Katalog

CUMHURlYEI DERGİ Resim, Muzaffer Oruçoğlu için bir dil. Siyasi mültcci olarak önce Avrupa'ya, sonra Avustralya'ya giden Oruçoğlu, resimlerini ilk kez Türkiye'de scrgiliyor. Nasrettin Hoca ile Aborijinlerin, kadınlarla emeğin bir araya geldiği sergi, yann Kabataş Lisesi bahçesiFeyyaz Tokar Kültürevi'nde açılacak vc 7 Haziran'a kadar izlenebilecek... Bütün dünya e\ inı BERATGÜNÇIKAN uzaffer Oruçoğlu, Avustralya'da yaşayan bir ressamveyazar... Türkiye'de ilk ke7 sergi açıyor, adı "Bütün Diinya Evim". Çünkü Oruçoğlu, önce Avrupa'da sonra Avustralya'dayaptığıvesergilediğiresimlerinc Anadolu'yu taşıyor, çocukluğunu,kadınları,ozanlarıveyalnızlıdum. Dehşct yüzlü tskendcr i le Zülkarncyn, Zaloğlu Rüstem ile Dev Sefit,aslanlarısustadurduranDanyal, Ferhat ile Şirin, Leyla ile Mccnun, Kerem ile Aslı, Köroğlu ve benzerleri hep çocuk merakımın merkezındcyeralmışlardır. Resim çizdiğim zaman, tslamın aksine, halk hep "Kaçak Nebi'yi çiz", "ScttarHan'ıçiz","ÂşıkElesker'içız" diye teşvik ederdi. Köy halkını en metin karşıhğını ise bir sözcükle ödüyordu. "Baııa bir bardak su getir" diyordu. (ietiriyordum. Boş bardağı uzatırkcn "Yeni kelimen proletarya" dıyor, "ollaya tıslaya kaşına kaşına çok zor uyanan, uyaııınca da burjuvazinin başına bcla olansınıf'diyedcaçıklıyordu. Ben o gün, sözcüğii ve sözcüğün anlamını hafız titizliğiyle ezberliyordum. Bu ezbcrcilik daha sonra Rizc M FKF'nin politik yaş,amımdaki yeri büyüktür... Resmi nasıl tamnılıvorsunuz? Resim sizin için ne ifadc cdiyor? Resim insan ruhunun renkler veya figürlerle tuvale çıkışı, değişik biçim ve özlerle yeniden yaratıhşıdır. Resim benim için estetik duygularla dolup taşmayı, bu duygııların gücüyle değişime yönelmeyi ifade ediyor. tnsanı güzelliklerle, çağrı Siyaset beni çalışan, ezilen insanları çizmeye yöneltti. Anlamda derinliği, didaktik öğeyi hep düşündünı. Renkte, ışıkta, ve temada uzlasmaz karşıtlığı önemsedim. Siyasetın çizgisi, ilkesi vardır, sürekli, baş döndürücü bir değışimı kolay kolay sindiremez. llele özellikle Asyalılar... Resim öyle değildir. Resmin tek bir üslubu, ilkesi mantığı yoktur. Anaforsal değişimı, sürprizi, s.aşırtıcılığı,arayışı, krızı sever. Bu son noktada sıyasetin yararını gördüm diyemem, ama genel olarak sanatımda, siyasetin yarannı yaşadını. Cezaevi insanda güçlü bir özgürlük aşkı ve kendini ifade elme, kendinle hesaplasjma aı zusu yaratır. 12 Mart ve 12 Eylül dönemlerini içerde geçirdim. Kesintısız 13 yıl. Bu süreç içinde resim, kendimi derinlemesine ifadc ctmcnin biraracı olarak göıünmüyordu. Bununolanakları da zayıftı. Romanda karar kılmiîjtım ama romanı sık sık yapılan aramalardan koruyamıyordum. Zaten geçmiijte acısını çekmiştim bunun. Birromanımı 69'dasağcılar tahripetmiş.diğerınideşiirlerimle beraber 1972'de babam, korkudan sobaya atmıştı. Cezaevinde kolay zulalayabildiğimiçinşıirdeyoğunlastım ve bol bol okudum. Şiir, cezaevinde, kendimi yeniden yaratmanın biraracı oldu... ğı... Oruçoğlu ile resinıleri veyaşamı üzerinekonuîjtuk: Karslısımz. Kentini/in çokkültiirlülüğü si/i nasıl şekillcndirdi? Nedenini bilmcm ama Terekemeleritı müziğe, dansa ve resme karşı muhabbeti derındi. Kars'ta ve köyümüzde Azerbaycanlı ressamların mitolojik resimlerinden esinlenen kilimlere, halılara, kitap kapaklanna, posterlere sık sık tanık oluyor çok cezbcden şcy, renk cümbüş.