Katalog

CUMHURİYETDERGİ Hollanda bandosunun muhteşem konseriyle "şenlik" başlıyor. Bubando öyle bildiğımız bandolardan değil. Koltuk değncğıne yaslanarak ayakta durabılen trompetçisi, tekerleklı sandalyesindeki basçısı, görme engelli klarnetçisiyle, Hollanda' nın çok ünlü engelliler bandosu bu. Çalmakla kalmıyorlar, seyircilerin arasına dahyorlar, dans ediyorlar, çeşitli oyunlarla ortahğı kırıp geçiriyorlar. Tek kelimeyle muhteşemler. Biraz ıleride "İspanyol Balerin". Adını böyle koymuş, ama balerin giysileri içinde yakışıklı birerkek.Tuna'yaenuzakbölümdesambacılar. Cazcılar kendilerine mekân olarak büyük binalann giriş bölümünü seçmiş. Bingöllü papaz yardımcısı Lınz'inViyana'daki büyük katedralleyanşan yeni katedralinı, Mozart' ın Linz Senfonisi'ni yazdığı mekânı, Tuna' nın çiçeklerle bezeli köprülerini gördük. Otobüsten inip elektrikli tramvaylara, ondan inip küçük vagonlardan oluşan kent ekspresi dedikleri "ıcatlara"bindik.Sıra"bizımkilerin" neredeyse işgal ettıkleri, Avusturyalıların da Türk caddesi diye tanımladıkları bölgeye geldi. Bu caddede sağcılann, solculann ayn ayn kahveleri, lokantalan, küçük marketleri yeralıyor. Bizimkiler Anadolu'nun çeşitli yörelerini aynen bu caddeye taşımışlar. Tüm kentte kadın egemenliği gözle görülür biçimde hıssedilirken, Türk caddesi erkekler dünyası. Kahvelerde Kemal Sunal tilmleri seyrediliyor. Çalışma izni, belediyeden ev sırası, kaçak çalışmanın yollan tüm kahvelerde tartışılan başhca konular. 1 lerkesin değişik bir öyküsü var Herkeslerin göze alamayacağı zorluklardan geçip gelmişler. Hâlâ da yaşamları pek kolay görünmüyor. Çok öykü dinledim ama Bingöllü Papaz Yardımcısı Martin Hasan'ınkienilgincıydı. Bingöl'de liseyi bitiren Hasan, öncelstanbul'ageliyor Ancakmutlu olamıyor. En samimi arkadaşı kurduğu ışte ortaklık teklif etmesıne karşın, o ille de Avrupa diyor. On yıl önce çok uzun, zor ve korkulu bır yolculuktan sonra Avnsturya'ya geliyor. Belli süre Viyana'da kaldıktan sonra Linz'e geçiyor. Çalışmadığıiş kalmıyor. Çokiyi Almancaöğreniyor. Şimdiki işi papaz yardımcılığı. lşini söylerken biraz mahcup gibi. "Benım işim papazlann giyimine yardımcı olmak, yani işçi gibiyiz" diyor. Şefkatli KardeşlerHastanesı'nınkilisesinde işini sürdüren 1 lasan'ı herkes Martin Hasan diye çağınyor. Bize çalıştığı kılıseyı gezdırdi Meslekte epeyce ilerlemış, hatta papaz olması için teklifbılealmış, ama "Evlenmedenhayatgeçirmekzor. Şimdilikdüşünmüyorum" diyor Martin I lasan. Türk caddesinin bir de "cami grubu" var. TürkAvusturya Dostluk ve Dayanışma Derneği kapsamında açtıklan canıılerde ibadetle ticareti bir arada yüriitüyorlar. Mehmet Akif Ersoy Camıi'nin çok hoş ve ucuz bir restoranı, çay salonu ve arka tarafta da namaz kılınan mescidi bulunuyor. Yemckler çok ucuz olunca sağcısı da solcusu da buraya büyük ilgi gösteriyor. Salonun girişinde büyükçe bir uyan her şeyi anlatmaya yetiyor: "Lütfenpolitikakonuşmayınız". Tüm binalanndan öbek öbek rengârenk çiçeklerin sarktığı Linz'de, belediye de meydanları, kaldınmlan çiçek bahçesine dönüştürmüş. Tuna Nehri' nin her iki yani yürüyüş, bisiklet yollan ve çiçekbahçeleri. Tunakıyılanna konulan işaretler nehrin nerelere kadar yükseldiğini gösteriyor ve önlemlerin de ona göre alınmasını sağhyor... ^ Sokak