Katalog

İOŞUBAI 2002 SAYI 829 lyı çalıştığım zamanlar taşıyorum, ama konsaııtre çalışma dönenılerinı eskısıne göreçokazaldı Ne dağıtıyor sizi? Çocuklar lkıçocuğum var Amenka'da çoksorarlardı; hem kadın, hem matematıkV nasıl olunur? Bcn, bır turlu, bır tc/at gorcİ memıştmı, fakat buguıı kesınlıkle annelıkle araştırmacılığın bıraradazorolduğıınu duşunuyorum. Çunku rııatcmatık berabcr yatıp kalktığınız bır şey, çocuklar da oyle Çocuklar a verdiğiniz vakit, içgüdüsel bir durum mu, yoksa toplumsal yüklemcler mi ağır basıyor? Bır mıktar ıçgüdusel; sut verdiğiniz döncmlcrı, çocuk ağladığı zamankı uyanma refleksınızı düşünüıı Ama kadın olarak daha çok yuklendığınız, otomatığe bağlanmış ışlcr var. Mes>cla çocuk bır yaş gunune gıdecekse baba değıl, anne götürüyor Ancak ben ıstısnaı bır durumdayım, rahat bır hayatım var ve babaları çocuklarımla çok ılgılı Annelik matematikle açıklanabilir bir durum mu? Aıınelık ve nıatematığı bır araya koymakta güçlük çekıyomm, fakat o kadar ınanılmaz bır hazdan bahsedıyoruz kı. Bıraz nıubalağa edeceğım, çünku orada kuvvetlı fıkırlerım var Kadınların bırçok konuya daha az gırmelerı, daha az yaratıcı olmaları, bence daha eksık kapasıtelı olmalarından değıl, bu ınanılmaz tatmın olma şansından kaynaklanıyor. Saııatta, matematıkte yaratmayı aramıyor muyuz, annelik de oyle, ustelık çocuğunuz buyüdukçe, her gun bu yaratmayı ızlıyors>unuz... Belkierkekler de bu zevke ulaşmaya çalışıyorlar Yaratma adına verdıklen mucadelenın altında bclkı de bu var Matematiğin tcmelinin atıldığı, rakamların kök saldığı bu topraklarda şimdi büyük bir matematik korkusu var... Bunun nedenlerini nerede arıyorsunıız? Matematiğin bır öcü halıne getırılmesinde Maalesef, ınsanların hayatlarının bır aşaması nda bu korku uretı 1 ıyor Ama bu cn ihtiyaç duyduğumuz dönemde, yani matematiği öğreneccğimiz zamaıı dilinıindc oluyor... livet, bunu yaşıyoruz ve bu korku kalıyor Şoyle bırperspektıflc yaklaşılsaydı, herkes, "Ben matematik yapabılırını, anlayabılınm" deseydı, matematıkte ıyı olmayanlara"sen aptalsın" dcnmeseydı Maalesef dcniliyor... Bu matematiğin sistematiğini mi bozuyor? Maalesef, nidtemalığm boyle bır yanı var, tarıhte yedıncı sınıfta takıldığınız bır konuyu sekızıncı sınıfta halledebılırsınız, fi7ikte elektromanyetı/mı ıyı anlar ama mekanıktenhoşlanmayabılırsınız, ama matematik süreklılıkıstıyor lemelzayıfolunca korku da buy uyoı Korkuyu tek başına öğretmenle açıklayabiliyor muyu/? Matematikteki başarıyı ctkilcycn haşka faktörlcr dc var mı? Matematıkte de bır mıktar, sanattakı kadar olmasa da yetenek gerekıyor ama malematığe kabılıyetsız olınaya, gelışme bozukluğuolançocuklardışında, ınanmıyorum Matematığı çok dalıa sevımlı halde oğretebılırız Lisedc yapılan ayrımlarda duygusallar edebiyata, matematiği iyi olanlar fene yönlendiriliyor. Uuyguların