Katalog

10 ARALIK 2000. SAYI 768 TURKIYE NIN COCUKLARI • Beş yaş altı nüfus sayısı: 6.611.000. • Toplam ölümler içinde bebek ölümlerinin oranı: Yüzde 33.7. • Hiç aşı olmayan çocuk oranı: Yüzde 4. • Sıgaraya başlama yaşı: 11. Tiryakilenn yüzde 9O'ı 1119 yaş arasında sigaraya alışıyor. • Okuma yazma bilmeyenlerin oranı: Yüzde 14. • Okul öncesi eğitim kurumlanna giden çocuk oranı: Yüzde 8.8 • özüriü çocuk sayısı: Dokuz milyon. • Çocukların işgücüne katılım oranı: Kır'sal bölge yüzde 15. Kentsel bölge yüzde 4. • 614 yaş grubunda çalışan çocuk sayısı: 1.07 milyon. • 1519 yaş grubunda çalışan çocuk sayısı: 2.4 milyon. • Sağlığa zararlı işlerde çalışan çocukların oranı: Yüzde 60. • Boş zamansızhktan yakınan çocuk oranı: Yüzde 80. • Çalışan çocuklardan babası çalışmayanların oranı: Yüzde 17.9 • Çalışan çocuklardan eğitimlerini sürdürmek isteyenlerin oranı: Yüzde 50. Fotoğraf altlarında da kullandığımız bu rakamlar Çocuk Vakfı'nın Sayısal Çocuk Uyan Raporu'ndan alınmıştır. nu ve tecavüze uğradığını bildirdi. Hücreler, karanlık, pis ve aşırı kalabalıktı. Çocuklar yetişkinlerle bir arada tutuluyor ve hem hücre arkadaşlannın hem de polislerin kötü muamelesine karşı savunmasızbırakılıyorlardı. Guyana'da dokuz yaşındaki bir erkek çocu|u, 1999'unsonunda,birhayvançalmakla suçlanarak gözaltına alındı. tki ay nezarethanede tutuldu ve defalarca aynı hücreyi paylaştığı yetişkinlerin tecavüzüne uğradı. Mart 1997'dclstanbul'dayaşlanonile 12 arasında değişen üç genç, çöplükten metal parçalan toplarken tutuklandı. Küçükçekmece Karakolu'nda32 saattecrittetutuldular. Çocuklar iççamaşırlannınçıkanldığını, polislerin üzerlerinc ışediğini ve insan dışkılannın üzerine yatınldıİdannı söylediler. Hırsızhk yaptıklannı itirafa zorlanırken kendilerinden dayakla elektrik şoku arasında bir tercıh yapmaları istendi. Hastaneden alınan raporlar, çocuklann ıddialanyla uyumluydu. "Babamı gözlerimin önünde öldürdüler. Birdükkânı vardı. Saatakşamdokuzdu. Evimize geldiler ve benim okula gitmeme izin verdiği içın hakkındaölüm karan verildiğini söylediler. Mücahit benim okula gitmemi zaten engellemişti ama bu yeterli değıldı. Sonra gelip babamı öldürdüler, babamı öldürdükten sonra bana yaptıklannı anlatamam..." Bu sözlerin sahibi ise, Afganistan'da silahlı grup liderlen tarafından defalarca tecavüze uğrayan on beş yaşında bir kız çocuğu... Çocukların suç Işleme oranları (1998): Hırsızlık yüzde 14, gasp yüzde 10, clnayet yüzde 19, ırza geçme yüzde 13, saldın yüzde 6, uyuşturucu yüzde 1. İzler ve nedenler... Bütün bu anlatılanlar, yaşayanlar çocuk olunca daha da şok yaratıyor. Çocuklann neden bu şiddeti yaşadıklannın nedeni ıse savaşın içinde kalmaktan sosyal marjinalliğe, siyasi aktiviteden etnık kökene kadar uzanabiliyor. Devletler ve silahlı muhalif gruplann şiddetinin yanı sıra aile içindeki şiddet dc çocuğu hedcfalıyor... Sonuç, kişilik değişiklikleri, engcllcnen büyüme süreci, kalıcı sakatlık ve ölüm... Uluslararası Af Örgütü de "Saklanan Skandal ve Gizli Utanç" başlığını verdiği raporunda,bu gizliliğmçocuğunsessizlik içinde acı çekmesine yol açtığını anımsatıyor... İşkence yapanlannsorumlututulmaması ise anlatılmayan öykülcrin sayısını arttınyor... Çocuk haklan ihlalleri sadece işkenceyle sınırlı kalmıyor, dünyada yaklaşık 100 milyon çocuk sokakta yaşıyor veya