Katalog

CUMHURİYET DERGİ Dan Gharibian Kasım ayı içinde Türkiye'de konser veren Bratch Grubu müzisyenlerinden. Baba tarafından Italyan, anne tarafından Harputlu bir Ermeni. Ermeni, Türk, Yunan ya da Çingene müzikleri ile büyümüş... Konserin ardından sorulanmızı yanıtladı. TürkEraıeni ilişkileri üzerine de şöyle dedi: 'Hepimizin konuşmaya ihtiyacı var ve anlatmaya...' Paris'te bir Harputlu NERMİN SUNGUR A dı Daniel. Herkes ona Dan diyor. Kendisi bile unutmuş belli, esas adınınneolduğunu.:. Tıpkı adı gibi, soyadı da iki tane. Nüfus kâğıdındaGrosjacques,yazıyorbabasındangclcn... Ama o annesininkini tercih etmiş. Fransa'da herkes onu Gharibian olarak biliyor, Dan Gharibian. Kendisi bir müzisyen. Fransa'da doğmuş, halen bu ülkede yaşıyor. tş Bankası kasım ayı etkinlikleri çerçevesinde, Türkiye'ye konser vermeyegelenBratsch grubu müzisyenlerinden biri. Ayrıcagrubundiğermüzisyeni Bruno Girard ilc birlikte Bratsch'in kurucusu. Adından da anlaşılacağı gibi Dan Gharibian, Ermeni kökenli. Herne kadar baba tarafından Italyan olsa da, o kendini Ermeni olarak tanımlıyor. Daha doğrusu 'Kendimi ne Ermeni ne Italyan ne de Fransız olarak hissediyorum' diyor. ' Benim kafambütünbunla rın ötesınde. Uzaklarda...' Dan Gharibian'la Türkiyc yolculuğu sonrasında, Paris'te görüştük. Bize çocuklüğu boyunca, anneannesinden, dedesinden hcp dinlediği, bundan otuz y ıl önce bir kez daha geldiği Türkiye ile, lstanbul 'la ilgili izlenimlerini anlattı. Amayalnızcaonlan değil. K.onuşmakistediğiokadarçokşeyvardıki... Bize kısaca hayat hikâyenizi anlatır mısınız? Ben Fransa'da doğdum. Önccleriannem, babam, dedem ve anneannemle birlikte ufak bir kasabada yaşıyorduk. Ancak, burada işsizlik çok fazla olduğu için, annem ve babam bir süre sonra Fransa'nın güneyinde bulunan Lyon şehrine taşındılar. Ben iki yaşındaydım o zarrian. Altı yaşına geldiğimde biz de, Lyon'agittik. Daha sonra, yirmi yaşımakadar anneannemle yaşadım. Beni o büyüttü sayıhr. Ermenice konuşmayı da ondan öğrendim. Dahabirçokşeyi olduğu gibi... Benim iki annem oldu kısacası. Biri gerçek annem diğeri anneannem. Anneanneniz ve dedeniz Türkiye'den göç etmişler. Hangi şehirde yaşıyorlarmış? Harput'ta... 1915yıhndaterkermişlerülkeyi. Anneannem ozaman 18yaşındaymış. Önce Suriye'ye gitmişlcr. Fransa'ya, önce dedemin kardeşi gelmış sonra dedemi ve ailesini aldırtmış. Sonra da tüm yaşantılan burada geçti, ömürlerinin sortuna kadar. Size geçmiş yaşantılarından hiç söz ederler miydi? Aradaanlatırlardı.özellikle anneannem, ne zaman konuşmaya başlarsa gözlerinden yaşlar süzülüverirdi. O nedenle ben hiçbir zaman ona geçmişi ile ilgili sorular sormaya cesaret edcmedim. Ama şimdi çok pişmanım. Keşke şımdi hayatta olsaydı da onunla uzün uzun sohbet edebilseydim. Kendisi Türkçe biliyor muydu? Evet, aynca, Kürtçe, Arapça ve Türkçe biliyordu. Fransa'ya geldikten sonra birazcık Fransızca da öğrenmişti. Hatırlıyorum bizden gizli bir şeyler konuşmak istedikleri za man, dedemle ya da komşulanyla Türkçe konuşurlardı. Ben de hiçbir şey anlamazdım tabii ki. Yalnızca hâlâ hatırladığım bazı kelimeler dıştnda. Soba, battaniye, dolap, kapı