matematiği yokmudur? Olmaz olur mu'7 Matematik ılla fen ve muhendıslık gıbı "kuru" alanların altyapısı olarak sunuluyor Duygusallığı,estctıği hıç verılmıyor. Bir şairin matematiğe ihtiyacıyokmu? Benımıçınvar Dünyada matematiğe bizim kadar uzak, korkuyla bakan başka toplumlar var mı? O korku her yerde var Ben, tanıştığım ınsanlara mesleğımı geç söylerım, çünkü ma Soldan sağu İsruilli matematikçi Lior Tzafriri, tematıkçıy ım dedığınız anda matematikçi Kerim Erim 'in torunu piyanist Gülsin Onuy, bır rahatsızlık yaratırsınız ln/>iliz matematikçi Antony Scholl ve Betül Tanbay. Neden? nuz. Aynı proses, yanı eğıtım sırasında yaratıNasıl? lan nefret Insanlar matematıkçıyı bılmeMesela sokakta önünüzde bir araba durdıklerı ama bılmelerı gereken, zor ama üsmuş, şoförü ınıp gıtmıştır, arkada beklersıtun bırkonuyla uğraşan bın olarak gorurler nız. Gelir, "ınsaf " dersınız, o da cevap venr: Çok komıktır, bıraz konuştuğunuzda lısede Senın geleceğını nereden bıleyım Aslında gördüklen matematığı anlatarak bır savunhaklı, benım geleceğımı bılmıyordu, ama mayageçerler. Bubaşkabır konuda.nebıbırının geleceğını tahmın ermesı çok güç leyım, ben yazanm desem olur mu, bılmıdeğıldı, çunku orası sokaktı yorum, ama matematik bır telaş yaratıyor Matematikle dini inanç bir araya geleMatematik, hayatı taşımaya dair size bilirmi? neleröğretti? Son derece sofu ve yobaz olabılirsiniz Aslında matematik çok sıyah ve beyaz ama matematik de yapabılırsınız gıbı göstenlırama bence tolcramla ılgılı bır Orada bir çelişki yok mu? şeyleröğretıyor Çünkü matematıkçı şöyle Yok, çünku matematiğin Allah'ınverdıdüşünür Bu modclın ıçınde bunlara ıhtıyağı ınanılmaz guzellıklerden bırı daha olducım var vebu modelın ıçınde bunlardoğru ğuna ınanıp, yapabılırsınız Bu fızık ya da olur Başka bırmodeldeısebambaşkaşeybıyolop ıçın soylenmeyebılır, ama matematik farklı Matematik yaparken kendınızı bır dın yapıyor olarak da görebılırsınız Benım kafamda çok şey ı,elışıyorda Amaınançla dınıayıralımıstersenız,bır dıne delı gıbı bağlı bırmatematıkçı zor olabılır. Matematik, çocuklar, öğretmenlik... Sizc kalan zamanlarda başka nasıl kcy ifler yaratıyorsunuz? Yuzme, yanı denız hastasıyımdır Hn pıslendığı Prof. Dr. Betül Tanbay, doktora hocası R»beı l Solovay donemlerde bıle Marmara ile Rerkeley tlniversitesi'nde... suyundan vazgeçmemışımdır 70'h yılların sonuydu, dünyadadao ler doğru olabılır Yanı dışarıdan oyle go7aman çıkmıştı vvındsurf, ılk yarışlar durunse de matematıkçinın doğrusu tek değılzenlendı, tek kadın yarışçı olarak Cumlıurdır Bu yıi7den de dogmatık bıryapısı yokbaşkanlığı kııpam bılc var1 Bır de tavlaya tur Bırde oğrenmektcn korkınaınayı oğretıyoı bana, ben bugıin yenı kalkıştığım bır çok meıaklıyımdır, matematikçi olınay an arkadaşlarım, "Sen olasılık hesabı