Katalog

26NİSAN 1WS SAYI 631 ceklergalıba 'sımdıdahacok kcndi ulkderınde urctılen yapımları tukctıyorlar Ama bıı belgesel kanali oldugu ıçınbelgeselaçısından buyuk bıı gelıyne Belgesel filnvhirhclgeınıdır? Belgeselu fılmını kuru bırbclgc nıtelıgındcnuzaktutmalı Orncğınhırtoplıımutanıtııken.sadetebılgı vcrıuyanlarınıdcğıl, onlaı ııı psıkolo|ik ve sosyolojık yanlaı ını da anlalmalı Belgesel, seyırcıdeyoğunduygularuyandırabılınelı Belgeseldesadeuebelge sunmak yerınc onu eanlı ve ılgıru, bırolay halınegetırebılmcnın onemlı okii'ğuna ınanıyoıum Belgesel sınenıanınansıklopcdıclen laıkı dabıı bente Belgesel f ılm,bas,ı ve sonıı olan, ı<,ınde ılgını, goruntulerı, efektlerı uyumlubırmu/ığı vcctkılcyıcıbırdnlatımıolankıırdclcdıı I urkiyc'deortalama kaç belgesel fılın ci'kiliyoı vc bu belgesellerin konu dagılımları nudir? Amatorol ııakyılda 100 eyakınbelgesel çekılıyordu Amaprolcsyonel anlamdabelgesel (,ekımı çok a/ Doğrudan seyıaıye ulay n belgesel tılm sıncmada oynatılmıyoı, Idcvı/vonlaıda ısı(,oka/ /anncdıyorunikı belgesd f ılmluin konulaıı agıılıklı olarak ınsanvemsanın^cvresııleılgılı Bızdehay van bclgescllcrı de <,ok <,ok a/ Belgesel konıısıında e.alıiınalar vapaıı kurıım vekuruluşjara/daolsavarama... BukuıııİLi^laııııyaıi'jinalar tcstıvallerve odullcı koyarak yenı yetışen neslı belgesele tcş,vık etınelerı gerektıgmı duş,unuyorum Bunlar seyırunın onune gelmelı Turkıye, buyuk bır nutusa sahıp ama belgesel fılm <,ekennutusıse c,oka/ Belgesel konusunda Avrupa ve Fürkiye'yi karşılaştırırsanı/, lurkiye Avrııpa'nınneresindc? Bı/ kcndımı/c gore hı/la d<.gısebıletegımız bıı noklava geldık Insanların sınema meıakınınartmış,olması vctcknolo|inınulkenıı/e lıı/la gırmesı belgesele onemlıkatkılaı saglayauık Turkıye'dcbılgıbırıkımı var ama buııun yanında da urkeklık de var (, ıınku ınsanlar bırıkımlermdeıı emın değıller Bıı ıkımlerı anuık pratıkk bırlcjtıgııule sağlaml ışabılır Ulkunızdcsmcınavebügesel buyuk bır ycnılık yaşayacak Ama burada tes.vık(,okonemlı Genç ler belgeselle ilgileniyorlar mı.' Bı/ım ulkunızde hayal gutu gcnış. bıııkımlı cesur, kendıneınanan avrıuıkurguva meraklı belgesel sınemaulaıa •jiddctlc ıhtıyac, var Bııtun oğrenu arkadaslarım bu nıtelıklere sahıp C°k ısteklılcı ama^ok daıırkekleı Bu urkeklik nereden geli vor? Urkek davıanmakta ı,ok haklılar »,unku cdındıklcrıbılgıyınercde.nasılkullanacaklaı bıınlaıı bılmıvorlar Tcorı bılgılcrı mcvtut ama bunıı pratıge dokcmıyoı lar Kafalarında bıntaııesoıuvaı Bı/ekımi)>vcrccek9Ncrede(,alısacagımgıbısınden Prujelerinudcn so/ eder misiniz? Goçlerle ılgılı bırbelgesel hazırlıyorum Bu belgcselı ha/ırlamamda benı etkıleyen bır^ok ıınsuı var Bıınlarıncnba^ınddLbLve>ııımıııgo(,nıenolmasınınetkısı var in\men msanlaı m yasjadıkları