Katalog

25NİSAN 1999. SAYI 683 ninyaşadığıkenarmahallelerindegeçiyor. Kendi cinselliğiylcsorunları olan Bilidikid'intekarzusu,Türkiye'yedönüpLolaiIe kankoca olarak yaşayabilmektir. Bunun için sürekli olarak Lola'yı ameliyatlacinsiyetdeğiştirmeyezorlar. Lolaameliyatparasını denkleştirebilmek için, gururunu bir yanabırakarak,yıllaröncekovulduğuailcsinin kapısını çalar. Filmkapıyiaçan löyaşındaki kardcşiMurat'ıneşcinselliğinikeşfetmesinin ardından gelişen olay lar etrafında döner. Paris ve Los Angeles'da sincma cğitimi gören Kutluğ Ataman'ınyöncttiği film,yüzyıllardırzennelercbayılan,yüzyıllardırözelİikleTürksanatmüziğindeşablonlarauymasalardabazıisimleretapan.ancakgündelik hayattaefemineerkeklereyinededudakbüken Türk kültüründcn bir kesit sunuyor. Yönetmen, Almanya'da yaşamamasına rağmen, bu Türk cşcinsel hikâyesini neden Berlin'deanlatmakistcdiğinişöyleaçıkhyor: "Bunun pekçoknedenivar. Bubirhikâye ve hikâyenin yapısı ve içerdiği ayrılık, yeniden birleşme, yıkım ve yeniden yapılanma gibi faktörlerncdcniyle, Berlin şehriningeçmişi ve bugünüy le gerçek bir örtüşme gösteriyor. Aynca Berlin Almanya'da en çok Türk'ünyaşadığıkentveburadakitopluluğun kendine has, çok önemli sorunlan var. Bunların başında da ayrımcılık geliyor. Ancak Almanlar'ın tutumundan şikâyetçi olan Türk toplumu, kendi eşcinsellerine, kendi kadınlanna aynı ayrımcı tavrı gösteriyor. Hem kendimiz yapıp, hem de başkasını eleşti remey iz. Aynca ben bir Türk ve eşcinsel olduğum içinbildiğim konuları daha iyi anlatabilirim diye düşünüyorum". Varsavalım hikâye Istanbul'da geçiyor, o zaman film nasıl bir değişime uğrardı? "Bu hikâye sadece eşcinsel kimliğindeğil, aynı zamanda Türkiye'de yaşuyan tüm ctnik kimliklerindebiryansıması. Azınlığın,hâkimolankültürleçelişkilcrinianlatmakistedim. Yani azınlık içindeki birazınlığı. lkisinin paraleli çok önemli. Özellikle Türk seyircisinin kendisini Alman kültürüne göre konumlamalannı, bu ilişkiyi göstererek çifl katmanlı birbiçimde anlatmak istedim. Bunu Türkiye'de, Istanbul'da çekseydimbukadarçok katmanlı olnıazdı." Yani, biraz sizin Amerika'daki konumunuz gibi. Siz de orada hem eşcinsel hem de bir Türk olarak yaşadınız. Almanya ve Amerika arasında bir fark var mı? "Çok büyük bir fark var. Bu fark siyah ve bey az kadar uzak dcği I. (îri lerden söz ediyorum. Amerika'da azınlık kavramı fazlageçerli bir kavram deği 1. Oradaki toplum, aşağı yukarı zaten azınlıklardan oluşuyor. Bunun nederecehayatageçirildiğitartışılabilir. Ancak Amcrika'daazınlıktanziyadedcğişik kültürlerinbirarayagclerek kendi zenginliklerinibirbırleriilepaylaşmanınideal olarak kabul cdildiği bir toplum felsefesi hâkim. Örnek vermek gerekirse; Benim yaşadığım şehirde, Los Angeles'da, nüfusun yarısından fazlasının anadili Ispanyolca. Amerika'da sadece beyazAnglo Saksonlaryok, Afrikalılar, Çinlilcr, Türkler, Kürtler.dünyanınher yerinden gelenler var. Almanya için bunu söyleyemeyiz. Almanya gettolaştıran bir toplum. Daha az modernleşmiş eski dünya veazınlıklarındinamizminikullanmayıhenüzöğrenmemişbirtoplum Alman toplumu. Türkiyeise.Türkolanlarındışındakilerepek fazla nefes alma olanağı vermeyen bir ülke. Bu üç ülkeyi birsıradakoyarsak; Iki aşırı uç Amerika ve Türkiye, ortadada Almanya bulunuyor. Benim tercıhim kışisel olarak, Amcrika'danyana." Türkiye'de eşcinsellere ikili bir yaklaşım var. Sahnedeki ünlii eşcinselleri haddinden fa/la severkeıı, sessi/ce içimi/de yaşayanlara ise saldmyoruz. Runu nasıl yorumlarsınız? "Bu, toplum unmodernleşmesi ilebağlantılı. Kişisel haklann, insan haklarınm ne kadar geliştiği ilc ilgili. Eşcinsellerhertoplumdavar. Butopluluk ilebirşekildeuzlaşmak durumundayız. Türkiye'de eşcinsellere olan bu iki yüzlü yaklaşım Arjantin'de de aynı. ltalya'dadaikiyüzyılönccçokfarklıdeğilmiş. Avrupalılann, eşcinsel harcketinpolitikleşmcsini vc eşcinsellerin insan hakları b'azında toplumda belli bir yer etmesini Amerika 'dan öğrendiğini biliyoruz. Japonya da Amerikan modelini örnek alıyor mesela..." Filminizi tiir olarak bir sınıflandırma içine sokarsak, ne diyebilirsiniz? Nasıl bir nız, yani "Lola ve Bilidikid" daha çok hangi kesime