyor. Ancak enazından kamu vicdanında bu mahkumiyetin sağlanmasıkaçınılmaz.78'lilerVakfıCiirişimi'nin başlattığı" Yurttaşhk Haklarımızı Istiyoruz" mücadelesi çok önemli. K. Onügör: Genç insanlar 12 Eylül'ü hiç bilmiyor. Kenan Evren dediğimiz zaman, "Marmaris'te oturan kötü bir ressamdı" diyor. Oysa onlar en azından tam demokrasi için bu tarihi, yaşananları öğrenmeli ve sahiplenmeli...# [email protected] şımızın elinde bomba patladı ve öldü, buna, yeteri kadar önlem alınmadığı için karşı çıktık, protestoda bulunduk. K. Onügör: Bizim farklılıklarımız davranışlarımızdaydı. Askere gelmiş çocuğa çok değer verir, onıın sağlam, aklı başında bir şekildc tcrhis olması için çaba harcardık. Orducvleri'nde, yani herkese açık yerlerde yaptığımız konuşmalarda, Türkiye'nin NATO iiyesi olmasına karşı çıktığımızı söyler, Kurtuluş Savaşı'nın antiemperyalist yönünü vurgulardık. Somut, insani olmayan durumlara tepki gösteriyorduk. Disiplin... K. Onügör: Evet, biz farklıydık, ama ordunun iç yasalarına son derece uygun harekct ediyorduk. Askeri Ceza Kanunu'na göre görevle ilgili hiçbir disiplinsizlik cezası, vs, almadık. Hepimizin sicili son derece iyiydi. Aramızdadereceyegirmişöğrenciler, hatta okul birincileri, mezun olduktan sonra da askeri başarılara imza atmış olanlar vardı. Görev yaptığımız yerler de bunu göstcriyor. MeselaTuna,Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı'na tayin edilmişti... Bu görev belli süzgeçleri gerektirir, başarılı, yetenekli,birikimlivesicilininçoktemizve iyi olması şarttır. BendeodönemdeVan'da Jandarma Tugayı'nda görevliydim. Kurmay başkanı izne gitmişti. 100 subayın arasında üsteğmen rütbesi ileyerine ben imza atıyordum. Sıkıyönetim Harekat Şb. Müdürü de oldum. Bu görevler rasgele verilmez. Disiplinli, birikimli, sicili temiz...Sizi kendi kafalarındaki Türkiye için mi tasfiyeettiler? K. Öniigör: Türkiye'nin en organizc, en düzenli kıırumıı ordııdur. Dışandan bakan biri, bu bin küsıır subayın mutlaka birşeyleri vardır, ya başarısızdırlar ya da ordunun yapısınauymamışlardırdiyecektir, amaöyle bir şey yok. Devlet kcndisiyle çelişkiye düşmüştü. T. Atalay: Bizim gibi insanlar orduda kalmış olsaydı, bugün ordu ABD'nin yedeğinde bu kadar rahat Irak'ı işgalhesaplarıya pamazdı. Nasılki toplıımsalmııhalcfetolmadığı için hükümetlerbunlann hesabını kolaylıkla yapabiliyorsa ordu da yapıyor. K. Onügör: Bugün generaller enıekli olurolmazkonuşmayabaşladılar, "Cîaliçya'ya Yemen'e gittik de ne oldu" diye soruyor, ordunun Amerika'nın yedeğinde 1 rak'a gırmesine karşı çıkıyorlar. Şimdi onlara sormak lazım, aklınız neredeydi? Biz onların bugün söylediğini ogün söylcdiğiıniz için tasfiye edildik. tkiniz de 12 Eylül'den yaklaşık iki yıl sonra tutuklanmışsınız. Bu arada operasyonlaroluyordu,tutuklamalar, işkenceler, hatta idamlar... Siz dc artık subaydınız. Nasıl etkilendiniz? T. Atalay: Biliyorsunuz, 12 Eylül'denönce sıkıyönetim vardı. Ben de Ozel Kuvvetler Komutanlığı'nda görevliydim. Fakat 12 Eylül'e bir hafta kala beni o görevden aldılar ve başka hiçbir görevlendirmede bulıınmadılar. 