Katalog

I0KAS1M2002.SAYI868 mek" mastarı bizc bir sürerliği duyurur. "Açmak" gibi, "koıımak" gibi, "çıkmak" gibi olmıışbilmişideğil. Ilersürcrli olanbirbitişte durııp kalacaktır. Bu sürerlik, bu erünc elbct Kemal Uluer'in dünyasına kendi koşullanndanözelliklerkatmıştır, kendindenrenkler eklemiştir. Öliimün kendini daha yakından duyurduğu yaşamlar vardır, besbelli Kemal Uluer'in yaşamı da böyle biryaşamdı.Ölüme yakın durmak onu kahramanca karşılatnayı olanaksızkılmazelbet. Tersinc, ölümden kaçtıkça onu bi lincimizde bulandınnz. Ölümü kovmayan, yaşamı kurtanr Aslında ölünıü çok zaman unutuyoruz. Onun anlamını değiştiriyor, kendimize göre dönüştürüyoruz. Onun bir yokluktanbaşka bir şey olmadığını bilc bile onun bilinemezliğinden sözediyoruz. Yaşam denilenkoşuda bir şey ler unutulurken ölüm de gürültüye gidiyor. Biraz da bile bile yapıyoruz bunu. Ama ölüm önemlidir. Ölüm yaşamla, yaşam ölümleaçıklanır. Her ölümden yaşanı göriinür, her yaşamdanda ölüm. Yaşamı anlanılı kılan ölüındür elbet. Ölümü dünyasından kovmayan, ona bilgece bakan, onu yakınında rutan kişi yaşamını kurtaracaktır. Ölüm bızc hiçbir şey öğretmese de kaçılamayandan kaçmaya kalkmamak gerektiğini öğretir. Ölümden korkup kaçanlar yaşamı kepazc ederlcr. Kaçılamaz olandan kaçmanın cezası büyüktür. Stoa filozoflan ölümle arkadaştılar, yaşamayı çok seviyorlardı, ölmeleri gerektiğinde ölmeyı bilecek kadar Var olmanın hazzı bizi ölüm karşısında yılgınlığa düşürür. Var olmanın hazzına ölümü dışlayarak ulaşmak olası mı? Her Stoa'cı yönelımde, yani her doğalussalyönelinıdebirEpikuros'çueğilim vardır, buna karşılık her türlü Epikuros'çuluk yani hazcılık kcndinde gizil bir Stoa'cıeğilimtaşır. Hazlausunbağdaşmaz görünen birlikteliğidirbu. Doğaya bağlı yaşam savını elden bırakmayan Stoa'cı, gerektiğinde kendini öldürmeyi biliyordu. Böylesi bir ölümün hazzı içermediğini söylemek çok güç. Okulundan çıkarken düşüp parmağınıkıranKition'luZenon'uneliniyerevurarak Nıobe'nın şu dizesini söyleyişinde yaşadığı hazzı kimgörmezdengelebilir: "Çağırıp durma beni, geliyorum." Kemal ölümle oynuyor Kemal Uluer'in yaşamı, hazzın ölümü duyurduğu bir yaşam olmalıdır. Ölüm hazzı kışkırtacak ve haz ölümün ağırlığını giderecektir. ölme hakkını kullanmaya hazır kişi yaşamı olağanüstü bir heyecanla yaşamaya girişeceklir. Kemal Uluerbanakalırsaöyle yapıyor, yaşamını besbelli biriüAi'agöre düzenliyor, ama kahramanca düzenliyor. Yalnız düşman karşısında değil, ölüm karşısında da onurlu ve tutarlı olmak gerekir. Kemal Uluer ölümle oynuyor. "Gelbakalım,gel, elindeysekorkutbeni! "demek istiyor. Genel insanın tutumu daha başkadır; biz yaşamdan ölüme doğru bakanz. O elbet ölümden yaşama doğru bakıyor. O durumda yaşam masalsı birözellikkazanıyor. Masal dünyasında yaşamak daha kolay değilse bile daha güzeldir. Keşke herkes ölümden yaşama doğru bakabilse. 