Katalog

8 CUMHURlYET DERGİ Erdal Alantar bir tek şeye pişman. Nâzım Hikmet'in portresini yapmadığına... Fırçasıni, soyut resme, rengin ve müziğin büyüsüne V. bırakan Alantar'a göre soyut da bilinçli yapılmalı. Gcnç ressamlar için de, bizden ilerideler ama uslular, diyor. Bir tekme atacaksın yapüğın işe > • ' YAZI: İREM SAĞLAMER FOTOĞRAF: ERZADE ERTEM stanbulcla ] 932 yılında doğan Erdal Alantar istanbul Güzel Sanatlar Akademisi meaunu. 1959 yılından beri Paris'teyaşıyor. Alantar, Türkiyeveçeşitli Avrupaülkelerinde 58 kişisel sergi açtı, yaklaşık 60 karma sergiyckatıldı. Erdal Alantar'ın yapıtlarının bulunduğu mÜ7clcr: İstanbul RcsimveHeykcl Müzesi Ankara MÜ7esi, Bodrum Müzesi. Toulousc Müzesi, Bayeux Müzesi, Vietoria ve Albert Müzesi, Paris Ulusal Kütüphancsi, Helçıka Kraliyet Müzesi, C'enevre Lstamp Müzesi, Belçıka Kraliyet Kstamp Müzesi Dünyayı bir renk cümbüşiinün ardııulaıı izleyen Erdal Alantar, yıllardır Paris BüyükadaYalıkavak urasında mekik dokuyor. Soyut resminöndegelentsimlerinden Alantar, renk, sürat, hareket ve coşkunun ressamı. Yaşamı resim üzcrıne kurıılu. Resimleri de onunla beraber geziyoı. Alantar'menbüyükpişmanlıklarındanbiri, Nâzım Hikmet'in portresini yapmamış olması. Nâzım llikmet, I96()'lı yılların sonundaFransızea'yaçevrilenbirşiirkitabını imzalatmak üzere Paris'egelir. lınzagününe Alantar dakatılır. Ogünyas,anantrajikomik olayı Alantarhiç unutmaz. Delikanl ı, sen ne iş yaparsın? Ressamım. O zaman yarın geleyim de bir portremi yap. Nasıl yapayım, ben soyut ressamım. Demeköyle. Hey,millet,bakınşutoyressam bcnım portremi yapmak istemiyor. Nâzım Hikmetçoköfkelenir.Oysa Alantar şakayapmıştıraınakorkudan bir ijey diyemez... VeNâzım'ın portresini yapma fırsatınıkaçınr. Voltaire'i gördüm. Benim resimlerimi beğenmiyormu!}. Kızlar şaşırdı, kızardı, bu adam çatlak mı, nediyordiye Yayını da kesemıyorlar. Ben de öykiiyü bağladım, dedim Neden rcsimyapıyorsunuz? ki," Mösyö Voltaire, siz benim resimlerimi Başkahiçbirs.cyyapamadığımıçingaliba. beğenmediniz ama artık zaman değişti. SiResim öylegüze! birş;cy kı ınsanı hemdin zin zamanımzda Amerika'ya gcmiylc altı lcndirıyor, hem yoruyor. Resim yapmasayaydagıdilirkcns.ımdiConeordeılebcş,saatdımneyapabilirdimbilmiyorum. Birderestegidihyor. Zamanımızhızçağı. Bendehız min ho>uma giden tarafı, malzeme çok, yag ressamıyım." Meseleyi anladılar, rahatladılıboyasıvar,elinkirleniyor,elinitemizlıyorlar. sun, fırçalar var. Resim çok güzel bir şey N'â/ım llikmet. Abidin Dino'va sorRessam tyı resim v apmak, başarı 1 olmak zo muş: "Sen mutluluğun resmini yapabilir 1 runda. Cierı döniişü, kurtukışu yok. Ya iyi misiıı, Abidin" diye. Mııtlıılııgun resmi ressam olacaksın ya da ressam olmayaeakyapıldımısi/ce? sın. Mutlulugun resmini t'igüratif ressamlar Biryandandakendiniifadeetmehiçimi yapar, güzel meleklercennet resimleri... Bedeğil mi? nim resimlerim soyut. Buöylebirsey ki bir L vet, kendını ifadc etme bıçımi, kendini ressam resim yaparken zaten resim yapma• gösterme bıçımı, şahsıyetinı, açık sahsiyeii nınsaadctiiçindcdir, hoşunagidiyorda yapıyor, yoksaalıpfırçay ıclıneyapmaz.O mutni,kapalışahsiyetini...Bazıinsanlarvar,tanıyorsun adamı, öy le bir iş, yapıyor ki, şahsi tıılukla yapılan resim, mutlulugun resmidir soyut da olsa. Mııtlulıık