Katalog

12OCAK2003. SAYI877 şeyden önce. Çünkü önlerindeki av mevsiminin iyiyadakötügeçeceğini bel irleyen ruhlar... Yine Alphonse Pinart'ın notlarından bir alıntı: "Efsane diyor ki: Şaman olmak isteyen adam günün birinde ormana gitmiş. Orada çok uzun bir süre yapayalnız kalmış ve aydınlannıayabaşlamış. Amaansızın şeytanlan görmüş. Ve işte o anda adam, bu maskeye dönüşüvermiş." Maske, hem Şaman'ın kendisi hem de Şaman' ın aracı olabiliyor. Maske, şarkı söylerken, dans ederken, öyküler anlatılırken dekor, aksesuvar olarak kullanıldığı gibi, evlerin baş köşesine yerleştirilen bir kutsama aracı da olabiliyor. Yüze takılan maske çok az. Yalnızca yüzün önündc tutmakla yetiniyorlar. 17 Merih Akoğul'un son albümü "Başarmak", Adana Fehmi Kaya Özel Eğitim Merkezi'ndeki özürlü çocukların fotoğraflanndan oluşuyor. "îki melek anne"nin katkısıyla basılan albümün geliri, tümüylc özürlü çocuklar için harcanacak. Alınması planlanan ilk şey ise rehabilitasyonda kullanılacak "Midilli at!" lar olduğunu biliyorum; ayrıca bu özel eğitim merkezine çocuklar için bazı aletler alınması gerekiyor. Almayı düşündiiğümüz ilk şey, bir Midilli at. Bu at, dünyanın birçok ülkesindeki eğitim merkezlerinde olduğu gibi, çocuklann üzerine bindirilmesiyle rehabilıtasyonamacıyla kullanılacak. Şu ana kadar, projenin sergısi için bana destek veren Eyüboğlu Eğitim Kurumlan dışında büyük kurumlardan somut destekler gelmedi ama gelecek günlerden umutluyum. Çalışmanız sırasında çocuklann ailelerinin ve mcrkezyöneticilerinin tepkileri nasıldı? Aileler çocuklarının fotoğraflarını görünceneyaptılar? Çocuklann aıleleri merkez çalışanlarına benim kim olduğumu sormuşlar. Sonra ailelerinçoğuyla aramda iletişım oldu. Çocuklar beni ailelerinden ve eğitmenlerden çok daha önce kabul ettiler. tlk gidişimdeki ürkekliğimi attıktan sonraçokkeyifleçalıştımçocuklarla. Onlar artık benim arkadaşlanm olmuşlardı. Hepimiz işimizi yapıyorduk ve onlar bunu biliyorlardı. Birkaç aile dışında çocuklann fotoğraflannın albümde yer alması için izin aldık. Yani olayın etik kısmına da dikkat ettik. Bunun , 'Başarmak' için... i ASLI ULUSOY PANNUTİ Neden "Başarmak"; nedcn siyahbeyaz? Her şey bırdenbire oldu. 2000 yılının sonbahanydı, ilkkez Adana'ya gittiğimde hayatımda bir şeylerin değişeceğini bilıyor ama bununne olduğıınu bilmiyordum. Orada tanıdığım doktor arkadaşlanm Gülşah Seydaoğlu ve Sunay Fırat bana, zihinsel ve bedensel engellı çocuklann eğitim gördüğü bir merkezden söz ettiler; orada çekim yapıp yapmayacağımı sordular. Böyle bir soruya ve konuya hazırlıklı olmadığım için "Hayır!"dedim. Ertesi günkendimi bu merkezde buldum. Bahçede bazı çocuklar top oynuyordu. Bir kasete yakın fotoğraf çektım ve lstaııbul'a döndüm. Bir ay içinde önce f ilmleri yıkadım, sonra kontakt baskıları yaptım, ardından da gerekli fotoğrafları seçıp bastıktan sonra kararımı verdim; bu çalışmayı birproje olarak sürdürecektim. Serinin adını ise, Adana'ya üçüncü gıdışımde koydıun. Sonradan Adana 'dakı evim gibi olan Fehmı Kaya Özel Eğitim Merkezi'ne devam eden bütün çocuklar "Başarnıak" içinoradaydılar. Öğrenmeyeçalışıyorlardı, yaşamaya, ayakta durmay a, yürümeye ya da yaşıtlarının yaptıklannı daha fazla güç harcayarakyapmaya... Yalnızcailköğretim çağındakı bu çocuklar değil, onlara destek veren, rehabilitasyonlan için tüm güçleriyle çalışan ailelerı de aynı şey için uğraşıyorlardı: Başarnıak. Bu projeyı renkli olarak hiç düşünmedim; siyah beyazın çarpıcılığı konuy u en iyi anlatacak olan teknikti. kabul ederek ben yokmuşum gibi davranmaya başladılar. Benı ilk kez gördüğünde korkarak kaçan birçocuk, daha sonraki gidişimde banapozveriyordu. Birtanesiyammdan hiç ayrılmıyor, hatta çekimlerim sırasında bana yardım ediyor; bir başkası fotoğraflarını çektiğimihatırlayıp.getiripgetirmediğimı soruyordu. Ben burada çalışmama kader olarak bakıyorum. Bazı şeylere anlam veremezsiniz ve kendinizi ortasında bulursunuz ya, bu da