acı, tatlı olay lar var \ skiaş.klarını/ı,aıkada!)lanni7i,mc7arlannı/ı,(,evrenı/ıardını/dabırakıyorsunuz Alşıtığıni7 evını/, sokağınızdakı ağaç heı şey si7in vconları gormeyeahijmıssınız Bırdenbıregormeyealışmadığını/<,evreycanıdengelıyorsunu/ Oeldığınızycrın ınsanları,ağa(,ları,hattaıu/gârıbılelarklı Bu goç belgeselinin konusu nc olacak.' Konusu 7orunlugoçler Zamanolarakıse, sonyu7yıldakızorunlugo(,lerıclcalacağım Dokumanlar, belgclcr, f ılmlçr, o yıllara aıt fotoğraflar vc arşıv çali!>malarımızın hcpsı ha/ır Sponsor bulunduğu takdırde hcmcn çalış.mayabas,layatağı/. ^ Oluşumu a^ısından henuzK?m bır muğara Ctvelek }ıı:e\ ura$tırnıa\ı ıse IWi"teyapıldı. Magurantn anuguleıı\ı.. Civelek'in gizleri. doğus,unu sergılıyordu Bolgenınjeolojık oluşumunedenıyle, Kapadokya'daboylebır magaranın varlığı ınanılmazdı Arkeolog Murat Gulyaz'ın,gorevlı bulunduğu Nev^ehır Muzesı'ndekı eserlcrarasında t ıvclckkovluİLnnccbumagaıadabulunııp mu7eyı.getınlmi!>bırgıuppı>ını^toprak eser taştan bır agırs,ak ve bır ınasat tasj ycralıyordu 1974 yılında muzekolcksıyonunagırışı yapılmışbuluntularoldukçaıyı bırduı umdaydı Bueserlerın bulunduğu magaranın tarıhını vearkeolojıkkonumunuoıtaya(,ıkartabılmek n,ındcmutlakbıryu7ey arasjtırmasıyapılmasıgcrckıyordu Antak, Nevşehıı muzesınınclınde mağaraara'jtırması yapabılmek ıçın gereklı teknık donanımvoktu Ama.sanskapıvıçaldı lc)1)"5 yılında Kapadokva'ya gelen Roberto Bıxıo ba>kanlığındakı C ommısıonc Nazıonalc Cavıta Artıfıcıah'yc(Ulusal Doğal Mağara YAZI VE FOTOĞRAFLAR: TURGAV TtNA kıyıldanbĞrıara^tırmaprogramımızın lıstesındeyeralan,bırmağaraydıCıvekk Bıtka(,aydanbcrtaıas.tırmdekıbmı oluijtuıacakarkada^laılasıksıkbırarayagclıyoıduk Mağaıayabılımselbırara'jtır mancdenıyleılkdefa 1993yılındagırmışve surprı/lcrlc dolu bu ınağaranın derınlıklc rındet () S00()ve2()()()yıllannatdrıhlendı rılenGe(,Neolıtık vedc(, Kalkolıtıkd<vırlereaıtba/ıdegeılı buluntulara ulaşan ArkeologMurattrtuğrulGulya/'ınbı?eanlattıklarınıdınlıyorduk Mağaıanınara^lırnıara porunu \W> yılında Kultur Bakanlıgı nın Kurtarma Kazıları Semmen'ndcarkeülüjı dunyasınatanıtarakılkdetalıteraturegeçıren ovdu Sonuııda, olu^turduğumu7 bc^ kı^ılık ckıple bu magaranın dermlıkleı ınc ınmeye kararverdık ArkeologMuıatGulyaz'ınrehberlığındcNev<>chır'dc((ıul'}chırll(,esı'nın4 kmdogusuıulakıC ıvclck Koyu'nun hcmcn yanıbasıiKİayukselen yorehalkmınGurlek Fepe olarak adlandırdığı tepenın doğu yamacına geldık Burada, aıabalarımı/dan ınıp mal/emelerımı/ıyukledıktensonra.yarım saat surcn dık bır tırmaniijla 600 metre kadaı yol kaiederck, kalkertabakalarından oluy mu!j dık tepenın /ırvesıne ula^tık Mağaranın (,ok kuc.uk ve oldukça /or farkedılen gırıs,ıne yarım saatlık bır ara^tırmadan sonra ıılaş.tık