Katalog

23 AĞUSTOS 1998. SAYI 648 15 çalıştı. Uzun yıllarbuçabalannı sürdürdü. 28 Nisan 1990'da, apartheid hükümetiyle ANC anlaşmak üzere masaya oturdukları süreç içinde, evinekahverengi bir zarfgeldi.lçindedini makalelerolduğubelirtiliyordu. Zarfi açtığı andapatlayanbomba, Lapsley'in iki elinikopardi,birgözünüdeköretti.Patlama o kadar şiddetliydi ki, oturduğu tek katlı evin danıı uçmuştu. Lapsley aylarcakomada kaldı. O mektup Güney Afrika içinden postaya vcrilmişti, ancakbugüne kadar kimsebusaldırıyı üstlendiğini bclirterek komisyona başvurmadı. Lapsley isc komisyona vcrdiği ifadede " Ben bombay ı bana mektupla göndercni tanıyorum, o kisj bir kadın ya da bir crkek şu ya da bu mesleği yapıyor ve rej im yanlısı. Bombayı hazırlay ıp postaya verdiğiakşam ailesinin, çocuklarının yanına gıderek onlara sıradan bir gün geçirdiğini anlattı. Devlct Başkani F.Wde Klark'ınkurduğu hiyerarşik zincirin parcalarından biri. Biitün ölümkomandoları gibi sadece bir halka, bir piyon. Devlet mekanizmasınm basit birdis.lisi.SuçluF.W.Klark'tır!" Lapsley bugün Capetovvn 'da, apartheid rejimı kurbanlarına terapi yapılan bir merkezdeterapistolarakcalışıyorvcacılıinsanlara yardımetmcyeçalışıyor. 'Anılarıntedavisi' adı altında seminerler veriyor, kurbanların anılarını dctaylarıyla anlatıp yaztnalarını sağlıyor. Onlara geçmişe yönelik umutlar vermeyeçalışıyor, kini ve net'reti içlcrinden söküp atarak onları yarınlara ha/ırlamakistiyor. Kollannın ucuna takılmış olan pırıl pırıl iki metal kanca, gömleğinin düğmesini herkapatmak istcdiğinde, her kapı açmaya çalıştığında, heryemeğc oturduğunda ve tüm diğer anlarında Lapsley'e o günü hatırlatıyor. Ancak o kendini bir kurban olarak değil, sağ kalabilmeyi başarmışlardan biri olarak görüyor. "Eğeriçimdedinmeyen o kini hissetmeye devam etseydim ben de hâlâ bir kurban olurdum, çünkü o zaman bedenimi değil ruhunıu sakatlamış olurlardı ve ;ımaç da zaten buydu" diyor... meliklerine karşıgösterilerekatılırdı. Port Elizabeth polisi onu tanınmış 'teröristlerden' Stevc Biko'nun da uzun y ıllar işkence gördüğü Sanlam emniyet müdürlüğünde 6 ay boyunca gözaltında tutmuş, dövmüş, işkence yapmıştı. Görevliler bir kış günü Siphi wo ile sahile gitmiş sonra başına bir külah geçirerek onu dalgalı denizdc bir kayanın üzerine oturtmuşlardı. Onlar saatlerce yaktıklan ateşin etrafında eğlenip, etlerini kizartırken, Siphivvo buz gibi denizin içinde yavaş yavaş donduğunu hisscdiyordu. Yedikleri etlerin kemiklerini ona fırlatıyor, onu hcdcf tahtası yaparak eğleniyorlardı. Sonra onu oradan çözdülerveonaiçineTallium(farezehiri)kanştırdıklanycmeğiniyedirdiler. Oakşamhemen serbest birakılarak cvıne göndcrilcn 21 yaşındaki Siphiwo zehırlenmişti. Biitün saçları döküldii ve felç oldu. N isan 1982 tarihindc ise, tekerlekliiskemlesiylemahallededolaşırken birdcn ortadan yok oldu. Olaydan 13 yıl sonra, affın kapsamı açıklandığında, 4 polis komisyona başvurarak, Siphivvo'yuöldürdüklerini itirafettilcr. Aftan yararlanmak istiyorlardı. Komisyona, onukurs.unadizdiklerini veeesedinibirateş yakarak domuz çevirir gibi 6 saat, iyice pişenckadar,çevirdiklerinianlattılar. Ondankalanküllerivekemikleribirçöptorbasınadoldurarak,nehrcatmışlardı. Annesi.loyceMtimkulu,oğluzehirlendiğindedökülen saçlarını koydugu plastik po Michael Lapsley yıp açılana kadar demir çubuklarla vurulmuş sonra tekmelerle çeneleri kınlmış ardından da yavaş yavaş boğulmuşlardı. Mamasela "onlar öldürü!medi,katledildı"diyordu. Nothobile Elizabeth, bunları duyana dek 10 y 1 boyunca gece gündüz kocasının dön1 ınesini beklediğievdeoturuyor. Yaşadıklarından otürü ruhsal ve fiziksel olarak hastalanmış. Kocasının cesedini gömememek onun için enbüyükacı. Çünkü kocasının uğrunacanını verdiği davayainanıyorve onusadece kemiklerıni de olsa gömüp ara sıra birkaççiçekleziyaretetmekistiyor. id re j imi tarafından suçlanan özgürlük savaşçılarından çoğunu savunmuş, birçoğunun suçsuz olduğunu da mahkcmeye kanıtlamayı başarmıştı. Gizli servisonu uzun süre yarattığı bahanelerle illegal hale getirmcyc uğraştıysa da, çabaları sonuç vermedi. Sonunda onu ortadan kaldırmayakararverdilerve bu cinaycti bir gasp gibi göstcrmcy i planladılar. Bu iş için içlerinden 4 kişiyı görevlendirmişlcrdi. Ölüm komandoları avukatın otomobilini Durban kenti yakınlarındabiryerde( 19 Kasım 1981 )durdurdular. 