Katalog

17MAYIS 1998. SAYI 634 kası var." diyor Sclim Bey. Aslında onlar ıçin farklı olan birşey yoktu. BaBilsak'tabirkültiirgecesiyasın da o ana kadar desteklemepılacaklı vc Los Paşaros Sefaramiştionlan. disçagırılıydı. Aneakozamanlar gruptaSelim llubcş yoktu. Kon"Ünümiiz, ınsanların Amcriserdcnöncc grubun gitaristiayrılka'yabakışaçısındankaynaklanımıştı vebirgitaristcihtiyaçvardı... yor. Sonuçta Yahudi müziği yapıyorsun. Yahudilertopluolaraknerdebu"Selimher/.aınançokmütevazıbir t. İzzel Bana lunuyor?Israil'de. Eee.oradanvağırılinsan. Ben iyi gitarcı değilim. Bilsak'ta hiç çalamam, oraya müziktcn anlayan mak cvct güzcl bir şcy ama, o kadar da süpcr değil. lakat Amerika'dan çağrılmak, hcle çok insan gelirdeyincebaşkabirinibulduk. heleoradabiray kalmak... Bize saygi duyKonserden sonra Selim'Bukadarını ben de mayabaşladılar, 'Buçucuklarda iş varmış' çalarım' diyerekaramızakatıldı. Bi/zatcn şeklinde. Evet, Amerika'dan sonra çok şey heponuistiyorduk.Selimbuişteolmalıydı." değişti. 'Amerika'yabilegittilcr' oldu." Onlar, ş.imdilerdeo ilk günlerinheyeAmcrika'yaiyi birkayitlagitmek canını özlüyorlar. "Bayağı heyecanistemışler. Bu arada Şalom gazctelıolduğumu.dizlerimintitrediğini, sinin desteğini görmüşler. Gitmekanunuıı bacaklurmıııı ü/erinde dcn elli dört parçayı sıraya kozıpzıpzıpladıgınıçok iyi hatırlıyunea3 kasetbiraradapiyasaya yorum.Unutulacak gibi değil." sürülmüi}. "Ağzımkururdu. 'Dilini ısıracaksın o zaman tükürük gelir' gi"(,'ok ilkel şartlardakaydettik? bi taktiklcri tiyatıocu arkadaşlaDogrudürüstaIetlcrimİ7bile yokrımdanöğrenmiştim. Karnımaagtu. Çok fazlaparçakoyduk. tnsannlargirerdi. Biryerdedeözlüyorum lar bir kasctc ancak 1012 parça ko07amanlan. llk Amerikakonserindc yııyor. Ayrıca stiidyo bize pazargünKaren Gerson acabanasıl karşılanacağızdemiştik. leri veriliyordu ve 'mümkiinse' sabah Ikineisindealışmıştık.Ueüncüsündekaşargiripöğleden sonra çıkmakdurumundaydık. lanmıştık." Birimiz hata yapsa, dinliyoruz idare cdcr mi diyc." Bilsak o geceki konseri kaydetmişti. Kasctlerçoğaltildı vehepsibitti. Sefarad KuşlaBir anlamda grubun kaderi söyledikleri rıbuyirıni yılın içincdörtalbüm sıkıştırdılar. şarkıların kaderine benziyordu. Şarkıları Gerek yurtdışında, gereksc yurtiçinde "anadan kıza", kendileri ise "kulaktan ikiyüziiaşkın konser verdilcr. Onlakulağa"yayılıyordu, insanlararasınrın Tiirkiye'de boy boy afisjlcri, alda. Onların gözü pck yükseklerde biim rcklamlan yoktu, ama y ıırtdeğil. "Bizim hiçbir iddiamız dışındaünlerihızlayayılıyordu. yok. Ne müzik konusunda ne dc Ne garip, bu üne onlar da şaşırımeşhur olmada..." ünlann bir yor. tek iddiası var ki, o da şarkıların süylcnis, tarzında. Tek amaçları, "Almanya'da halk müziğiylc bu şarkıların otantikliğini ve dili ilgili birakadcmi var. Nasılsahabo7mamak. beralmışlar. Başında cla bir Filistinli var. Tesadüfebakm. Yani Yahu"Sefarad Müziği biranlamda halk türküleridir. Aşkları, ulaşılamayan dileriıulüşmanı Fili.stinli... Bizefaks ,. . . . . ., . . , , , , , 1 1 . S, Selım llubeş aşkları, savaşı, ülümü anlatıyor bu şarkılar." Türkiye'dc bu şarkıları soylcyen çekmışler, Berlınde konser verırmıbaşka ikı grup daha var. "krensya Sefaradi", sinizdiye. Bayıldığımı/şey,tabiidcdik." aynı kalıpta yeni besteleryapıyor. "Jak Janet Selim Beyhernekadardalgageçsede KaEsim" grubu ise, eski şarkıları günümüze rcn Hanım'ın hcp yurtdışma çıkma hayali