Katalog

16 P+ dınde yaptığımız muracaatlar netıce vennese de Turkıye'de buyuk yankılar yarattı tstanbul ve Ankara'da, başta "lstanbul Yuksek Tahsıl Gençlık Derneğı" ve dığer ılencı gençler, aydınlar, sanatkârlar, artıstler topluca ımzaladıkları bınlerce beyannameyı Cumhurbaşkanı Inonu'ye gonderdıler Basında Nâzım'ın kurtuluşunu ısteyenlerle, ıstemeyenlerarasında buyuk çekışmeler yaşandı ve Turk basınının hayatında gormedığı bır kutuplaşma oldu Lehteolangazete ve dergılerden Gerçek, Hur Gençlık, Nâzım Hıkmet, Yaprak, Bakış, Vatan, Akşam, Cumhunyet ıle aleyhte olan Mıllet, Son Telgraf, Yenı Sabah arasında bırnevı kalem duellosu yapıldı Lehte olanlann safındaEsatdıl.M A Aybar,Vâlâ Nurettın VâNu, Orhan Velı, Rıfat Oktay, Mehh Cevdet Anday, Abıdın Dıno, Rasıh Guran, Kemal Sulker, Azız Nesın, A E Yalman gıbı yazarlarvardı Aleyhte olanlararasında en dzgınlan Necıp I azıl Kısakurek, Cemal Kutay, Kadırcan Kaflı, Burhan Belge gıbı bıldığımız gerıcılerdı lstanbul Yuksek Tahsıl Gençlık Derneğı, 1950'nın 19 Nısan'ında Nâzım'ın hurrıyete kavuşmasını ısteyen bır bıldın yayımladığı ıçın, Suphı Baykan'ın yonetımındekı Mıllı Turk Talebe Bırlığf nın saldınsınauğradı Bu çabalar surerken lstanbul halkını hayretler ıçınde bırakan, acındıranbırolayvukubuldu Gozlenne ınen kataraktan dolayı ancak baston yardımıyla yuruyebılen Nâzım'ın yaşlı anası, boynuna astığı levhay la Galata Koprusu'nun başına dıkıldı Levhada "Haksız yere mahkum edılen oğlum Nâzım Hıkmet açlık grevındedır Ben de olmekıstıyorum Gecegunduzoruçluyum Bızı kurtarmak ısteyenler bu deftere adreslerını yazarak ımzalasınlar Annesı RessamCelıle" yazıyordu Bu eylemı hergun kopru başmda polıslerın tacızıne rağmen yapan Celıle Hanım oğlunu da zıyarete gıdıyordu 1 şte bu zıyaretlerden bınnde Nâzım annesının elıne bır kâğıt sıkıştırdı Bukâğıdınustunde"Bır Açlık GrevınınBeşıncıGununde" yazılıydı Buşıırdenbaşka,emeklı Cumhunyet Başsavcısı Fahrettın Karaoğlan'ın Son Posta'dakı ıtırafı ışımıze çok yaradı Metnı Uluslar arası Demokratık Hukukçular Bırlığı Genel Sekreterı Joe Nordmann'averdık Odabu ıtırafı delıl gostererek TBMM başkanlığınabır mektup yazdı tmeklı Cumhunyet Başsavcısı F Karaoğlan ıtıraflannda şoy le dıyordu " Bırhakımolarakmemleketımızde bana en buyuk ıstırabı vermış olan hadıse, Nazım Hıkmet'ın hıçbırdelıle,hıçbırkanunhukmune dayanılmaksızın 28 yıl hapse mahkumedılmesıdır Adalet tanhımızı bu gunahtan kurtarmak en buyuk emelımdır Ama ne yazık kı buna gucum yetmıyor " ^ CUMHURİYETDERGİ Boulogne'daki şatomüze, iki dünya savaşında da bombalandı, eserler hasar gördü. Kodiak Adası'ndan gelen maskeler sanat eseri sayılmayıp unutuldu. Kodiak Maskeleri balina avcısını yalnızlıktan koruyordu. Artık sanat eseri olarak sergilenıyorlar... Balina avcısının yalnızlığı ZEYNEP ORAL A laskahenuz,ABD'nın eyaletı olmamıştı BırakınBırleşıkDevletler'e katılımı, daha "altına hucum" akımı, yorenın gelışme donemı bıle başlamamıştı Danımarkalı Vıtus Benng yonetımındeRuskeşıfekıbının Benng Boğazf nıbulmasından bıryuzyıl sonra, Ruslann Alaska'yı Amenkalılara satmalanndan sonraydı 19 yaşında ya var ya yok, bır nnden bol bol yararlandı ve aştığı denızler, yollar, onu Alaska'nın mınıcıkbırbalıkçılımanına, kuzey batıdakı Kodiak Adası'nagetırdı Yıl 1871'dı Karanlıktan gun ışığına Louıs Alphonse Pınart, ıkı yıl