öysergisini açtım ama bunu bir albümle ölümsüzleştirmek ve kamuoyunun ılgisini zihinsel ve bedensel engellilerin sorunlanna çekmek istiyordum. Sonundaçeşitli çahşmalar sonucunda "iki melek anne" bu albümün gerçekleşmesi için katkıda bulundu. Ve Era Yayıncıhketiketiyleyayımlanan, 97 fotoğraftanoluşan, tasanmını Göksal Günaydın'ın yaptığı, giriş yazısını ülkemizin önemli sanat eleştirmenlerinden Levent Çalıkoğlu'nun yazdığı ve Stil Matba Yalnızlığa karşı maske Kodiak Adası'nda maskenin en önemli işlevi, belki de balina avcılarını yalnızlıktan korumak. (Daha doğrusubanaöylegeldi.) Şimdiki gibi gemilerle değil, minıcikkayığıniçindeeldebirmızrak ve bir halatla çıkılıyor balina avına. Tekbaşına... Geceler boyu, gündüzler boyu, buzullararasında,rüzgâra karşı tek başına... Yalnızlıkçekmemekiçin mutlak bir ya da birkaç maske alıyor kayığına balina avcısı. Gülen sevinçli maske, düşünen maske, kaşlarını çatmış, uyarıcı maske, dost maske, tehlikelere karşı balina avcısını koruyacak öfkeh maske, balinanın solumasına karşılık verebilecekağzıyuvarlak üflcyen maske... (balinaların balıklargibı soluııgaçlarla değil, akcığerleriyle soluk alıp veren memelı hayvanlar olduğıınu unutmadınız değil mi!) Yeryüziinün tünı insan hallerinı ınaskelerde görüyorum. Maskelerde Kodiak' ın renklerini görüyorum: Buzulların beyazını görüyorum. Balina kanının kırmızısını görüyorum. Korkununvegeceninsiyahını... Düşlerdeki yeşili... En çok bu dört rengı görüyorum. Bir de yalnızhğın rengini... Gündüzgece Gündüzlc gece arasında çok az ayırım ya da fark olmasından belki de, en önemli iki maske Ay maskesi ve Güneş, maskesi.. Tüm öteki maskelerin yalınlığına (hanı ııtanmasam, "mınimalist" diyeceğim) karşın Ay ve Güneş maskeleri,süslüpüslü nıüthişşatafatlı. Yineahşap ama çevreleri renkli tüylerle çevrili. Hele Güneş (ah o sonsuz güç kaynağı, hasreti onca çekilen Güneş) yalnız tüylerle değil, çiçeklerledebezenmiş. Ama gündüz çıkılan yolculukların gece de sürmesi söz konusu. Onun içın geceyle gündüzü birleştiren maskelerde var. Acıylasevinci, gözyaşıyla kahkahayı... Tıpkı yaşamdakigibi. Biçimler, çizgiler, renkler, Eskimoların elinde maskeye, maskeler tüm bir yaşama dönüşmüş.. .^ le oldu. Aynı konuyu benden y üzlerce kilometre uzakta, Adana yerine lstanbul 'da, güzergâhım üzerındekı başka merkezlerde de çekebilirdım. üemek ki kısmet buNeden Adana'daki rchabili rayaymış. Kimse benden bir şey istemedı; ben yalnızca ıçımdeki tasyon merkezi? sesekulak verdim. IJu her ne kadar başkalan taraÇekimler ne kadar sürdü? fından ortasına atıldığım bir proje Çekımlcri ağırlıklı olarak 2001 gibi gözükse de, çalışmaya başlamak ve sürdürmek tamamen be yılı içinde yaptım. 2002'de de bir nimtercihimdi. Beniailelerdenve kez olmak üzere toplam sekiz kez eğitmenlerden önce çocuklar be Adana'ya gıttını. 100 kaset fılnı nimsedi. Tanıdılar, sevdiler; bazen çektim ve önce liyüboğlu Eğitim fotoğraflarapozverdiler, bazen de Kurumları'nın sponsorluğunda daha rahat çalışabilmem için benı 60 fotoğraftan oluşan Başarnıak ası'nın büyük bir özenle bastığı, her açıdan çok kaliteli bir albüm ortaya çıktı. Mese lialkla ilişkiler, hiçbır ücret almadan albümün basıntanıtımınıyaptı. Albümün girişinde, "Amacını, bu konuda gündcm oluşturmaktı" diyorsunuz; bu amaca ulaşahildiniz mi? Albüm yayımlandıktan sonra harekete geçen birileri oldu mu? E vet, albüm amacına ulaştı. İyi bir dağıtımla birçok kitapçı rafında yerını aldı. Ama daha işin başınday ım ve yapmam gereken çok şey var. Ameliyat bekleyen çocuk sosyal içeriklibirbelgesel çalışma olduğunu çevremizdekılere anlattık. Bir kez daha hatırlatmak istiyorum: Bu albümden elde edilecek gelirin tünıü ihtiyacı olan engelli çocuklara gidecek. Aynca bu çocuklann yaşam kalitelerini yükseltmek ve toplumdakı katılım paylarını artırmak isteyenler bağışla katkıda bulunabilirler.^ Katkıda bulunmak isteyenler için Hesap No.: Fehmi Kaya, Akbank Cemalpaşa Şubesi, AdanaHes. No: 46980