uyarlıyor. varınış. Bundanonbeşseneöneebulabildiklcri biitün ccmaatlcrc yazmaya başlamışlar. OnlarkimseninaldırmadıgışeylerKlyazısıyla... le uğraşıyorlar. (ierektiğinde kapı Ve 1987'delsraireçağmlmaları, kapı dolaşarak şarkı topluyorlar. yurtdışı için bir kapı oldu. Tabii Kendilerinden sonra bu işi yürüKaren Hanım'ın hayallcrinin tecckkişilerinolacağındanşüpgcrçekleşmesi içindc.Konscrheliler. Parça ararken çektikleri lerbirbiriniizledi. I988ve 19X9 sıkıntıları ilerde merak edenlcrin Israil, 1 W() Amerika, Almanya, yaşamaması, bu şarkıların unuIngiltere, Yunanistan... tulmaması için tarihe katkıda buAneakbirkonseı vardıki,onlalunuyorlar. Şarkıların otantikliğini rın sanat yaşamındadrinümnoktası bozmadan Sefarad parçalarını söyolmuş. "Amerika'dan geldiktenson Y. Yavuz Hubeş lüyorlar.^ ra bizi ciddiye almaya başladılar" BAŞKENT GUNLERİ Bahar akşamlan MÜŞERREF HEKİMOĞLU ahar gelince Istanbul rüzgârı esiyor sahnelerde. Gencay Güriin de bir sevgi rüzgârı estiriyor. SANAT oyununun ilk gecesınde Dışişleri aılesi de, başkentli dostları da coşkuyla kucakladı onu. Oyun çeviri değil, yeniden yazılmış gibi, adı SANAT, izleyenler de bir sanat olayı yaşıyor. Beyaz tablo nedenıyle yapılan tartışmalar oyundan özüne döndürüyor izleyenleri. Belli düğümler çözülüyor, karanlık köşeler aydınlanıyor, kahkahalar atarak belli bir sorgulamaya da uzanıyor insan. Güzel bir üçgen var sahnede, Cihan Ünal, Can Gürzap, Cüneyt Türel, üçü de doruğa uzanan oyuncular. Seçim yapmak kolay değil ama Cüneyt Türel çok etkiledi beni. Galiba çok kışiyi, güzel fırlamaları var, öz şarkısını söylüyor. Sanat tiyatro özlemini dindiren bir oyun sözün kısası. öteki salonlar da alkışlarla çınlıyor bahar akşamları. SevdaCenap And Vakfı'nın düzenlediği festival konserlerinde de güzel saatler yaşıyor başkentliler. Özel kuruluşların desteğiyle oluşan yeni orkestralar dinliyor. örneğin, Borusan Oda Orkestrası. Dinlerken Asım Kocabıyık'ı düşünüyorum, yıllarca önce Okyanusun ötesinden gelen mezzosoprano Inci Başanr ile tenor Norman Paige'in konserini de o destekledi Istanbul Festivali'nde. Yıldız Sarayı'nın bahçesinde, takı kutusuna benzer bir tiyatroda Mozart'ın Komık Aryalarını dınledı Istanbullular. Borusan Oda Orkestrası da müzıkseverlığın güzel bir ürünü bence, yeni bir orkestra kazanıyor ülkemiz. Değerli yorumcularımız da yer alıyor konserlerde. Beethoven'in konçertosunu Ayşegül Sarıca'nın seslendirmesi güzel bir boyut kattı orkestraya. Ne güzel yorumcularımız var. Sadeliğin, dürüstlüğün gizemini seslendiriyor, notaların ötesine, konçertonun özüne götürüyor bizi. Konser arasında Borusan'ın Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık ve eşıyle konuştuk biraz, orkestranın gördüğü ilgiden mutlu görünüyorlar. Genç Gencay Gürün: Sanat oyunu tiyatroseverleri sevindirdi. Kocabıyık flüt çalıyormuş, orkestra yaptı Ingiliz Kültür Merkezi'nde. Sorular, eşliğinde bir gün o da çalar belki. yanıtlarla güzel bir akşam. Başkentli Konser sonu alkışlar dinmeyince dört bis dostlarını dağlarda bir yürüyüşe çağırıyor birden çaldı orkestra. Değişik yapıtlar. Haziran'da. Hoşlananlar çok ama ben içime Kimi dostlarım gidiyor, bence gitmeli, dağ sindiremedim, Dvorâk'ın şiirini yitirmenin havası iyi gelir, çevre kirlenmesinden arınır üzüntüsünü duydum. Ama kimi orkestra insan. Vakit bulursam ben de katılacağım yöneticilerinın belli fantezileri var. Sıtkı Usta'nın çağrısına, mağarasını Dresden