1 lazza yönelmenin kaynağıdaburadabelirginleşiyorzaten. Onun yaşamı daha canlı, daha pırıltılı görüşü ve yaşayışı bundandır. Kimse kolay kolay onun yaşadığını yaşayamaz, kimse kolay kolay yaşamı öylesine dolu dolu yaşayamaz. Kimse ölümü kcndine o kadar yakın duymaz da ondan. Yaşamın ölümle içiçe girdiği yerler azdır. Kimse yazgıyla ya da yazgısıyla o kadar sorunlu değildir. Çok zaman iyi bir iş yapıyormuş gibi ölümü bir kenara koyarız. Bizler ölümden uzak dururken yaşamak tan da geri kalınz. Hnazındantembelliklerimiz vardır. Ama Kemal Uluer yaşama ölümden doğnı bakar; o yaşama ölümden baktığı içın yaşamalıdır. Yaşayarak bize biraz da şunu göstermek ister; eksikli olmak yaşama Kardeşi Dilek, engel çıkarmaz. I latta çılgınlıkbile her koşuldaolasıdır. Eksikli oluş Kemal Uluer'e herkeslen iyi yaşamak ya da en azından herkes gihi yaşamakdirencinin yolunu açacaktır. Bizim görmeden geçtiğimiz, basıp geçtiğimiz şeyleri o bir yaşam kimya 11 kimsenin ölmcdiği gibi ölmek; onun ülküsü budur. Kendini o kadar önemserki, l'ikutsallaştırır. 1960 yılında 11. ayın 11. günü doğmuşturçünkü. Diyorki: "Bildiğinizgibi I rakammıçokseviyorum, birde ikisiyanyanageldi midaha birgüzellesiyorlar. Müzikdinlerken de 1 takıntısıbasladı bende, önceleri ses ayarını 5 'in katlarına göre ayarlıyordum, 4045 50 gibi, şimdi ise 31415161 ayarlarında dinliyorum, genelde 41 ayarını tervih ediyorum." Aynı 1 'li ölçüleri yapmayı tasarladığı tabannesi, teyzesi veyeğeni Utku ile Ayvulık 'ta. loların boyutları için de kullanacaktır: 41 x "Elimden gelen, değiştirmem mümkün 41,41x51,41x61,51x51 boyutlanndabiolan her şey için sonuna kadar mücadele rertane, 51x71 boyurunda 5 tane (yapmayı e.derim, ancakdeğiştiremeyeceğim şeylere tasarladığı son on tablosu için). de boşuna zaman harcamam, onları öylece Kendini o kadar önemser, kendine o kadar kabul ederim." güvenirki, sanatının yalnız geleceğin sanatı Bu biralçakgönüllülük olduğunu düşünmekle kalmaz, bütün diinyabildirisidir. Öte yandan yı kucaklay acak değerde bir sanat yaptığına onun yaşamı büyük bir inanır. Derki: enerjiyle ncreye kadar "Louvre müzesi yetkilileri daha önce de zorladığına güncesi ta birkoleksiyoncu tarafından bağışlanan Cenıktır. O yaşamı alabildi zanne tablolarını 'Onun resimleri birşeye ğine yaşayacak ve bir yerhenzemez 'diye kabuletmiyorlar. Ben de bir de kadehi masaya vurup adet iablomu Louvre Müzesi 'ne vermeyidüburaya kadar diyecektir. şünüyordum; demek kialacağımyanılbelli, Hem ölüme, hem yaşama ancak ben yine de teklifımiyaparım, kabul egemen olmak istemi di edip etmemek on ların sorun u..." yebilirizbuna. Ancak bu kendine aşın güvenme tutumunu elden bıraktığı da olur: 'Everest'e çıkargfbi...' "Canım bir şeyler hoyamak istiyor, ne Yaşamını çok güç ko olursa olsıın, şöyle renkleri karıstırıp bir şullarda sürdürdüğü ke yerlere sürmek... Peki beni ne engelliyor, nisin. O bunu açık açık söy ye boyayamıyorum? Bilmiyorum... Demek ki Kemal Uluer Almanya 'da... lemekten çekinmiyor. (îüç herşeyi bildiğini sanan ben bile bazı şeyleri lüklere karşı koymak için vargücünü ortaya bilmiyorum ve hazen bilmemek de gerekicısı olarak son damlasına kadar değerlendikoyuyor: yormuş, diye düşünüyorum" recektir. "Odamn içinde dolaşırken biraz