Katalog

CUMHURlYET DERGİ Hande Dalkılıç, "Bu sonat Saygun'un son yapıtı. îlk icrasını ben yaptım" diyor. Basılmamış el yazmasında yaratıcı coşkuyla serpiştirilmiş, bu yüzden de zor okunan notalan deşifre etmesi, düşünce ve form yapısını çözmesi tam üç yılını almış. Piyanist Hande Dalkılıç ile müzisyen Adnan Saygun üzerine bir söyleşi. Saygun'un saklı melodileri DİNÇER YILDIZ 2000 yılındaki çoksesli mflzik yaşamımıza göz atınca sizin, Adnan Saygun'a bilinçli yaklaşan genç ve umut veren bir piyanist olarak müzik platformunda birdenbire ortaya çıktığınızı görüyoruz. 1974'te doğdum. Anne ve babam müzisyen değillerdi, ama evimizde klasık müzik çok dinlenirdi. Ben de bu atmosfer içinde 24 yaşımdayken çocuk şarküannı oyuncak bir piyanoda çıkarmaya uğraşırdım. 9 yaşımda Guherdal Karamanoğlu'ndan özel piyano derslerialmayabaşladım. 1989'daverdiğim bir resitalden sonra tamamen muziğe yöneldim. Lıse eğitimim Bilkent'te burslu öğrenci olarak başladı. Oradaiki Saygun öğrencisinin, Ersin Onay ve Çetin Işıközlü'nün üzerimde çok büyük etkileri oldu. Onlann aracılığıyla Saygun armonisini yakından tanıma olanağınıbuldum. Ailenizde denizlere dalan ünlü bir sporcudavar,değilmi? [ Evet, kızkardeşim Yasemin. Dalmada üç idünyarekoruvar. Demek ki kız kardeşiniz AkdenizMn, siz de Saygun armonisinin derinliklerine dalıyorsunuz. Saygun 6 Ocak 1991 'de öldüğünde siz 16 yaşındaydınız. Bu bestecimizle ilgili ilk anüannız nelerdir? Lise çağlannda öğretmenim Babür Tongur'dan duydum Saygun'un ölümünü. "Hoca ölüyor... Istanbul' a gidiyorum..." derken ağlamaklı ve çok büyük bir üzüntü içindeydi. Bubestecimizinmüziğineosıralarkulaktandolmabiryakınlığımvardı.Derinliğine inmem zaman akışı içinde gerçekleşti. Saygun'un solo piyano için bestelediği yapıtlannı repertu varınıza almaya ne zaman ve niçin karar verdiniz? 1994 yılında Saygun'un yapıtlannı incelemeyebaşladım.YurdumuzdaTürkbestecibir anlayışın ortaya çıkması zorunluluğu, beni bu araştırmaya iten ilk düşünce oldu. Bunda Ersin Bey'in yaptığı Etüdler analizinin de büyük rolü vardı. Artık Saygun 'da müziği çokgenişduyabiliyordum.Ondabaşkabestecılerde rastlanan, o bestecilerin bağlı olduğu dönem kısıtlaması yoktu. Bütün kısıtlama duvarları ortadan kalkıyordu. Saygun'un rastladığım sonorite zenginliği ve piyano renklerinin ortaya çıkması, bana yorumculuk alanındaki yaratıcıhğımı tamamen kullanabilme temelini veriyordu. Gizlice çalışarak On Etüd'le Ersin Bey'e bir sürprizyapmak istedim. Beni dinlerken gözleri doldu, benımle gurur duyduğunu ve Saygun'la kendi icramı çok aştığımı söyledi. 1996 yılında fakülteyi bitirirken bu Etüdler' i hazırlamıştım. Bitiriş sınavındabeşini çaldım. Master döneminde Ersin Bey bana Op. 76 Sonat'ı gösterdi. "Bunu çalmanı çok istiyorum, daha hiç çalınmadı," dedi. Op. 15 Sonatin de daha önceleri dikkatimi çekmişti. Mastertezi olarak üç yapıtı arka arkaya çaldım. Jüri resitali beğcndi ve CD kayıtlannın yapılmasıkaranmaldı. çalsın diye bestelemiş gibi bir izlenim uyanıyor. Sizi dinleyebilseydi, kim bilir ne denli sevinirdi. önce, lütfen, Sonatin'e yaklaşımınızı kısaca bir değerlendirin. Sonra da monumental yapıt Etüdler'e geçelim. Saygun'un öğrencileri, bestecinin karamsar atmosferinc Sonatin yorumumla bir gençlik enerjisi getirdiğımı söylüyorlar. Horon'u çalarken o denli mutlu oluyordum, o denli seviniyordum ki, onu yalnız ellerimle değil, bütün bedenimle de yaşıyordum. Bu yüzden yorumuma, bazı vurgulann yerini değiştirerek daha etkili bir nitelik vermeye çalıştım. Saygun, Etüdler' i piyanodan çok orkestrasyon yapar gibi yazmış, yani piyanonunolanaklanylakısıtlamamış.Buenstrümanı orkestra gibi düşünmüş. HerEtüd'de belirli bir teknık öğe vurgulanıyor. Ancak yapıtın çok zor olan teknik yapısı anlaşıldıktan sonradır ki çalış daha kolay oluyor. On Etüd'ün heryerinde zaman dilimleri içinde yayılan, devam eden nota bırimleri ve nota değerleri var. ölçü sayısı yok. Ritim akıp gidiyor. Saygun yalnızca vuruş sayılannı yazmış. Aksak ritimlere özgü kısa ve uzun vu lerinin çok az çalınması ve bu yüzden yeni Nasıl yapıldı bu kayıtlar? Tonmeister Engin Aksan, kayıtlann doğal olması, yani Saygun tınılarının bılgısayar ses efektiyle bozulmaması konusunda benimle aynı düşüncedeydi. Bana kayıtlar sırasında çok destek oldu. Sonatin'de, özellikle de Horon bölümünde gençliğe özgü yaşam sevincinizi tuşlara öyle bir yansıtıyorsunuz ki, içimde Saygun bu yapıtı sanki Hande Dalkılıç