Katalog

10 p+ vaıdı Bugoııış lıu /drııan ııısanııı ıljjı dlanmınıçmcyırıyor I vlııl avında tstanhı/Ta veııi fılıııını/ M ( UMIIURİVI 1 DtRf.İ Ayağını dışan atar atmaz kalabalığı gördü. Geri dönmek istedi; gizli eller demir kapıyı yüzüne kapattı. Halk ona hücum etti, ayağına ip bağlamışlardı... Ali Kemal'in songünleri... iı, ın ^clcceksıııı/. Bıra/ bu fılınıııı/deıı so/ edcrmısıııı/.' 1900'lerde geçen bıraşk hıkâyesı olatak Ba/ı sahneler, hem Pera da hcm de Boğaz'da çekılecek I ılmımdeayrıca Furkoyuncularada yer vennek ıstıyorum, (akat henuz kımse ıle ıletışımegeçmedım (, ok enteresan bir senaryo Cıuçlu aşk oğelerı barındıran bır fılın olatak O doncmın her tur ekonomık yapısına sahıp olan karakterler yer alacak Tabıı olayın bır de ekonomık boyutu var Bır fılmınvatanıdışınddçekılmesıberaberınde bazı zorlukları da getırıyor Demokles konuşmalarında hep şunu soylerdı "Paraya ıhtıyacımız var dıyorum çunku onsuz hıçbır şeyyapamayız Parayıbulmaklazım"Tabıı buçalışmabeni(Iokhcyecanlandınyor,aynı zamandd bcnı bıraz da maddı açıdan duşunduruyor lakatyaşamdevanıedıyor tstanbul, biryonelmenenasılbirilham veriyor? Bu soruyu Turkıye'nın tarıhını bılen bır Yunanlı oldrakccvaplandırmak ıstıyorum Istanbul'ıı kendı ıçımden bırparçagıbı hıssedıyorum Sankı bana aıtmış gıbı, koyunı gıbı Tuındunyadakı ınsanlarındaınançları buyonde (, ıınku yeryuzundeyaşayan herkes bu dunyada yer alan toprakların bır kuçuk parçasınınonlardaıt olduğunu duşunuyor Fğer gıttığın yerde dost ve arkadaşların da varsa olay başka bır boyut kazanıyor tabıı Kendımı evımde hıssedıyorum burada Istanbul pek çok kıılturel ve tarıhsel ozellıklerı taşıyor ayrıca Tunı bunları bır arada gorunce ınsan duygulanıyor Turk sinemasını ne kadar tanıyorsu• Bu ne yapmak ıstedığıne bağlı Bugüne dek pek çokTurk yapım ızledım îzledıklerım arasında Yılma/Guney'ın 'Yol', 'Duvar' ve Yavuz rurgul'un 'Fşkıya"sıılketaptasayabıleceğımısımlerarasında Turksmemdsı hakkında derın bır bı Igıye sahıp olduğum soyleneme7 Oençlık yıllarımda bazı Yunan sıneınalarında bdzı ucuz melodramlar ızlemıştım Bunlar 1 ıırk yapıtlarıydı ve ozenle hazırlandıklarını soyleyemem Fakat şu an aldığım bılgılere gore Turk yapıtlarındafarklıbırdılvekulturoluşmayabaşladı Yunan sinemasının gcleceğini nasıl yorumluyorsunuz? ABDyapıtlannınAvmpa sinemasının her açıdan bır felaketı olduğu kanısındayım Amerıkan f ılmlerı tum sınema salonlarına hjıkmettıler, aynca ınsanlara hızlı bıryaşam empoze ettıler Insanın duşunmesını engelleyen fılmler Bunun ıçın de ABD sınema ve kultıırunun bır felaket olduğunu soyluyorum Tabıı bazı ıstısnalardaolabılır Yunan sıneması tabıı kı bırgelışım suretı yaşıyor, fakat kendıne bır dıl oluşturmalı Pek çok Yunan yapıtına baktığıınızda çoğu zaman bır başka fılmdenkopya olduğunu goruyoru7 Sadevekendılerıneozgudeğıl Sınema oğrencılerıne okullaıında daha vok ABD fılmlerı ıyletılıyor Oğrencılerdebufılmlerıntaklıtlennıyapıyorlar Kendı ozlerını aramıyorlar, bu daçok buyuk bıracı ve felaket Burası