Katalog

2 SAĞLIK CUMHURlYET DERGl Doğrular ve yanlışlar... Sigara yararlı, prezervatif zararlı... Görünüşe baktlırsa, îtalyan bıliminsanları pizzanın bizlen hcr ti'tr kanserJcrt karuduğunu ortaya koydular. Konularında uzman olduklanna göre, öyle olsa gerekti. Dcrken Avustralyalılar devreye girdiler. Avustralya Spor Enstttiisü araştırmactlart atletlerüzerindeyapttklanbirdiziinceleme aonucunda kafcinin iıısana güç kazandıracag'ı, somıcıına vardılar. Yoksa ezberimiz nıı bozulacak? Korunmasız cinsellik Biliııı insiinlarınııı korunmasız cinsel iJişkinin yararlannı dilegetirenyazılardöktürmeleri hiç de kolay bir şcy değildir. Gelgelclim, bıınu yapan tek tük araştırmacı da yok değil. Yaklaşık bin kadına cinsel yaşamları konıısunda çeşitli sorıılar soran ve rııhbilimscl sınavlar uygulayan New York EyaletÜniversitesi'nden Gordon Gallup eşleri prezervatif kullanmayan kadınların cinsel yaşamlarının çok daha mutlu olduğu sonııcuna vardı. Bununardındayatan tek nedenin ersuyu olduğuna inanan Gallup menide ruh durıımunu etküeyen birşey olduğuna vcbunun belirlenmesi durumundadepresyonaalternatifbirçözümgetirilebtleceğine dikkat çekiyor. Gallup'un eldeettiği son bıılgıılar preki evrimin nası] da ipe sapa gelmcz bir canavar olduğunu gözler önüne seriyor. Gergin olduğıımuzda sinir sistemimiz kalp atışını hızlandıran ve gücümüze güç katmak için beden dokusunu ayrıştıran noradrenalin adlı birkimyasal salgılıyor. Sı. Bartholomew Hastanesi endokrinoloji uzınanı AshleyGrossman, "Birmamuttan kaçmayaçalışıyorsak, ne ala. Ama işycrindebirileri size avazı çıktığı kadar bağırıyor ve siz oracıkta eli kolıı bağlı oturııyorsanız, tüm bıınlar pek bir işe yaramıyor," diyor. Neyse ki sinirlerimiz gergin olduğunda sergilediğimiz köhnemiş tepki günümüzde kimiyararlıırsağhyor. Cırossman'agöre, sinırlerin gerilnıesinden yaklaşık bir saat kadar sonra kortizol hormonu düzcylerinde bir artış meydanagcliyor. Azmiktarda korlızol bilj^iyi daha hızlı işlcındcn geçirmenize olanak tanıyor. Kendinizi aşırı gergin ve çaresiz hissettiginizde bevniniz çok daha hızlı ve veritnli çalışıyor. Gelgelclim, bıı dıırıım yalnızca zauıan zamaıı ı^eyarıyor. Siirekli gerginliğin yaşanması durııınıındabcyninsözkonusıı bölüınü sonunda tümdeıı çöküyor. Cep telefoıuı kııllanmak Trafigın eıı sıkışık olduğu saailertle aıaba kııllanırken cep telelonunu kulağayapışlırmanınolümciıl birctkiyaıattı^ı açıkça biJinmeklc birlikte, yolda biı kapkaççının salılı rısıiKi ıığramanındışında kanıılanmı^ başka bir olumsıız elkisi lıilınmiyor. Ancak cep lelelonıınım sa^lıgınıza vararlı olduğu yönünde so mul kanıtlaı var. (]ep lclelo nundan kaynaklanan ışınımın beden ü/eıindeki etkilerini araştııan Bıisiol Onkoloji Merkezi'nden Alan Preece, cep tclefonu ışınımıyla karşı karşıya kalanlann kimi zihinsel işlemleri daha hızlı yerinegetirdiklerini, ışınımm insanı 20 yaş kadar gençleştirdiğini ortaya koydu. Preece bıı olıımlu eikinin cep telefonunun beynin korteks böliimünü ısıtmasından kaynaklandığına inanıyor. Söz konusu ışınıının beynin belli bölgclerindeki kan akışını da hızlandırdı ğına dikkat çekiliyor. Yağhyiyeceklerycmek Yağlı besinler biiyük bireneıji kaynağı olmakla birlıktc, aşırı miktarda yağın kolesterol düzeylerini yükselterek kalp hasta lıklarına yol açacağını da ıımıtmamak gerekir. Kendinizi çok güçsüzhisseltığinizdeve kötü beslenme alışkanJıklarına son verdiğinizde bile bcdcnin ayakta kalamayacak denli yağsız kalması düşünülcmez. Besın Araştırma Enstitüsü uzmanlanndan Ian Johnson, "Sanayileşmiş Batılı loplumlarda yaşamın sürdürülmesi için gerekli cnerjiyi almak genellikle sorun dcğildir " diyor. An cak bedenin yine de belli yağlara gereksinimi olduğuna dikkat çekiyor. Hücrclerin işlevlerin i gereği gibi yerine getirebilmeleri için bedenin belli çoklu doymamış yağlara gereksinimduyduğunuvurgulayanjohnson bu yağların özellikle sinir hiicreleri için can alıcı bir önem taşıdığını belirterek, "Bebcğin bevniningelişmesinisağladığından özellikle gebe kadınlar için bu yağlar çokönemlibiryertutııyor"diyeekliyor. Aşırı alkol tüketimi Bir kadeh kırmızı şarabın sağlığı güçlendirici etkilerı herkes tarafından biliniyor. Peki, ya bir kadclı tekilaya ne demcli? Şarabın bira ve öteki alkollii içeceklerle kıyaslandığı araştırmalarda, genellikle şarap öne çıkıyor ve öteki sert içkilerin sağlık açısından şarap denli yararlı olmadıkları göriilüyor. Şarabın bu denli yararlı olması içerdiği etanol adlı maddeden kaynaklanıyor. Kopenhag Engelleyici Tıp Enstitüsü'ndcn Morton Cîronback'e göre, etanol damaıtıkanıklığını önliiyor. Erkeklerde en çok 21, kadınlarda 14 kadeh şarap koroner kalp zcrvatil kullanmayan kadınların daha gözı'i karaolduklaıını veeşleriylearaları bozıılduğunda çok daha rahatlıklayeniiliş,ki]er kurduklarını ortaya koyuyor. Eısuyunugöklereçıkartan valnızea Cîallup değil. Adelaide Universitesi araştırmacıları da ersııyunun kadınların çok daha so rıın.stızbirgeİH'lik gccirınclerincolanak tanıdığı yönünde kanıt•^l,/' laıeldeettiler. Araştırnıacı 1/ larei'iuyıınıın kadının bağı^ık lık sisleiııinı dcııgcde tuttıığunu, böyleliklegclişmckteolan ceninin saldıııva ıığramaokı.sılı^ınıa/ahıı gınu inanıyoılar. Araştırmacılar bir dr ^u omınli noktaya parnıak b.ısıvorlaı: Ersııvu yııtıılduğıııula çokelahaolımılu birelki yaratıvor. Gergin olınak Cîergiıılık k:iışısındagösterdipimi/ icp