Orkestrası'nın ilk konserini bir göreceğim. Sonra da Madralar'a, Beethoven şöleni diye izledi başkentliler. Kazdağı'na, Kozak Yaylası'na, Alman Büyükelçisi Vergau ve eşı de Bergamalılar'la buluşmaya... Yolum başkentlilerı izledi bence. llgi de, coşku da Istanbul'dan geçecek bu kez, sevdiklerimi şaşırtıcı boyutlarda. Konser izleyicilerini de göreceğim, özlem diner mi bilmem ama orkestra şaşırttı sanırım. Beethoven ile buluşmanın sevincini kutlayacağım. danseder gibi, üst üste iki senfonı, sonra "Cumhuriyet'in annesini Brahms ve Schubert'ten bislerle, kucaklayacağım.75. yıla ulaşmanın 1870'lerden 1998'lere uzanan bir orkestra, mutluluğunu paylaşacağım. üyeleri gençleşiyor ama yapısı, geleneği Konserler, baleler, oyunlar, operalar çok sürüyor. Dinlerken dalgalanıyor, düzey güzel ama bir de medya kirlenmesi var değiştiriyor insan. değil mi? Hayli çarpıcı biçimde genişliyor. Böyle bir ortamda kutlanan 75. yıldönümü Ben de konuyu değiştiriyor, Polonya de mutlu bir olay, Beethoven'in ya da Nadir Elçiliği'nin bahçesine götürüyorum sizi. Bey'in dostu Mozart'ın bir yapıtı kadar Ankara başkent olduktan sonra açılan ilk görkemli değil mi? Yetmiş beş yıldır elçiliklerden birı. Hafta sonunda Başbakan sürdürüyor müziğini.^ Inönü de gidiyor, müzik dinliyor salonlarında, briç oynuyor yabancı diplomatlarla. Geçmiş yıllarda öyle ilişkiler de var! Eşdüzeyde değil ama Büyükelçi Palasz da benzer çizgide konserler düzenliyor, Polonya'ya Chopin'in evine geziler, yeşil ağaçlar altında dönerle ağırlanıyor konuklar. Ankara'da üçüncü kez görev yapıyor, sekreterlikten elçiliğe tırmanıyor, değişik çevrelerden, kuşaklardan oluşan çevresi, güzel Türkçesiyle kordiplomatığin önde gelen kişilerinden biri Büyükelçi Palasz. Yıllardır hiçbir yerde görmediğim Metin And'ı da gördüm ağaçlar arasında, dostlukları hayli eski. Araştırmacı yazar çok uretken bir dönemini yaşıyor, üçüncü kitabını hazırlıyor. Dinlerken başka bir bahçeye dalıyorum, mınyatürlere, çini bahçelerine... Biraz da Kütahyalı çini ustası Sıtkı Olçar'dan sözedeyim. Geçerrgün Ankara'ya geldi, karate ve kaplumbağalarla Cinnah Yokuşu'na tırmandı, Atika'da güzel bir selam çaktı. Sırtında yelken açmış kalyonlar, çiçek açmış renk renk kaplumbağalar. Sansı var, beyazı, mavisi, denize açılır gibi. Akşamüstü bir söyleşi BİR SEFARAD ŞARKISI Selanik'teki Yahudilerin çoğu I. Dünya Savaşı'ndan sonra yok oldu. Bin kadarı kaldı. Rika Kuriel de Selanık'te yaşıyordu. Nişanhsını savaşta kaybetmişti. Aşağıdaki Sefarad şarkı onun hikâyesi: La Romansa De Rıka Kuriel Kamino feyo de la muerte Ölümürı çirkin yolu Por debaşo nieve preta, Altında siyah bir kar Pedaso de karvon kemadoBir parça da yanmış kömür El sol ariva en sel sielo, Gökte güneş, Ni arvoles ni paşarikos Ama ne ağaç var ne de kuş Ni flores ni yeryizikas. Ne çiçek var ne de küçük ot var Rika Kuriel novia de sangre Rika Kuriel, kanlı gelin Delgadika, delgadika, Incecik incecik Su korason gonca korolada Kalbi kırmızı bir gonca gibi Berbil siego en su garganta, Boğazında da kör bir bülbül var Kanta su korasan i alma Bülbül kalbinin ve ruhunun Sin boz I sln palavras parçasını söylüyor Asta la fin esta kantando Ama bunu sessiz ve sözsüz söylüyor Rika Kuriel, flor de sangre, Sonuna kadar şarkı söylüyor Tu novio ya afogado A la puerta de Ganeden Rika Kuriel kanlı çiçek Ayi te esta asperando Nişanlın yandı. yok oldu Cennetln kapısında seni bekliyor