kasklaıımı/ı takıpzcmıııdckı kalker kayalıklarınarasında 5()x I0()tmol«,ulcrın cİLkı bır kovuktan meydana gclcn gırı^tcn onte Murat (julva/gırdı Kuyu ş,eklındc dık olarak ınen 14 metı e yukseklığındekı dogal bırgaleııyı 15dakıkakadaı geçıpanamağarayaındık 11 tencrlcrımı/ mağarayı aydınlatınca "SupcrMan"ıntılmındekıC rıptongczegenınıağaıasınaula!)tığımızıdu')unduk Magaranın tavanı, duvarları bınlerce yıldan bcrı suzulcnsudamlaı.ıklarınınolu'jturduğukalsıt krıstallı kayaç tabakalarıyla kaplıydı Olıışumu açısından hcnu/ genç bır magara olan Cıvelek'tekı bu goruntu, bınlerce yıl sonra ortayaı,ıkacak olan sarkıtvedıkıtlerın larKomısyonu)aıtbırgrupltalyanmağarabılımtı Nevşehır Mu7csı nın gerçekle^tırı mekısteyıpdebıı turlugırı >emedığı( ıvelek Mağaıasıara^tıımasınavardınn.ıola(.aktı Ikı gun surcn vıi7cy arastırmasında Murat Gulyaz buyuk bır surpri7İckars,ılas.tı Magaranın yu/eyIIKIL ver alan kaya bloklaı ı arasındaGcçKalkolıtıkdoncnKaıt(,oksayıda pışmi!» toprak kap ve seramık parı,aları ıle karşılaşjTiı:}tı Doı,entDr AlıyeO/tan arkcolog Murat Gulyaz m, bulduguarkcolopk mal/emeleıınl skı hın^Cağrnıncr'.'nevrcsıneaıtolabıleeegınıdıi'junuyor 199} yılındayu/cy araştırması yapılanC ıvelek Magarasıdoğal vcarkeolopk SİI olarak tesul edıldı, ancak yerının sapa ve U7ak olmasınedenıylckorunıaonlcmlcrılamolarakgerçekleijtırılemcdı Mağaravaulas.ımın zorluğu,gııi'}i iKdenıyledc i(,me mı^ınolduk(ratchlıkclıolu'}udclınearayn.ılannınzıyaretlerınıcngellıvor Alıye()7tan bumağaranın buyuk bıı olasılıkla yerleijimden zıyadetapınmaamaLiylakullanıldığınaınaıııyor C ıvelek Magarası'nın konumu bı/lere mcrkezı Kapadokyabolgesındckı ılkycrle•>ınılcıın tarıhını avdınlatması açısından oncmlı bıı ıs.ık tutuyor (, ok onccmlı bırba1)ka nokla da, magaranın bulunduğu Guı lck lcpe'nın'İOO metre doğusunda Yc^ılozHoyuğu Bu hoyuktcyapılan yu7cy ara^tırmalarında da (,ok say ıda obsıdıycn ok uçları cle gcçırıldı Yak!a!>ık22xl 1 metreolçulerındckıC ıveMağaratun ı<,mde bulunun toprak kaplar. lek Mağarası 'nın ana galeı ısındc ara^tırmaIarımi7i ve vıdeo çekımlcrımı/ı yaparkcn, yuzeydekı goc,uk kayaparçalarınınarasında Kapadokya'da ÎÖ parıldayankırmızımavırcnklerdekıbırnesnebi7İerıhcyctanlandırdı Hımızcalıpınce50002000 yıllarına ledığımızdebulduğumuz<>eyın 199"^ yılında mağarayagıren ItalyanmagarabılıınLilerıntarihlendirilen tarihi bir denbırınınçantasındanduşmu'jbırarmaolduğunu gorduk Daha sonra kopmuş kalsıt mağara var: Civelek. krıstallı parçalardanorneklcralıp magaranın 14 metre yukscklığındekuyu^cklındekıdar Girişi zor ve tehlikeli galerısmden tek tek «,ıkıp zorlu ve teMıkclı boyutlaraulaijanbırdonu'jyaparaksonunda ancak içersi filmlerdeki bızlerıbeklcycngunışığınavctcmi7oksi|enekavu^tuk ^ gezegenler gibi.