sonra ulkesıne donerken, sayfalar dolusu ruttuğu notlan, Eskımolann yaşantılanyla ılgıh çok aynntılı gozlemlennı, kullandıklan dıl uzenne ıncelemelen ve bırkaç bavul, ora halkının kullandığı nesnelerı gen getınyordu Bu"etnografık nesnelen" BoulogneSurMer'dekı muzeye bağışlayacaktı Neler mı var bu nesneler arasında ' Kap kacak gıbı kullanım eşyalan, gıysı orneklerı, balıkçılıkta kullanılan araç gereç, oklar, mızraklar "RusAmenka'sındangetırılen Nesneler" kataloğunun sonunda onemsızgorulenbırmadde var "85 adet maske " Topu bırden tek kalemle belırtıhvermış Boulogne'daki bu şatomuze, ıkı dunya savaşında da bombalanacak, eserlenn buyuk bır bolumu hasar gorecektı Enonemlısayılan eserler (Yunan, Mısıruygarhklanna aıt sanat eserlen) sıkı korumaya alınacaktı Kodiak Adası'ndan gelen maskeler sanat eseri sayılmadığından, muzenın dehlızlennde unutulmuştu, ne yağmalarda ne de ozel korunmalarda rağbet gormuştu Onundesonundayerlılennyaptığı 'tahtaparçalan"ydı bunlar' 1986 yılında, bu şatomuzenın yenımuduru dehlızlerdedolanırken gıcırdayan bır tahta kapının J Fransız dehkanlı, ama meraklı mı meraklı bır dehkanlı, kentı BoulogneSurMer'den yola çıkıp Pans Dunya Fuan'na (1867) vardığında yeryuzunde keşfedılecek ne çok şey olduğunun bılıncındeydı tlgı alanı doğrultusunda yollaraduşmekarannıverdı Ilgı alanı yerdeğıştıren halklar, goçler ve bu halkların kullandıklan kaybolmaya yuz tutmuş dıllerdı Delıkanlınınadı LouısAlphonsePınart'tı Hazırlıklannı tamamladı Kendınden oncekı Rus gezgınlerının notlanndan, defterle gensınde kâğıtlara sanlı ınlı ufak diak Maskelen" sergısını ızleme lı 85 maskeyı bulduğunda o gune olanağı buldum dek gorunmemış, benzersız sanat Pınart'ın notlan eşlığınde sergıeserlenylekarşılaştı Sonrakı yıl yı gezerken, bır maskeden otekılarda bunlann temızlenmesı, ona ne, yepyenı dunyalar keşfedıyorrılması, gun ışığına çıkarılması, dum Duş gucunun, aklın, duşunherbın uzenne ıncelemeler, bılım cenın, anıların, ruyalann, sımgeleadamlan, antropologlar, etnograf nn, renkJenn, el hunerının, korkular arasında yazışmalar, once tek lann, sevınçlenn, umutlann evretuk, sonra bırkaç orneğının sergı nınde bıryolculuğaçıkıyordum lenmeye başlanması zaman aldı Işte o yolculuktan sızlerle payDaha doğrusu 85 maskenın, laşmak ıstedıklerım "bılımsel nesneler" kategonsınden, "bınnu derecede sanat esen" Kıştlyatrosu kategorısıne yukselmesı ıçın yuz Kodiak Adası 'nın sakınlen bayılgerektı lıkçı Gunlennı.aylannıbalıkpeGeçen ay, Pans'tekı Afnka ve şınde ozellıkle balina peşınde geOkyanusya Muzesı'nde sergıle çınyorlar Yılın dort ayı ıse (kanen bu 85 maskeden oluşan "Ko sımşubat) değıl okyanuslara, denızlere, kayalara bıle açılmak, koyun dışına, toprağa, buzula gomuluevlerdençıkmakolanaksız Depoladıkları yıyeceklerle yetınmek zorundalar tşte o dort ay boyunca koy, dev bır tıyatro salonuna donuşuyor Her akşam bır araya toplanıp hep beraber şarkılarını soyluyorlar, yaşamlannı soyluyorlar, danslannı edıyorlar Alphonse Pınart'ınnotlanndan bırşarkınınsozlerışoyle "Lyruhlar / Sız aşağıdakı, dennlıklerdekı ruhlar / Artık korkmaktan vazgeçın / Ben sızı alıp goturuyorum/ KayalıkJara, foklannyaşadığı dumanlı dunyaya Korkmayı onleyecek olan ellennde tuttuklan maskeler elbette Dort ay suren bu "kış tıyatrosu"nda bırŞaman'ınonderlığınde oluler ve mhlar kutsanıyor her