önce Azçok acı banndırsa da acıdan daha değiÖlüm yaşama yakışmalı şik duygularverenbirölümle ölmek, böyle düştüm. Neyse kifazla zorlanmadan beşdakıka içinde kalktım. llkgiin sırtüstü düştüKemal U luer' in yaşamı tam anlamında bir cekötübiryazgıdanbirayrıcalıklılıkyaratmak, bu arada yazgıyla oyun oynamak ve ğümde kalkabilmek için herkese şunu demek ve dedirtmek: En iyi yarım saat uğraşmıştım. Ben bu düşmelerimden olanaklar en kötü kullanılan olanaklardır, önemli olan o görünmez eşsizi bulup çıkara büyük bir güç alırım. Hiçbilmektir, bunu istiyorsanız ne yapıp yapıp bir zaman 'Kahretsin.yinedüştüm' demem, 'lyiki kahraman olmakzorundasınız. Bunııniçin de özellikli olmak,gwz olmak, görmey i bil düştüm, ne kadar güçlü mek gerekir. Eşsizi resimde somutlaştırmak olduğumu herkes görecek 'derim. Fiziki kuvvetiistemesi bundandır. Resmı yapmak, ama herkes gibi resim yapmamak ya da herkesin nün 1 yaşındaki çocukkayaptığı resimlcrden yapmamak. Geleceğin dar olmadığım bilirim, ama beyin gücümlefizikresmını yapmak ya da. Hatta gelecek adına konuşmak. ölümü yenmek ya da daha doğ sel gücümü artırabileceğime inanırım. Yapabilerusu ölümü anlamsız kılmak için. Oysa sanatın ne olduğunu bilen biri gele ceğim herşeyi kendimyaceğekalabileceğinidüşünür, ama geleceğin parım. başkalarınınyarIngiltere 'de SBF grubundan Sertuğ 'la... sanatını yapmanın olanaksız olduğunu da bi dımını. zorunlu olmadıkdırenç tablosu oluşturuyor. Onun direnişinlir. Geleceğin sanatını yapmak ölümün dışı ça kullanmam. 30cmyüksekliğindekiyatana çıkmaktır. Bu bir yükseklik duy gusudur. ğıma çıkmak için, yeri gelmiştir 1,5 2 saat debirtürRobensongerçekçiliğibelirleyiciuğraşmışımdır. Düşe kalkayatağıma çıktı dir: 1 ler şey bitmiş sanıldığı yerde bile bitmeKemal Uluer gcnc de alçakgönüllii görünmeyi bir yaşam koşulu olarak gerekli görür. ğımda sanki Everesl 'in tepesine çıkmışçası mişbirşeylervardır, savaşımı sonuna kadar sürdürmek gerekir. Ancak onun Stoa'cı ahnasaygıduyarımkendime!" Diyorki: lakı, ölümü geciktirmemek konusundabelli Bir başka yerde şöyle bir duyarlılığı da zorunl u kılıyordu; yaşamı diyor: "Bugün hanyoyapma uzarmak acıyı bile bile artırmakolurdu.Beldarı önce tabureme otu li ki iyi yaşadı ve iyi öldü. iyi yaşamak için iyi ramadım ve düştüm, ney birkarşı koyma gücü gerekir, yazgıya ve her şeye tam bir tutarlılıkta karşı koyabilmegüse ki kardeşım evdeymiş, beni ktıldırdı ve tabureme cü. tyı yaşamak ramam da iyi ölmek ne deoturttu." Kendine aşın ölçülerde mek? Ölümlerimiz yaşamımıza yakışır olgüvenme istemi onda öz malı. Kemal Uluer'in ölümündedirenen bır ınsevgisini çoğaltmıştır. Bu sanın kararhlığı yansıyor. iyi yaşamlar iyi çerçevede gittikçe şişen ölümleri zorunlu kılar. Bir kumarcının kuben'i onu birbencil değil nıar masasında ölmesi bizi şaşırtmaz. Bir sade, bır benci yapmıştır. vaşçının savaş alanında ölmesi de. Bu yüzKimsenin yapamadığını yapmak, kimsenin yaşa den Kemal Uluer'in yaşamıyla ölümü bir bümadığı gibi yaşamak ve tün oluşturuyor^ Ulus'ta bir resim sergisinde Doğan Akın 'la (sağda)...