palyaçoları (solda). İspanyol ertıek "batoriıT (sağda). Linz'deki Şefkatli Kardeşler Hastanesi'nde Bingöl'den gelmiş bir papaz yardımcısı var.. Bingöllü Martin Hasan durumundaymışlar. Dalaman'danülkelerine dönen Av ustury alı turistler kızgın mı kızgın, bazıları bağınp çağınyor. Ortada dert anlatair zamanlar Hitler' in "ölüm maki cak kımse yok. Liıız, Avusrurya'nm en kuzeyinde Salzneleri"ne çelik iircten tesisler, dünI ya markası lüks otomobillere şasi burg'Ia Viyana arasında özellıkleri anlatmakyetiştirtne telaşında. "ölüme dair" labitmeyecek,yapılaşmasıyla,kültürvarlıkne varsa sılinıp atılmış kentten. Şimdilerde larını korumasıyla, sanat etkinlikleriyle, insaher şey "yaşama dair". Tuna'ın sanki koru na saygısıyla dikkati çeken, yaşama sevinciymasına aldığı Linz'de yaşamla aranıza girebi le dopdolu bır kent. Yıllardır Linz'de yaşayan dostum Mete Kızık'la ilk gün kenti dolaşırlecek hiçbir "engel"e izin verilmemiş... Avusturya denıldığınde akla ilk gelen kent ken engellüerin çokluğu dikkatimi çekti. Neler Viyana ve Salzburg. Linz'in neredeyse reye gidersek gidelim akülü arabalany la yaYAZI VE FOTOĞRAFLAR: İJMİT OTAN lışan otomatik araçlanyla engelliler, diledikleri süpermarkete, istedikleri meydana, kafeye, bara tek başlanna hiçbir yardım almadan rahatça gidebiliyorlar. Ne güzel. tnsanın içi ısıruyor. Dansı bizim kentlerimize, evlerinde mahsur kalan bizim engellilerimize... Linz'idiklemesineortadan ikiyebölen, Tuna Nehrrnin önünde Hauptplatz dedikleri büyük meydana dönüşenÜlkeCaddesi'nde büyükbirtelaşyaşanıyor. Linzliler, 15 yıldır sürdürdükleri önemli bir etkinliğin 1 ö.'sına hazırlanıyor Uluslararası Sokak Sanatçıları Festivali 'ne katılmak için dünyanın 35 ülke Avustralyalı kızlar • * • leceğta4aMiıw yapq Hollanda •ngalllter bandoMi... esamisi okunmuyor. Viyanalılar ve Salzburglular, 35 yıllık kısa ömriinü yokluk ve perişanlık içinde tüketirken bize yaşama sevinciyle dopdolu yüzlerce beste bırakan Mozart'ın rantını yiyedursunlar, Linz'de "Uluslararası Sokak Sanatçıları Festivali"nde dünyanın bütün renklenyle kucaklaşmanın heyecanı yaşanıyordu... "•" Yağmurlu bir yaz akşamında Viyana'ya "mecburi" iniş yapıyoruz. Oysa biletimiz DalamanSalzburg. Efendimbirteknikdurum oluşmuş, bu nedenle bizi Viyana'da "ekmek" nıbaşımızdaydılar. "Bu kentte ne kadar çok engelli var" dediğımde Mete, yanıldığımı söyledi, ardından açıkladı: "Burada tüm engelliler sosyal yaşamın içindedir. Hepsi sokaktadır. Çünkü kent onlann her yere rahatça ulaşabilmelerine olanak sağlayacak şekilde planlanmıştır. Yani anlayacağın Linz'de engellileriçin hiçbir engelgöremezsin..." Kentin tüm kaldınmlannda engelliler ve bisıkletlıler için ayn birbölüm aynlmış. Tüm otobüsler engellilerin rahatça inip binebilmeleriiçinplanlanmış.Aküyle.havagazıylaçasinden Linz'e gelen yüzlerce sanatçı, kendileri için hazırlanan standlarda provalar yapıyor. Kent tam bir panayır görünümünde. Japonya'dan Avustralya'ya; Brezüya'dan tngiltere'ye, Amerika'dan Arjantin'e herülkeden sokak müzisyenleri, tiyatroculan, pantomimcileri, akrobatlan, palyaçoları, yani anlayacağınız dünyanın tüm renklen orada. Bir tek "bizimkiler" yok. Oysa Linz Belediyesi konuklann yol, yatacak yer ve yemek masraflannı karşılayıp küçük de bir harçhk veriyormuş...