12 Eylül'de de apar tnpar çağırdılarve sıkıyönetim karargâhındakontrol altında tuttıılar. Sonra da tali görevlere verdiler. Tali görevlernedir? T. Atalay: Çevre güvenligi vs. Operasyonlara MlTyadapolisIegidiyoıduk.biz çevrc güvenligi yapıyorduk. 24 saat çalışıp bir badana kokusu genzimi yaktı. Subayı çağırdım, "Burası çok kötü, nasıl kalacağım ' diyesordum. "Seningibihainleribeş yıldızlı otele mi koyacağız. Tabii ki burada kalacaksın" diye karşıhk vermesini hiç unutamıyorum.Çokdokunmuştubana. K. Onügör: Ben önce Askeri Dil ve Istihbarat Okulu'nda kaldım, sonra tstanbul 1. Şube'ye götürüldüm. Dil ve İstihbarat Okulu'nda sizi asker mi, polis mi sorguladı ? K. Onügör: Görmüyorduk, ama bizim tahminimiz kontrgerilla denilen ekıp vardı. Ses tonundan vekonuşma üslubundan biz onıın Susurluk'tan sonra cezaevine giren Ozel Tim Daire Başkanı yarbay (Korkut Eken) olduğunu tahnıin ediyoruz. Sorgulama üslupları nasıldı ? 1". Atalay: Çok ağır işkence yoktu, ama hakaret, küfür ve tokat atma vardı. Daha çokonurkırmaya yönelik lavırlardı, ömeğin yüze, ağza tüküriıyorlardı. Bu yüzden birisine "lama" adını takmıştık. Burada bir de şöyle bir yasadışı durum var, askerleri ancak askeri mahkemeleryargılayabilir. Bizi polise teslim ettiler. Bu darbecilerin kendi yasala nna da uymadıklarını gösteriyor. Cezaevinde asker olduğunuz için bir ayrıcalıkyaşadınız mı ? K. Onügör: Biz Metris'teiki koğıi!}<ı konduk, aynı binadaydık ama diğer koguşlarla herhangi bir bağımız yoktu. İki ay içinde cezaevi yönetinıinin uvgulamalarına sivil siyasitutuklular gibi lepkjgösterince bizim dconlardanbirfarkımızınolnıadığınıanladılarvebiziikışer, üçerkoğıışlaradağıttılar. Tam tek tip elbise uygulamasının başladığı zamandı. Tutuklular "giymeyeceğiz" kararı almıştı ve tesadüf bu bizim mahkemeye çıkacağımız haftaya denk geldi. îlk kez bize giydirdiler, hâkimlergelincehepimizgiysilerimiziyırttık.çıkardık... Bu tavrınız yönetimi daha da kızdırmışolmalı... T. Atalay: Evet, "Siz dc eskiden askerdiniz, nasıl böyle davranırsınız, vatan hainisi niz, siz ordunun ekmcğini ycdiniz, Harp Okulu'nda okııdunuz, sizi beslcyen, büyüten devlete ihanet ediyorsunuz" gibi tavırlarla karşılaşıyorduk. Ne kadar yattınız ? T. Atalay: 30 ay. K. Onügör: 15 ay. Ne zaman tasfiye edildiniz? K. Onügör: Dil Okulu'nun kapısından girdiğimizde anladım ki onlarkararlarını çoktan vermişlerdi. Askeri giysilerimle.birodayaalındım. Onların istcğiyle yanımda bir takım da sivil gıysi vardı. ()dadaki onbaşı sivillerimi giymemi söyledi. Uniformamı çıkarclım. Alışkanlık işte, asacak yer, terlik aradım. Yoktu. Yerler detaştı. Ben bakınırken asker," Yereat" dedi "Ustünebas. Nasıl olsa bir daha giyinmeyeceksin". Tahliye edildiniz. 1987'de de beraat ettiniz. Bu süreler içinde hayata nasıl tutundunuz? T. Atalay: Birtravmasüreciyaşandı.