ıçındcdynısıgeçerlımıhılmıyorum Kendı kımlığımı/ı sınemada olduğu gıbı muzıkte edebıydtta,^ıırdeolsunyaratıpbulmamı/ la/ım Kultıır toplumıın aynasıdır Sınema ıle bır kulturun oluşturulduığına ınanmakçokanlamsı/, çıınku kulturdığer sanatdallan iledeparalelgıdenbırşey Bır sıı daha vennek ıstıyorum loplıımıın sandtld duzelcceğıne ındnmıyorum, sanatın ınsanın rııhunu hatıfletme gıbı bırgorevı var ^ ı Linç edilen başyazar... ŞAKİR BALKI ŞaırNedım'ın,O Velı'nınve Y Kemal'ın lstanburuçokçalkantılı,çokvunıcubırhı yanet denızı ıçınde soluk alıp vermekteydı tstanbul hdlkı bu hıyanet deni7i ıçınde, her gunun şatağında, "Işgal IstanbuT'unun o kdranlık/bulanıkhavasıylakarsıldijiyordu levfıkl ıkret'ıno"Sıs"ıhalaDersaadet'ın uzerındeydı çunku Işgalcılerın o dayanılmazağırhklan veyerlı ışbırhkvılerınhezeyanlansurupgıdıyordu lstanburuno"makus" talıhı henuz yenılmeınıştı Ankara'ya karşı olaıılar hdla "duş" arendsında ddiıs edıyorlardı Peyamı Sabah gazetesınde (31 Mart 1920) şu satırlaryeralıyordu "Kuvayı MılIıye'yealdanmayıni7 Bolşevıklennkafasını taşıyan yıırtsuz serserılerdır " Ünlu başyazar, o gun Beyoğlu'nda Cercle d'onent'ın (Buyuk Kulup) altındakı bır berberde tıraş olurken, Cem'ı Bey, Serkomıser Mazlum Bey, gızlı polıs memurlarından Mehmet ve Emın Bey'lerın, kendısını yaka paça tutııklayacaklarınınacabafarkındamıydı 'Ogece başını yastığa koyduktan sonrd, sabahın alacasına dek, kımı dıışler gormuş muydu7 (, anların artık ken dısı ıçın çalacağını duyumsamıs mıydı' Yazgısınınonunereleresurukleyeceğını ve nelerle karşılaşa cağınıacabaalgılayabılmış mıydı9 Ama artık ne olursa olsun, çanlar onun ıçın çalıyordu Unlu başyazarı onte yakaladılar, sonra da ellerınden kaçırdılar Beyoğlu'nddbırkoşuştıırmddırbdşldmıştı Sonut, olarak, onu yakaldindyı başarmışlardı Kendısını bırotomobıle koydulaı ve Beyoglu'ndan Tophane' ye doğru yold koyuldular O gun 5 Kasım 1922'yı gosterıyordu tdkvım yaprdkldrı Onu bır Alı Kemal'ın J«J«/W/ bu kapının onun ıle noktalandı. denız motoruna aldılar Bu denız motoru, Mula/ım ( evat Bey'ın kaptanlığında yola çıktı Amanereyedoğru' Acayıp yolculuktansonra, Izmıt'euldştıldr Bdsya7arAlıKemal'ınyakalanıpkaçırılması, bır korku ırmağı oluşturmuştıı Istanbul'da Buna bır pdnık hdvdsı demek de mumkundu (, unkuartıkherjjeydeğışmeye başlamıştı Istanbul, Ankarave FBMM'nın emrınegevmıştı O korku yelı "Saray"ıda derındenetkılemıi)tı Kımıpolıtıkacılar\c yazarlardaıırkmuşlerdı Alı Kemal'ınyaka laıımıs olduğunun haberını alan Mıhran bfendı, "Sabah"ınosonsayısınıçıkarmış ve ertesı gunu de ulkeyı terk etmıştı O otekıler de, (Refık Halıt Karay, Refı (Cevat Ulunay)buya7arlardabıryerleresığınmışlardı Kent, 28 Hazıran 1921 gunu duşman ışga lınınoağırbaskısındanhenıı/kuıtıılmuştıı Kıırtulusdanhemenontede akıldışıbıı katlıanid lanık olmuşlu Kdtlidmm ağıtları \e dLildrı lıald sıırııp gıderken bıryıl sonra kent halkı acıılesevınubıı aıadayaşamıştı Takvım yaprakları 17 Ha/ıran 1922 yı ışaret ederken, üazı Mııstata Kemal Pasa kentı onurlandırmıştı