gibi. Babanız Italyan. Peki kendinizi hangi tarafa daha yakın hissediyorsunuz? Italyan kimliğimin çok güçlü olduğunu söyleyemem. Italya'yagittiğimde işlerimi halledecek kadar dili biliyorum. O kadar. Fransa 'da doğup büyüdüğüm halde kendimi Fransız gibi de hissetmiyorum. Aslmda kendimi hiçbir yere ait hisetmiyorum. Amagaliba içlcrinde en ağır basanı Ermeni yanım. Soyadınızı da bu nedenle mi değiştirdiniz? Bratsch grubuyla birlikte yaptığınız ilk albümlerde soyadınız babanızın soyadı olan Grosjacques. Biraz öyle. Çocukluğumdan beri daha çok anne tarafını yaşadım. Bir gün karar verdim ve gidip babamla konuştum. Ona soyadımı değiştirip annemin soyadını kullanacağımı söyledim. O da bana canım ne istiyorsa onu yapmamı söyledi. Bu soyadını yalnızca sahnede kullanıyorum. Nüfus kâğıdında hâlâ babamın soyadı geçerdi. Müziğe başlamaya nasıl karar verdiniz? Gençliğinizde müzikle bir ilginiz var mıydı? Çocukluğumda evde Ermeni, Türk, Yunan ya da Çingene müzikleri çalınırdı. Ben bu müziklerle büyüdüm. 14 yaşımda kendime bir gitar aldım. O zamanlar rock müziği çok moda idi. Arkadaşlanmla birlikte bir grupkurduk. Bir süre birlikte çahştık. Ama daha sonra başka müziklere yönelmek istedim. Hani çocukluğumda dinlediğim bana daha yakın gelen müziklere. Ancak, bulunduğum şehirde bu tür müzik yapan kişiler yoktu. Ben de Paris 'e gitmeye karar verdim. Aslmda niyetim Paris'te dekalmakdeğildi. Benim kamyon şoförlüğüehliyetim var. Niyctim o şoförler gibi uzaklara gitmek hep yollarda olmak idi. Ama Paris'e geldim ve orada kaldım. Paris'te aradığınızı buldunuz o halde? Evct öyle denilebilir. Paris'te benim yapmak istediğim tür müzik yapan kişileri tanıdım. Birlikte çahştık. 1970 yılında Bruno Girard ile karşılaştık. Birbirimize hemen sempati duyduk ve biri i kte müzik yapmaya başladık. Romanyah birkemancı ile birlikte Bratsch'i kurduk. Önceleri Güney Amerika müziği yapıyorduk. Yavaş yavaş Çingene, Ermeni, Yahudi, Yunan müzikleri girdi devreye. Bu arada grubun kadrosu değişti. Romanyah arkadaşımız ayrıldı. Sonra Pierre Jacquct kotrabasist olarak çalışmaya başladı. Sonra Nano Peylet ve François Castiello aramızakatıldı.Yaklaşıkonbeşyıldırbirlikte çalınaya devam ediyoruz. Bi/.e biraz Bratsch'i anlatır mısınız? Yu ka rıda da belirttiğiniz gibi yine ay nı tür çeşitli ülkclerin müziklerini, yani şu anda çok moda olan, bir tür 'dünya müziği' yapıyorsunuzdeğil mi? Tam öyle değil. Yani yaptığımız müziği biz 'dünyamüziği' olarakadlandırmıyoruz. Gelcneksel müzik de değil, amabizim için en doğru tanım, sanınm 'gcleneksel öncesi müzik.' Seçtiğimiz parçalar daha çok geleneksel parçalar. örneğin Yunanca ya da Ermenice'den ya da Rus çingene müziğinden bir şarkı seçiyoruz. Ya da kendi bestelerimizden. Ama seçilenbuparçayı olduğu gibi alıp çalmak yerine, özünü çok bozmadan, içinc hayal gücümüzü de katıp kendi tarzırruza uygun bir şekilde yeniden yaratıyoruz. Sonuçtabizim müziğimiz, Bratsch müziği ortaya çıkıyor. Bugüne kadar kaç albüm çıkarttınız? tlk yaptığımız iki 33 'lüğü saymazsakbugünc kadar on tane CD yaptık birlikte. Son ÇD'mizi konserlerimizsırasındacanlı ola