46yaşındaki adamı döverekotomobilınden indirdilervc onubıçaklayarak öldürdüler. Sonra kafasını gövdesinden ayırdılar, gözlerini oyup, kulaklannı kestiler ve iç organlarını boşaltıp, yolun kenarına attılar. Bulunduğunda bcdenindc 45 bıçak yarasına rastlandı. Olayı gerçekleştiren 4 kişiden üçü, 1996'da af komisyonuna başvurdu. Mheli Mxenge, affı önleyebilmek için y ıllarca uğraştı ancak tüm başvuruları reddcdildi ve üç kişideaftedildi. Mheli Güney Afrika AnayasaMahkemesi'ne kadar gitmişti.Gerekçcsinde, canice katletmck ile emir üzerinc idam etmck arasındaki farkları belirtiyor, katillerinölümcmriniüstlerindenalmalarınınyapılanlarlabırılgısıolmadığınıaçıklıyordu. Hiçbir sonuç alamadı Mxenge, komisyonun adil olmadığına ve kurbanların hiçbirhakkım alamadığına inanıyor. Al'ıçingcreken 'cmiralınışolınak' koşuluna uy ulmadığını, ıstısnasız herkesın aftanyararlandınldığıııısavunuyor. Vegerçckleribilmeninegerhakkınıarayanıayacaksan hiçbirşcy itadcetmcdiğini söylüyor...^ Die ZeitMagazin 'den çeviren: AŞK1NELÇİ N. Elizabeth Hashe Sıpho \ lashe, 8 Kasım 1985 günü öğleden sonrasında l'ort Filizabeth'deki Ingilizkonsolosluğunda çalıştıgını söyleyenbiradam tarafindantclefonlaarandı. Adam ona \ lashe'nin direniş ve boykotlarını örgütlediği Port Klizabeth Siyahlar Organizasyonu'na (PEBCü) bir bağış yapmak istediğini söylüyordu. Hashe ona aynı günün akşamı icin havaalanında bir randevu verdi. Organizasyonun müdürü ile birlikte havaalanına gitti. NothobileHashe'nineşini gördüğü son gün oldu. Havaalanındaonlangizliservistenpolislerbekliyordu. Yakalandılar. Askari'ler(gizli polisservisi) ellerinekclcpçclergeçirdiler ve onları 280 km uzakhktaki bir polis karakol una götürdüler. Sonrasında nelcr olduğu bugün biletartışılıyor. 10 yıl sonra PEBCO üyelerini öldürdükleri için afısteyen ve komisyona başvuran bcya7 polıslcr, havaalanına gelen üc adanıa (üçüncününkımolduğunuNothobiledebilmiyor)uykuilacı verdıklcrinı vebaslarının arka kısmına 22 kalibrelik bir tülekle ateş ederekonları idamettiklcrinianlatlılar. Ardındancesetleriyakmışveküllerınıbirsubirikintisine dökmüşlerdi. Oysa Askari'lerin içindeki siyah ajan Joe Mamascla, komisyona verdiği it'adedc, üç adamın atlargibi bos, biralıııazineirlendikten sonra ölenc kadar işkence gördüklerinianlatmıştı.Mamasela'ya göreadamlannkafalarına, kafataslarıçatla Mheli Mxenf>e şeti, evindeki vitrinin süs gibi baş köşesinde bugün hâlâ saklıyor. Komisyona da o poşetle gitmiş vezehirinoğlu üzerindekietkisini komisyon denetimcilerine göstermişti. Joyce,oğlununkatilleriııiaslaafFetmeyeceğinibelirtirkcn,oğlununölümünedehâlâ alıs,amadığım ve yıllardır, her an ağlamaya devam ettiğini anlatıyor. Tek tesellisi var, o dainsanlannşjmdioğlununektiğiağaçlarda filizlenengerçeklcritopluyorolmaları... Mheli IMxenge Uzun bir süre Robben Adası'nda hükümlü olarak bulunan Mheli Mxenge'ninerkek kardeşi Griffiths, bir avukat olarak aparthc Michael Lapsley Güncy At'rika'da parmakla sayılabilccek kadara/sayıdabeyazdingörevlisiaparthcidhükümetlerinekarşıRanip Lapsley kadar ccsur ve knrkusuzca vaazlar vermis. ve siyalı beyazlümhalkıdırenişeçağirmıs,tı. Lapsley, siyalı halka yapılan ve yapılacak baskıları tanrının emri gibi göstcrcn bu hükümctin bir anöncegörcvdenu/aklas,lmlmasınıistiyordu.Hükünıet Lapsley'ı 1976>yılındaülke dışmasürdüğündc ANC'yekatıldı vehükümct tarafmdari yasaklannuşbuörgütün üst kadcmelerındc görev aldı ve bcs. kıtayı gezerek ANC'ye dünya çapında destek toplamaya Nothobile Elizabeth Hashe