Gazı'yı ıstasyonda Izmıt Kumandanı Huseyın Bey ıle Beledıye Başkanı Abıdın Bey (Aral) vedığererkan karşılamıştı Buyuzdendıı kıkenthalkın,o "gun",oağıtlarını/acılannıunutarak bırsevınç ru7gârı ıçınde bulmustu kendısını Ga7i Paşa o gun, ya da eı tesı gun Fransız yazar Glaude hdrrere'ı kabul edecektı, onunla bırlıktc yemek yıyecek ve konuşacaktı Bu yemeklı sohbet toplantısı ve goruşmesı, "Koşk"un denı/e na/ır bahçesınde, çam ağaçları, çıçeklerle bezelı mekânında gerçekleşmıştı GazıMustafaKemal'ınkente onur verışı, kent halkını dennden etkılemıştı Halk, yuksek bırmoral bulmustu Bu mutlu gunun esmtılerı surup gıderken, kent ınsanı, beklenmedık bır olayla karşı karşıya gelır Beş ya da altı ay sonra, so/ konusu koşk, bır başka konuğd evsdhıplıgı yapdr 6 Kasım 1922 gunu, Damat I erıt hııkumetının unlu Maarıfve Dahılıye Nazırı Alı Kemal bu koşkun konuğu olur Beyoğlu'ndatutuklanmıştı... Onu Istanbul'dan Izmıt'cgetırmışulandc nız moloru Tersane Iskelesı'ne yanaşmış, buradandd buyuk bırgi7İılık ıçınde çarşıdakı lnzıbat Karakolu'na getırılmış karakoldan alınıp hemen Koşk'e vıkarılmıştı Bu çok kısa sııreler dahılınde olup bıtenler o denlı gızlı tutulduğu halde, kımı fısıldaşmaları, Alı Kemarın Beyoğlu'nda tutuklanıp kente getırılmış olduğunu duyurmaya yetmıştı Bu zaman akışı ıçınde de Alı Kemal, acıbırgen,eklekdrs.ılds.mış, kendısını SakallıNurettınPaşa'nınhu/unında bulmustu1 Kader ağlarım mı oruyordu9 Bu karşılasma, her ıkı taraf ıçın akla ve hayale gclmeyecek bır dıınımdu Soğuk ve bııruk Ama ne varkı.başyazarınkışılığı vekımlığıortaddydı Onun yaşamı kımı ruhsal veduşunsel çelışkılerleyukluydu Kalemınden akanokın ırmağı, sıyasal yaşamını oluştuıan tezatlar onun fotoğrafını oluşturmuştu Saray'a bağlıydı JonTurklereveIttıhat lerakkı'yeduşmandı Gun ve umur gormesıne karşın, ruhunu ve duşuncelerını oluşturan o " f ıkrı sabıt"lığı, belkı de onun geleceğını, yazgısını oluşturnuıştu Yazıldrı ve sozlerıyle, Ulusal Kurtuluş hareketıne karşı koymuş, Turk halkının moralını boznıuştu O, Mutareke tstanbulu'nuıı bulanık suyunda kulaç atan adamdı Iıpıkbırışbırlıkçıydı Başyazar yorgun ve şaşkın gozukuyordu Koşk 'un batı yakasına bakan kuçuk bır odasında ıdıler Go7İerve bakışlar, kımı kuşku vetedırgınlıklerıyansıtıyordu Odada uçkışıydıler, belkı dedort Nurettın Paşa, Alı Kemal ve Necıp Alı Bey (Kuçuka) Necıp Alı Bey, Turk Devrım Tarıhı'nde yeretmış uç "Ah"lerden bırıydı Kel Alı ((, etınkaya), Kıhç Alı ve Necıp Alı O kasvetlı atmosferde Necıp Alı Bey, Paşa'nın sorularıyla Alı Kemarınyanıtlarınıelındekı kuçuk dettere geçırmekteydı Rahmı Apak,"YetmışlıkBır Subayııı Anılan"ndabuoldyışoyledeğerlendırmıştı ' YuzbaşıSaıt'ıçağırttım Paşa'nın yanınagıt Sanaonemlıbıremırverecekmış,'dedıın Ben, Paşd nmemrınıvermekıstemıyordum KelSaıt tcrtıbatınıalmak ıızere gıttı Necıp Alı hıçbır şeyden hdbeı ı olnidksızm notldrım dlıyordu O soruların ve yanıtların ıçerığı hıçbır zaman gun yuzune çıkmayacaktı Ç ıınku, Necıp Alı'nınbudefterı İzmıt tekaybolmuştu Hh nuz?