çahşıyor. Bangladeş, Brezilya, Guatemala, Hindistan, Kenya, Kolombiya, Nepal, Uganda gibi ülkelerde bu çocuklar işkence veya kötü muameleyle karşılaşıyor. Türkiye'dekı sokak çocuklannın sayısı ısebilinmiyor, ancakyapılan çalışmalar sadece tstanbul 'da binlerce çocuğun sokaklarda yaşadığı, ayakkabı boyacılığı, sımit, kâğıt mendil satıcılığı yaptığı, yaşlan dokuzlaondört arasında değişen bine yakınkızçocuğununfahişeliklegeçındiğini göstenyor. Sokak çocuklan Türkiye'de de şiddet ve kötü muameleyi sıklıkla yaşıyor. Beyoğlu'nda yaklaşık beşyıl önce işyeri sahipleri, silahlı ve sopalı bir grup oluşturup bu grubu Beyoğlu'nun sokak çocuklanndan ve sokak satıcılanndan "temizlenmesı" ıçın görevlendırmış, şiddet olaylan belgelenmıştı... Çocuklara daırbırbaşka sorun ise ıçıne çekildikleri silahlı çatışmalar. UAÖ'nün raporuna göre dünya genelinde, otuzdan fazla ülkede, on sekiz yaşından küçük 300 bin çocuk savaşıyor. Birleşik Krallık silahlı kuvvetlerinde on sckiz yaşından küçük asker sayısı dokuz biniaşıyor... Dünyanın her yerinde, hemen hemen her kültürde, her dinde, çocuklar üzennesüslü, neşeli sözlcr hiç eksilmiyor. Bu yalanlan da eniyi çocuklar görüyor...^ beratguncikan@turk.net Türkiye'de okula hiç gttmentiş çocuklann oranı artıyor. 1990'da çocuklann yüzde 6 ' M okula gfdemezken 1997'de bu oran yüzde 9.3'e yükseldl... günsonracansızbedeni löOkilometreuzakhkta bulundu. Ailesinin ısrarlanyla otopsi yapıldı ve boğulma ilc başından yaralanma sonucuöldüğüsaptandı.UAÖ'yepolisintutuklanarak cinayetlc suçlandığı bıldirildi ancak resmi kay ıtlarda kendisine karşı bir suçlama yoktu, aradan geçen iki yıla rağmen soruşturma tamamlanmadı. Mısır'da 14Kasım 1997'dehırsızlıklasuçlanan Tamer Mohsen tutuklandı. Ağır işkence gördü, dövüldü, kırbaçlandı, cınsel organlannaelektrik verildi, 20 Kasım'dagözaltında öldü, bedeni morluklarla kaphydı vc başında bir yara, burnunda da kan bulunuyordu. RusyaEkateringburg'da, 1998Kasım'ında 17 yaşındaki Vladimir Popov iki gün gözaltında tutulduktan sonra götürüldüğü hastanede öldü. O ve bir arkadaşı hırsızlıkla suçlanmış, suçlannı kabul etmelen için kcndılerine işkence yapılmıştı. Polis, Vladimir'in kendisini üçüncü katın penceresinden attığını söy lüyordu, otopside çok sayıda yara görüldü, aılesı bu yaraların camdan düşmcklc oluşmayacağını ıddıaettı. Dosyâkanıtyetersizliğindenkapatıldı. Bulgaristan'da, 29 Nisan 2000'de 16 yaşındaki TsvctalinPerov'unvücudunun yüzde onbeşi, gözaltında bulunduğu karakolda üçüncü derecede yandı. Tsvctalın bir odaya bir polisle birlikte kilıtlendiğini ve polisin kendisini bayıhncaya kadar dövüp tekmelediğini söyledi. Sonra hatırladığı, ateşe atılmış gibi bir acıyla uyanmasıydı. Isveç'te, Kasım 1999'daDidierisimli 17 yaşındaki Angolalı öğrenci, sokak kavgasınakarıştığışüphesiylegözaltınaalındı.Didier karakülda dövüldüğünü ve "pis zenci" sözleriyle hakarete uğradığını söyleyerek şikâyette bulundu. Bir kez daha gözaltına alındı, bu, gözdağı verme amacını taşıyordu. Savcı, Didier'la görüşme yapmadan, dosyanın kapatılmasına karar verdi. Ağustos 2000'de bir Cenevre mahkemesi kapsamlı soruşturma yürütülmesini uygun gördü... Jamaika'daTemmuz 1999'daonbeşyaşında birkız çocuğu bir gece hücrede tutulduğu Türkiye'de ifkenceye maruz kalanlann yüzde 10'u çocuk. Korunmaya muhtaç çocuk sayısı 800 bin, koruma altındakl çocuk sayısı: 16 bin 595