Katalog

11 tin surlan arasında, yaklaşık 450 yıl boyunca dillenen bir savaşı, savaşın anlamsızlığım duyumsamıştı. Onun döneminde artık Troyahlar yoktu halen anlatılan trajik öyküleri dışında. Ve sözlü aktanmın büyüsünü yazıya döktüğünde, 21. yüzyıla kadar dayanan bir etkiyi yaratacağından habersiz, yeni bir çağın kapısını arahyordu. Büyü hızla yayıldı. Öyle ki, daha antik Yunan döneminde Homeros ders olarak okutulmaya başlanmıştı bile. Troya'nın da bir "Kudüs'"e dönüşmesi kaçınılmazdı. M.Ö. 480'de Pers kralı Kserkses, Troyalılar'dan yana, llyada'nın Athena'sınabinsığırkurban ederken, yastığının altında tlyada ile uyuyan Büyük Iskender, Akha kahramanı Akhilles'un mezarına kurban sunacaktı. 1462'de tlios'u ziyaret eden Fatih Sultan Mehmctıçindc, IstanburunfethıyleTroHelena'mn kaçtrılışı, 15. yy el yazmasından... yalılar'ınöcüalınmıştı. Bununla da yetınilmedı, Avrupa halklan ve lattığı gibi, geniş ve yüksek surlan, gösterişli ıkı kulesi ve devasa kapılanyla gerçekten de soyluların kökleri, Troya'dan dünyanın dört Ege Denizi'nde onunbirbeıızeri daha yoktu. bir yanına dağılan kahramanlara bağlandı. Üstelik, Anadolu ve Eski Doğu özelliklerinı Franklar, Normandiyalılar, Britanyalılar ve yansıtan mimarisi, çanak çömlekleri ve ölü hatta Turcus ya da Turkoy'dan gelen Turcı, yagömme geleneğiyle o, Ege ve Yunan dünya ni Türklerve daha pek çok topluluklar...Tabii sına yabancıydı. Ve adeta, çok daha eskiye Roma'yıdaunutmamakgerekırdi. Kuruluşuuzanan, Schliemann'ınyaklaşıkbinyılhkbir nu Troya'dan kaçan Aeneas'a bağlayan Royanılgıy la çok daha geç bir döneme tarihlen ma için Troya, ata soylannm kentiydi. Dahadirdiği ünlü "Priamos Hazinesi'"nin ait olduğu zamandan yani 3. binden çıkageliyorgibiydi. Ayrıcaçokfazlasayıda ele geçen at kemiği de, yaşanı ve üreme ortamı açısından Yunanistan'a değil, Anadolu platosu ve Kuzey Ponrus'aözgüydü. Troya'dayeni blr pencere... Tüm bu yeni keşifler çok önemliydi çünkü Homeros'un Troya'smı belgeliyordu aynı zamanda. Homeros, tlyada'yı, Anadolu Ege'sindeki Yunan kolonızasyonun tamamlanması sürecinde yazmıştı. öykü, kara Yunanistan ve adalardan büyük bir orduyla gelip Troya surlanna dayanan Akhalar arasında yaşanmıştı. Burada kılit soru şuydu: Eğer destanda anlatılan doğruysa bu savaş ne zaman olmuştu, Homeros döTroya 'da mermer luhit, geç arkaik dönem 520500. neminde mi yoksa daha önce mi? TaSergide yer alan bir Troya buluntusu (aşağıda). rihsel kaynaklar ve arkeolojik veriler doğrultusundasavaşınM.Ö. 1200'lerdeya sı, adını Aeneas'ın oğlu tlos'dan alan Caşanmış olabileceği düşünülüyordu öteden be esar'ın (Sezar), Troya'yı Roma imparatorluri. Kazılar sırasında saptanan bir yangın taba ğunun başkenti yapmayı düşündüğü söy lenkası tam da bu dönemin, bir savaşın yaşandı mişti. ğına işaret eden büyük bir yangınla kapandıAvrupa kentlerinin kökeni doğal ğına işaret ediyordu. Bulgular "kaybedilolarak Roma'ylasınırlıkalmadı. Dimiş" bir savaşı gösteriyordu çünkü, felağer kentler de ondan gen kalmayaket alanında, gömülmeden bırakılmış ya cak,Paris(Parisius), îlyada'nınsada alelaccle gömülmüş ölülere ait iskevaşa neden olan önemlı kahramanı letler,kentisavunanlannkullanmayafirParis ile Troya'ya bağlanırken, Londsat bulamadığı mancınık ve sapan taşları ra da bir şekilde bu soy bağ büyüsüne açığaçıkmıştı. BeşikKoyu kapılacaktı. Ve Troya, bu yarışta, da güçlii olası lıkla Akhabelli bir dönem için bile olsaillar'ın karargahına ortam ginç bir görünüme bürüneolmuştu Çevresındekı tücekti: Halklannvesoylulann mülüslerin llyada'nın kahrabirbiriyleakrabalığı. Böyle manlarına ait olabileceği gibi. Aiaks, oluşu, ülkelerin çağlar bol'atraklos ve Akhilleus'un çadırlanyla uyuyuncabirbiriyleolansavaşlannıenşan mezarlar.. Elde edilen diğer veriler ve gellemeditabiiki. Ama savaşı tüm kapsamlı araştırmalar sonucunda, Troya totradej isiyle ince ince dokuyan Hopoğrafyasıyla birlikte I lomeros'un anlatımeros'la Troya, sonuçta, "banşa" mına neredeyse tıpatıp uyuyordu. gönderme yapan evrensel bir ağıt • niteliğınde bir anlam taşıdı çağlar Korfmann ve ekibi, Troya'ya bugüne kaboyunca. darbilinenlerin ötesinde yeni bir pencere açıTroya'nın yolculuğu