sesleniyor? "Benfilmimikendimiçinyaptımdiyenlcreinanmıyorumaçıkçası.Kiminiçinyaptığınıza dair sözlerinizi daha sonra sarfediyorsunuz. Ben sey irci olarak daha ziyade gençlerden ümitliyim. Çünkü bu filmin esas mesclcsiönyargılar, özellikle Türk kültüründe eşcinsellere karşı yer alan ön yargılar. Bunlar da insan yaşlandıkça kemikleşiyor. Bu nedenleönyargılarıdahakemikleşmemiş,öğrenmeye açık gcnçleri düşünerek çektim filmimi. Aslında "Lola ve Bilidikid"toplumun herkesimineaçıkbirfilm. Son olarak, çekimler sırasında yaşadığınız ilginç bir hikâye vardı, onu anlatır DERGI'DEN Merhaba, Siz de seçimlerden cin çarpmış gibi çıkanlardan mısımz? Belediye başkanına, büyükşehir belediye başkamna, milletvekillerine hatta muhtarımza verdiğiniz oy sandıktan çıkmadığı için karalar bağlayanlardan mısımz? Dört ayrı sandığa ikibuçuk saat bekledikten sonra attığınız oylar sadece ve sadece parmağınızda kalan kara bir lekeye mi dönüstü? Canınız ölesiye sıkılıyor mu? Cumhuriyet okurlarının en iyimser olanları dışındakiler hep bu psikolojiyi paylaşıyor seçim haftasımn sonunda. Herşey bir tiyatro atmosferine büründü. Televizyon ve gazetelerde çıkan haberler, yorumlar garip bir iyimserlik üzerine kurulu. MHP Genel Başkam Bahçeli, merhum Abdi lpekçi 'nin gazetesine Susurluk 'u ortaya çıkartma sözü veriyor. Son 25 yıl içinde yakınlarını henzer biçimde yitirmiş olanlar donmuş kalmış durumda. Demokratik çözümlerden yana bir parlamento için oy kullananlar neredeyse yasta. Biraz daha demokrasi, biraz daha barış rüyasıyla sandığa gidenler, tam tersi bir sonuçla yüzyüze. Karamsarlan daha da karamsar yapan bir gerçek daha var. Din ağırlıklı politika yapanlara karşı yürütülen mücadele yasaların ve Cumhuriyet 'in kurumlarının güvencesindeydi. Milliyetçiliğe karşı mücadelenin yolu ise çok daha meşakkatli görünüyor. Bölücülükle uzaktan yakından ilgisi olmayan bir aydın, Muzaffer Erdost seçimlerin hemen ardından bölücülük yaptığı gerekçesiyle bir yıl hapis cezasına çarptırıldı. Çünkü milliyetçilik smır tanımaz ölçüde kurumlarımıza sinmiş durumda. En sosyal demokrat partinin altı okuna bile sızmış. Milliyetçilik rüzgârına karşı muska takıp dolaşamayacağımıza göre içinde bulunduğumuz azınlığı çoğunluğa dönüştürecek enerjiyi toplamak için şöyle kuvvetlice silkinelim. Yaşadığımız en kötü seçimin 1999 seçimleri olması dileğiyle... İpek Çalışlar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİGÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIKA.Ş.B GENEL YAYINYÖNETMENl: ORHAN ERİNÇ1 GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMETÇETİNKAYA1YAZIİŞLEBİMÜDÜRÜ:İBRAHİMYILDIZ1SORUMLU MUDUR:FİKRETİLKİZB YAYIN YÖNETMENhİPEKÇALIŞLARlGÖRSELYÖNETMEN: AYNURÇOLAKI REKLAM: MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI: ERZADE ERTEM Lola ve Bilidikid, İstunbul I ilm lestivali'nde 28 ve 29 Nisan tarihlerindegösterilecek. film yaptınız? "Ben bir film yaparken gerçeküstü yada dışavurumcu bir film yapacağım diye yola çıkmıyorum. l'ilmortayaçıktıktan sonra insanlar, kendilerinin filmle kurduğu ilişki doğrultusundakararverecekler. Yapıpçıkardığınız iş sizden bağımsız olarak seyirci ile ilişki içinegiriyorve siz buna fazlakarışamıyorsunu7. Ancak niyetler var. Benim niyetim elimdengeldiği kadar belgesel unsurlartaşıyan bir film yapmaktı. Bu nedenle de uzun birönaraştırmayaptımvchikâyeyigerçeklere uygun olarak deği.stirdim. Amaeninde sonunda bu bir fiksiyon. Tam anlamıyla yaşanmışbirhikâyedeğil." Filmin hedef kitlcsini nasıl tanımladımısınız okuycularımıza. "Çekimlersırasındaçokendişeliydik.Erkek oyuncularımız peruklar takarak sokağa çıktıkları zaman, Türk mahallesindebaşlanna bir şcy gelir mi, tepki görür müyüz diye çekiniyorduk. Birapartmanıngirişindeçekim yaparken, iki tane başı bağlı Müslüman hanım, benim sarışın peruk lakmış Türk crkekoyuncuyugörünce"Cıkcık!Negünlere kaldık!"diyerekyukançıktılar. Bizdeçalışmaya devam ettik. Aradan dört beş saat geçti.Birdcn bir baktık, aynı bayanlarellerinde çay tepsileriy le geldiler, bütün ekibe dağıttilar. Tabii bu şunu gösteriyor, beğenmeyebilirler, fakatdüşmanlıkdagöstermiyorlar.bir toleransvar."^