yapıyorşeyıdeoğrenebılırımdıyedusunuyoıum.. sıııı, onun ıçın ka/anıyorsun" derler HalbuBir şey daha, tanıdığım matematıkçıler çok kı tavlanın da onsezı olduğunu duşunücıddı bır çoğunlukta maddıyatçılıktan uzaktır, yanı maddı çekışmelerazdır Mate rum ^ matıkçıler arasındahangı unıversıtedeçaI ıştığınız onemlıdır, ama hangı memleketberatquncıkan<H>turk net tengeldığınız pekönemlı değıldır, yanı mıllıyetçılık ayrımlarının olduğu bır alan değıldır Matematik bilcn bir toplum olsaydık, başka bir siyasi ve ekonomik yapımız mı olurdu, örneğin Meclis'teki sandalye dağılımını başka tiirlü mü kurardık? Basıt mantık kavramlan bıle bıraz gelışmışolsaydı, başka türlü yaşanabılırdı I urkıye'de ınanılmaz konuşmalar yapılıyor, hangı mantığa uyar, bılmıyorsu Betül Tanbay, çocuklan Deniz ve Ali ile... DERGIDEN Merhaba, Tiyatrularla, sergilerle aranız nasıl? Temız havadan ve yeşüden nasıbım alamayan litanbullular neyse ki sergı, tıvatro ve kültürel etkınhk alamnda nldukça zenginler. Bu hafta size son yılların en güzel sergısmden söz ediyoruz. Orhan Peker sergısı sanatçımn pek çok resmmi bır arava getiren, ö'zenle hazırlanmıs, emek venlmış, sıra dışı bir retrospektıf Sergi için hazırlanan kıtap da cabası. Orhan Peker 'i özleyenler va da yakından tammak ısteyenler mutlaka Mılli Reasürans Sanat Galerısı 'ndekı bu sergide buluşacaklar. önemlı bir oyun sahnelenıyor tstanbul da. Tiyatro Pera da Adt, ölüm ve Kız Oyun çoğunuza yabancı değii Daha önce sahnede Işık Yenersu dan izlemış olabilirsınız, beyazperdede va da televizyonda film olarak izlemış olabilirsınız. Üçüncü bır ıhtımal daha var; yaşayarak izlemış olabilirsınız... Aslında tuhaf olan, ovıınun yazarının Şılılı Arıel Dorfman olması, yani Türk değil de bır Latın Amerikah oluşu. Her şey aynen Türkiye. Bu kadar mı benzerlik olurmuş diyorsunuz oyunu ızlerken Sonra da hayıflanıyorsıınuz. Neden sadece benzerlık'? Neden oyun Şılı de geçiyor? Neden "Ölüm ve Kız "ı bızden bırısı yazmamış ? Türkıve acılarını da gunlük yaşıyor Kalıcı bir şey yaratmaya sıra geldığmde şaır de vazar da hsırlaşıvor Baskının kokusıı yaratıcmın, aktarıcının, sanatçımn üzerine çöküvor Tarih kıtapları bıle hâlâ resnu ellerden <, ıkıvor Neden, belkı de ışkencemn hâlâ tarıh olamayışmda yatıyor Bu hafta kapak komımuz bır öğretım üyesı: Betül Tanbay. Yıllardır gençlere matematik öğretiyor Daha ivı matematik bilıyor olsavdık acaba güncel gerçeklen uktaran tıvatro ovunlanmız da olur muydu7 Onumuzdekı ha/ta veni bir dergide bulıışmak umuduyla... "f CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ YEDİ MAYIS HABER AJANSIBASIN VEYAYINCILIKAŞ ADINA İLHAN SELÇUK • SORUMLU MUDURFİKRET İLKİZ • GÖRSEL YÖNETMEN AYNUR ÇOLAK • BASKI SABAH YAYINCILIK AŞBİDARE MERKEZİ. TÜRKOCAĞl CAD. NO: 3941 CAĞALOĞLU, 34334 İSTANBULTEL: (0212)51205 05 BREK LAM PUBLİMEDİA KAPAK FOTOĞRAFI. UĞUR DEMİR