henüz tayordu. Destanbuke7,bilimscl kanıtlarlaçömamlanmadı. Onaatfedilenyüzlerce zülüyordu. Homeros, belli ki kendisinden kimliğine yeni yüzler ekleyerek, düşyüzyıllar önce, Akhalar' ın komutanı Agaten gerçeğe, gerçekten düşe süreklı evmemnon tarafmdan lanetlenen, terkedilrilcceğebenziyor. ^ miş ama kutsal alanı halen yaşayan ken BAŞKENT GUNLERİ Şimşek'in yolunda... MÜŞERREF HEKtMOĞLU azıya başlamadan önce düşünürüm her zaman. lyimser ve gülümser bir yazıyla selamlamak isterim okurlarımı. Alacakaranlığın aydınlık yanını ararım, kuşkusuz o da var. Savaş rüzgârları, giderek derinleşen belirsizlik ortamı, ölüm, gözyaşı, yaralılar, çocuklar, sınırdan sınıra umutlu yolculuklar, göçler, amacına varmadan yaşamını yitirenler. Açlar, yaralılar, yollarda yolunu yöntemini şaşıranlar, yine de umudu yitirmeden yaşamı sürdürenler. Giderek küçük olaylar, anlık sevinçlerle yetıniyoruz galiba. Karanlığın ıçinde ışıktan damlalar arıyor ve de buluyoruz. Işte son günler: örnegin Türkiye Yollarında Bir Virtüöz projesi büyük coşku verdi bana. Ünü okyanusları aşan piyanist Fazıl Say, bu proje kapsamında ilk konserini veriyor Samsun'da. Istanbul Üniversitesi'nden doktora alarak ödüllenıyor, parlak sözlerle onurlanıyor. Aslında hepimizi ödüllendiren bir olay. Düşünüyor, gülümsüyorum; müzik öğrenimi belli bir düzeye ulaşırsa trafik tıkanabilir Anadolu yollarında. ANKA'dan Ahmet Dirican'dan bir not geldi önceki gün. önemli bir konunun altını çiziyor. Yazıyı Oğuz Sırmalı yolluyor. Oğuz Sırmalı'nın bir mektubunu aktanyor Dirican. Devlet Operası Genel Müdürü Yalçın Davran ile birlikte çalışıyor. Ünlü operacı Leyla Gencer'in Scala Operası'nda düzenlediği sınavı başararak, La Scala'ya çağrılıyor, 228 kişi arasında yarı finale kalıyor, 228 kişiden 32 aday arasına giriyor bu genç tenor. önemli bir başarı. Bu dereceyi kazanan en genç tenor olabilir, boşluğu doldurarak tepelere tırmanabileceğini söylüyor Leyla Gencer. Genç tenor yoğun ilgi görerek, yeni sınavlara giriyor. Floransa'daki Lui Gicherini Y Vaktiyle yaşadık bu guzellikleri. Genç Türk operasının yıldızları güzel parladı sahnelerde. Sevgili okurlanm, bu satırları okurken neler hissediyorsunuz acaba? Belki de küfrediyorsunuz. Ya da tam tersi umutla gülümsüyorsunuz. Her şeye karşın umut solmuyor, perdeler kapanmıyor, sevinç son solukta bile solmuyor, yazılar da sürüyor değil mi? Oğuz Sırmalı'ya selam, bir gün karşılaşarak güzel şarkılar dinlemek umuduyla. Bir selam da Hikmet Şimşek'e. Saygı ve teşekkürlerimizle. Benim Konservatuvarım sergısıyle başladı anma törenleri. Tartışmalanmız, sataşmalarımız da az değil ama bir gerçek yadsınamaz, müzik dalında ışığı güzel çakan bir kişi Hikmet Şimşek. Müzik devriminin önemli kişilerinden biri. Bu satırları yazarken Pazar Konserleri çınlıyor kulağımda, çoktan duymadık. Boşluğunda Hikmet dikiliyor karşımıza. Nedenini öğrenmek istiyor belki de, artık verilmeyecek mı bu konserler? Pazar Konserleri yeniden düzenlenmeyecek mi acaba? Anadolu konserleri, dünyanın birçok ülkesinde verdiği konserler, kimi orkestralarımızla, kimi yabancı çalgıcılar eşliğinde. Programlarda Türk bestecilerin yapıtları yer alır. Onları tanıtmak, anlatmak için güzel savaşlar verir, şimşeklerini güzel çaktırır. Kutlama sözlerini de gözleri parlayarak dinler her zaman. Her yaştan, her kuşaktan müzikseverler yan yana birarada selamladı Hikmet Şimşek'i. Sessizliği delen dalgalar, karanlığı delen ışık selleri gibi. Rengim Gökmen'in değneğinde de şimşekler çaktı anma konserinde. Güzel anılar, şarkılarla yılların ötesine geçmişten yarınlara götürdü müzikseverleri.^ Konservatuvarı' ndaki sınavlara başvuruyor. Ancak Kültür Bakanlığı'nın verdiği burs öğrenım için yetersiz kalıyor. Yazarken ınsan utanıyor doğrusu. Bir ışık parlamadan sönüyor. Opera dunyasında ünlü kişilerin ve kurumların beğenisinı alan bir yeteneğin önü açılmıyor. Belki de bir ücreti ödemek olanagını bulamadığı için. Amacına giden yolu bitiremiyor! Oysa iyi bir örgütlenmeyle dağları aşabiliriz. Dünyanın birçok operasında sesimizı duyurabiliriz. Hikmet Şimşek müzik devriminin önciilerinden biri, yaşamı boyunca çoksesli müzik üretmek için savaş verdi.