nedir, oh aınan ne yetiylehie. ilgısıyok.MeselaDeraindıyebır ressam var, korkunç ıri yan bir adam, yaptığı güzel her şey pembe, her ^ey güzel. Ben de •jeyleröyle naıf", hassas, ufacık ki, sanki bir resim yaparken bakıyorumresimlerimc,oh öylegüzel yumuşak. Mozartlar.Chopinler, kadın ressam yapmış. gibi. Bazı ressamlar prelüdlerdinliyorum.Tammutluluk,uçuyovardır, üflesen uçacak adam, yaptığı resim rum onların içinde. Ama mutluluk diye bir devasa. Kendindeolmayanı yapıyor herkes. f'orm yok, saadet diye bir resim türü yok. BaSiz neyin resmini yapıyorsunuz? Biraz kıyorsun.cmpresyonist ressamlar nefis bir kendini/ yok musıınuz resimlerinizde? Coşkunuz, heyecanınızyansımıyor mu re resim yapmıs,, mutlulugun rcsmi. Ama o ressam o resmi yaparken mutlu olduğu için öysimlerinize... leyapabilmiş. Nâzım'aşimdi karşımdaolsa Doğru,şimdikonuşurkenbileheyecanlanıyorunı. Ben kavgaressamıyım, kavga, gü sorardım, sen mutlulugun şiiriniyazdınmı diye. rültü, hareket, sürat. Bak, bir öykü anlatayım. Beni Pans'tebırradyoyaçağırdılarcanNeden soyut resim yapıyorsunuz, soyulı söyleşi için. önce bir kadeh konyak atay ım ta nasıl ulaştınız? dedim, birkafeye girdim. Baktım, kafenin Ben ilk soyutumu 1953'teyaptım, Istanadı "Cafe Voltaire". Meğer, binanın üst ka bul'da. Soyut yapacağım diyebaşlamadım tında Voltaire oturmuş 11 yılboyunca. Söy işe. Bütün gençliğim tabiatla, ağaçla, kayayleşi başladı, iki genç kız yapıyor programı. la, denizle çıplak kadınla, çıplak erkekle boDedimki, "Burayagelmedenkafede Mösyö ğuşmakla geçti ve sonunda soyuta ulaştım. Erdal Alantar'la, Uüyükada'dakı resimlerle dolup taşan evınde, resim üzerine bir söyleşi yaptık Resim yapa yapa oraya geldim. Kübiznı, taşizm, empresyonizm derken, çalı^a çalışa, zorlamadan soyut dünyasınaulasjtım vesevdim. Soyut, insanı düşünmeye zorlayan bir kavram. O y ii/den birçok alanda insanlar soyııttan u/akdıırmayaçalışırlar. Rcsiındedurumne? h'ransa'daki ressam ve romancı arkaclasjlarımınyüzdedoksanıklasikfigüratif ressam seviyorlar, soypt resim sevmiyorlar. h'ransız edebıyatçılarının.entelektüellerininseçtiği resimlere bakın, pek azının duvarında soyut resim vardır Banabiradam, "Senelyapmasınıbiliyormusuıı,banabircl,birayakyap, sonrasoyutunugöster"dedi. Rcnklcriniz neyi simgeliyor, nasıl seçiyorsunu/. V'alıkavak''ta yaptığınız kahverengi seriniz var. Ncden Akdcniz'de kahverengi? Tabiat, insan vücudu, insan beyni devreyc giriyor. Yalıkavak'ta,gölgede 40 derece korkunç bir sıcaktaatölyeme girdim. Elimkendiliğinden kahverengiye, siyaha gitti. Sıcagın etkisı. Paris'te, buzgibi havada resim yaparken, elim mora, kırmızıya, yeşi le, maviye, cümbüş renklere gidiyor. Kahverengi, sanki birbardaksoğuksu. Vücudumununsıcakhğını, beynimin entclcktüel sıcaklığını alıyor. Paris'tecıVılcıvıI renkli resimleryapıyorum. (,'ünkii hava soğuk, günei? yok. Dikkatettim, Akdenizli ressamlar güneşin etkisiyle kahverengiyi siyahı seçiyorlar. Kahverengi güneşin etkisini durdurur. Kuzeydeyse güneş olmadığı için kuzeyli ressamlar patırkütürkat katrenkli resimleryapıyorlar. Eskimoniye fok yağı sürüyorkafasına, ısıtıyor çünkü. Benim için o fok yağı morlar, maviler, yeşiller. Bir resime nasıl başlıyorsunuz. Kafanızdao resim canlanıyor mu önce? Tabii. Resimlerimi asla kasnakta yap