üdür. l'igiirü renk cümbüşünde arayıpbulmayısever... Sizin bir de politik kimliğiniz var, bu da Kars'ın size mirası mı? Politik kimliğimın biçimlenişinde eve Yön dergisini geliren Atila abiminöncmlirolüoldu. Yangelip yatmanın vc Terekemevari gırgırın ustasıydı. Beni zaman zaman kendisine hizmet ettiriyordu. Her hiz Resmini/in izlediği gelişimi; pastelden yağlıboyaya geçişi, biçim ve teknik aşamaları nasıl tanımlıyorsunuz? 19651966'da yani Rize Öğretmen Okulu'nda ıken yağlıboya resimler yaptını. Atölyede biryandan çıtalara gerdiğimiz bezlere sürmek için boncuk tutkalıkaynatıyor, dığer yandan da toz boya ile bezir yağını kanştırarak yağlıboya yapıyorduk. Diğer boya tekniklerini kullannııyorduk, stilimi/ klasiktı. Hen genelliklemanzara resımlerı çiziyordum. Resim tarihine ve modern biçimlere iliskin teorik bir cgitim sözkonusudeğildi. Hoeamız lsmail'in kendisıdcnaıv resımlerçiziÖğretmen Okulu'nda başıma bela sımlarla, soru işaretleriyle, çelişki yordu. Cezaevinde, iki askeri daıbeoldu. Bir gün mudürümü/e "Ho lerle dolduran, sorgulama ve keşfet yi ve dolayısıyla yoğun yasakları yaşadığımiçindoğru dürüst bir recam" dedim "Rıze'de hıç proletarya me iştiyakı uyandıran resim, iy i resimdir. Gördüğüm bazı resimler sim pratiğim olmadı. Ama resme yok". Ciözleri tepesine çıktı, "Bunolan tııtkumu yıtirmedinı. ları sil kafandan" diye uyardı "başı karsısında, cüccleşme duygusuna kapılıyor, kendimi daha iyi anlıyoResminizle Batrnııı oryantana bela olur". list taleplerini ya da hayranlıgını İstanbul...Onuntarihinizdeki nım... Siyasi kimliğiniz resminizi na karşılama endişesine kapıldığınız yeri nedir? lstanbul, politik kimliğimin de sıl etkiledi? Resim kendinizle he oldu mu? l'abiiher sanatçıbeğenilmek,kitrinleşmesine yol açtı. Rize Öğret saplaşma (cezaevi) sürecinden lelere mal olmak ister. Ama ben, kitmenOkulu, 1966'nın Kylül'ünde, sonra kurduğunuz bir dil mi? lelerden önce, kendi resmimın biçibenim dc içınde bulıınduğum beş mini, rcngini, üjiğını, ruhıınu sevbaşarılı öğrencisini Çapa Yüksek mcliyim. Çizdigim resim, içimde öğretmen Okul u' na gönderdi. Göryankısını bulmalı, eğilimlerime, kemli camiler, müzcler, martı ıığuldüşünceme.yeteneklcrimeışıkdütusu o güne kadar görmediğim büşürmclidir. Halkın seveceğini bilyük kalabalıklar yaııi lstanbul, yasem de, eğer ben sevmiyorsam üreşaınımın dönüm noktası oldu. Çapa temem. En güzeli, ürettiğimı hem Yüksek Öğretmen Okulu'nda rebenim hem de halkın sevmesıdır. sim ve heykel atölyesi yoktu. Şiire Batı ötcden beri oryantal kaynaklaveromanabasjadım, 1967'dcFikir railgıduyuyor,özümsemeyeçahsıKulüplcri Federasyonu'nun Çapa yoronu. Resimlerimde güçlü bir or§ubcsi'ni kurduk. Türkiye Işçi Paryantal öğc yok. Minyatürü, tezhip tisi'ne üye olduk. Yayımladığımız sanatını çagrıştıran bir rüzgâr var bildiriokuldanalılmamızayol açtı. mı, bilemiyorum. Zatcn biliyorsuKendimi sokakta ve daha sonra da nuz, klasik ya da naiv resim de or68 öğrenci harcketlerinin içinde yantal değil, Batı kökenlidir. ^ bulmuştum. FK.F lstanbul Bölge Yürütnıe Komitesi'ne bağlı Bilim [email protected] Kurulu üycsi olarak çalışıyordum.