Katalog

Süha Ann 'ın albümünden değişik zamanlar: 1 Amerika'nın Sesi Radyosu (1970), 2 Ay'dan geürüen taşlan inceleyen "Ay muhabirieri"Süha Ann ve tlhan Kaya, 3 Los Angeies (1992), 4 öğreticiFilmler Merkezi (1964), 5 Safranbolu'da Zaman fdminin çekimlerinde, BelediyeBaşkanı ILUlukavak'la (1976), 6 Anadolu'nun Petrol Yolu çekimUerimie (1981), 7 AğabeyiSüreyya Ann 'la (1979), 8 Capitol Film Laboratuvan, Amerika (1967), 9 Atatürk Usesitiyatrosundaihtfyar rolünde (1960), 10 Heyketanş Hüseyin Anka'yU(1990). Yasaklı belgesellerin yönetmeni ze göre değişiklik yapardı..." Biri kız dört kardeş Annlar' m radyo başına oturup sesinin güzelliğinc hayran olduklan babalannı dinlcmcleri, önce buyük oğul Süreyya'yı tiyatroya taşıyacaktr. "O yıllarda okullara yazılar yazılır, TRT'nin çocuk saati için, tiyatroda başanlı olmuş öğrcnciler istcnırdi, orada yetişmış ve unlü olmuş pek çok oyuncu ve spikcr vardır, abim de ilkokul bcşte TRT'ye seçildi, ben de ortaokulda, katıldığım sınavdabaşan göstererek onun yolunu izledim..." Tarihler 1960. Ağabey Ann, Ankara Radyosu için program yapmaya başladığında yardımcısı,kardeşiSuha'ydı. 1%5'tcradyoculuk bilgisini arttırmak için Amerika'ya, Amcrika'nın Sesi Radyosu'na ilk gönderilen de ağabey olacak, onu yinc kardeş Ann izleyecekti. Ûstelik belgesel film konusunda ilk dencyıminı de sırtlanmış olarak: "Milli Eğitim Bakanlığı, Öğretici Filmler Başkanlığı'ndantrafıkgüvenliği konusunda bir senaryo yazma tcklifi aldım, bir araştırma yaptım ve verilere bakarak senaryoyu yazdım. Bu kadar araştırma yaptıktan sonra bir de chliyet alayım dedim vc sınavlara katıldım. Yüzüzcrindendoksandokuzaldım, itiraz ettim, dediler ki, 'Kimseye yuz vermezler, yüz Allah'ın hakkıdır'. Neysc, senaryom beğenildi, bu kez 'Sen çek' dediler, çektik. Yanm saatlikbir fılmdi..." Yıllar sonra bir başka bclgeselin "Fırat Göl Olurken"in çekımlcn sırasında Adıyaman'daçıkacaktı bu ilk film karşısına... Ustclik onca sıkıntının, öfkcnın ortasında... Çunkü Ziraat Bankası adına on bölum çekilenfılmin lstanbul'agöndenlenhermakarasından aynı habergelıyordu: Yanık... "Belgeseli Hasan özgen'le birlikte çekiyonız. Filmleri lstanbul'a yolluyoruz, onlar bizc yıkanan fılmın raporunu gönderiyoriar, çizik yok, pozlama iyi ya da çızik var, pozlama kötü... Filmleri bize gönderin diyoruz, kopyayı izliyoruz. Son gönderdiğimiz fılmlerde hep bir sorun var. Bir gun askeri konvoy bizi çevirdi, ben elimde dosyam, arabadan indim. Komutan ne yapıyorsun diye sordu, filmçektiğimizi anlattım, yardımcısı 'Evet efendim' dedi, 'filmleri izledik'. Başımdan aşağı kaynar sular döküldü, biz filmlerin yandığını düşünüyorduk, ama..." "Fırat Göl Olurkcn" yasaklamalarla da yer alacaktı Ann'ın kişisel tarihinde. 1985'tc, Adıyaman' ın Samsat ilçesi sular altında yok olmazdan önce son düğünü, son eğitimi, hatta son nüfus sayımını belgeleyecektı. Tum buçalışmalarmasanın üzerinc konulduğundaTRTdenetçileridiklenecekti: Yasak... "TRT on bölümü de sakıncalı buldu, bence denetçilerin işgüzarlığı. örneğin atın ev BERAT G O N Ç I K A N T ıpkı masaldaki gibi, tarihe taş bıraka bıraka ilerlemek. Amaç, yol kaybolmasın. Masaldan farkı, geri dönüşü olmasa bilc o yoldan geçildiği bılinmesi... Süha Ann'ın yaptığı da bu iştc, aynı yoldan daha öncc geçmişlerin öyküsünü kurmak.Çekilmiş sulann, sular altında kalmayı bekleyenlerin, cama yaşam soluğunu verenlerin, yakında görülmez olacakların, göriilmezliğin yakınlaştığının farkında olanlann sızısını aktarmak. tki zaman arasına, bakışını duru tutarak gözlehni yerleştirmek. Yani dün ile geleceğin bağını kurmak... "Belgcselci sanat adamı yönüylc estctiği, bilim adamı yönüyle doğruyu yansıtmalıdır. Bılim ve sanatın kesiştiği noktada belgesel ortayaçıkar..." Bu sözlerin sahibi Ann'ın doğum tarihi 1944, doğum yeri Balıkesir olarak geçmiş kayıtlara. Kameradan önceki tanışıklık mikrofonla, tanıştıran isc baba Ann: "Babam orman mühendisiydi, çocukluğum Anadolu'nun çeşitli yerlerinde gcçti. 1950'de Ankara'ya ycrleştik. Babam Turkiye Ormancılar Cemiyeti'nde genel sekreterliğe getirildi ve radyoda, orman scvgisini aşılamay a yönel ık programlar yapmaya başladı. Yazılannı önce bize okur, bizim tepkimi cilleştiri lmesini anlat&ğunız ilk bölum. Bize yardımcı olan iki de profcsör, atın cvcillcştirilmcsınin, bılıncndcn iki bin yıl önccsınc dayandığını söy lüyordu. Denetçi dıyordu ki, atTürkleriçın öncmli.sizbununasılbırkavme mal edersiniz? Bu, toplumda moral çöküntüsünc nedcn olur. Böylc saçma sapan şey lerden dolayı filmı rcddcttilcr. Genel müdür, Tunca Toskay'dı... Ziraat Bankası île yaptığımız sözleşmedc isc TRT denetçilerinin desteği ile ödeme yapıür yazıyordu. Biz o kadar masraf yapmışız, ödemc yapamayız dıyorlar... Anlayacağınız, belgcselci olmak demek, bağnazlıklarla uğraşmakdemck..." Amarika'da bk radyoca» Ağabeyinın çağnsına uyan Suha Ann Amcrıka'daydı. Harvard Oniversitesi'ni bitirdi. Bıryandan lisansustüeğitimini yapıp dığer yandan da Capitol Film Laboratuvan 'nda çalışırken 25 kanaia birdcn hükmeden NBC 'den teklıf aldı, birkaç ay sonra da terfi edip ses kayıtçısı oldu... "Amerika'nın surekli Vietnam'a asker yolladığı yıllardı, bizde Amcrika'nın bu savaştan çıkannı anlatan bir program hazırlıyor, söyleşiler yapıyoruz. Duşüncc ürcten adamlardan biri, daha sonra dışişlcn bakanlığı yapacak olan Henry Kissinger'dı. Bir başka gün New York' ta, 25. kattaçekim ya