Katalog

'.7ARALIK 1998. SAYI 666 1 1 1 karsı olan bütün sınıf ve tabakalann, 71e ıerkesınkatılacağıbırgenışcephehareketını iilahlı eylemle başlatmaya kalktılar... Bu üç »enç, maddifiillerindenyanıbankasoydukarından, adam kaeırdıklarından . dolayı dam cezasına çarptırılmıyorlar. MarksistLeninist oldukları içın bu fiilleri, basmakalıp Dİr MarksistLeninist stratejı klişesine görc leğerlendirilerekcezalandırılıyorlar. tdeololik durumlarından hareketle, Anayasayı zorlaılgayave TUMM'yizorlaıskatateşebbüs ittiklerisonucunavanliyor...Marksizm,somut koşullara göre hareket edılmesini öğütler...Kapıtalizmdensosyalızme, helegeribıraktırılmışülkelerdetekbiraşamadageçilemeyeccği söylenmektedir. Sosyalizmdenönce, kamu sektörünün ağırlığında planlı bir ekonomiye dayalı vc yönetımc tüm ulusal sınıf ve tabakalann katıldığı bır demokratik devrim aş,amasından geçilmesinm zorunlu olduğu ılerı sürülmektcdir. Silahiı eyleme geçmişolangençlcrde, milli demokratik devrim için mücadelc cttıklcrını, Marksizmin öncrisinin bu olduğunu ıddıa etmcktedırlcr 5 u halde bunlann proletarya diktatörlüğü ku> racakları hakkındaki iddiadabirzorlamadan öteyegıtmemektedır. .Durumunböyleolduğunu bile bıle 3 gencın ıpe çekıltnesine evet diyebilecek misiniz? Kanlı Pazar, Konya, Kayseri ayaklanmalarının ve datıa nicecinayetlerın mcçhul bırakılmıs failleri, ellerinı kollarınısallayasallayagezerken, DenizGezmiş ve iki arkadaşını ıpe gönderebılecek misiniz?" Oldukcakapsamlı vegerekçclıkonuşmasında, ıdam cezasının yanlışjığını tartışan mılletvekıllerindenResjlÜlker,".. Binaenaleyh, burada konuş.an arkadaşjarım, sizşunu mudemek ıstıyorsunu/? 'Bunlarmahkemede, 'bizkomünistız' dcmışlcr; 'bunlardan ıntikamalalım,buradaöldürelım.' Böyledıycmezsıniz."diyerekdü^ünce'nin idam isteğine karşıısyanınıdılegetirıyordu. CelalKargılı,NecdelUğur, MuammcrErten ve bas.ka CHP'lı mılletvekıllerı idamın haksızlığı veyaıarsizlığınıvedönemınkoşullarını anlatan nilclikli vedoyurucukonuşmalaryaptılarvcTBMM'yiuyarmayaçalıştılar. rin, Anayasa Mahkemesrnc ba.şvuru ıçın Senato'daki üyesayısının l/6'sının,yanı 33 iiyenın ımzasını sağlamu girii,imleri de sonııç vermedı.Toplananımzasayısı28'dekalmıştı. Kararkesınlcştı. Böylelıklc, 12 Eylül'lü yıllarda "asmayalım da besleyelim mı" mantığıyla 17 yaşındaki Erdal Eren'lerın ıdam sehpalarına yollanmalarına giden yolun ilk taşlan döşenmış oluyordu. 12 Mart asken cunta yönetımınin yürürlükte olan yasalarına göre bile ıdamlarını gerektirecek bir suç ıijlememis' olan, kitabın tümü okunduğunda göriileceğı gibi idamlarının asıl nedeni olan düşünce ve ınançlanndan yargısürecıninhıçbıraşamasındatavi7 vcrmeyen, nedamet getirmeyen, sosyalizme giden yolun bır ön aşaması olarak degerlendirdikleri 1961 Anayasasıvconungetırdığı demokratik hak ve özgürlüklerı sonuna dek savunanDenizGezmiş, YusufAslan veHüseyınlnan 6Mayıs 1972'deidamedildiler. Davanınyargı sürecı.sıkıyönetım mahkcmeleriniııniteliği vealınankararlarkonusundabırncbzedeolsakamuoyununbılgılenmesıolanağısağladı(**). AmaTBMM veCumhuriyet Senatosıf ndakı süreç vc tartısjmaların ozellikle siyasal yönübugüne dek bütünüyle hıçbırkaynaktaelealınmadı.68'lilerBırlıği Vakfi'nın ıkıncıyayınıolan Idam KararıTutanakları adlı yapıt, bu konudakı ılk ve tek bclgeolmaözelliğinitaşıyor. Bubelgenın Vakıf tarafından okuyucuya sunulmasının nedenlerınden bırısı. yakın tarıhımizııı çok önemli bir kesıtmı aydınlığa kavu!)turmak, diğerı ise ilk yakalandıklan andan ıtıbaren, yargılanmanıntümaşaınalarındaverdikleriıfadelerde, MarksıstdünyagörüsunubenimsedıkierınıaçıkçaortayakoyanDenı/Ge/miş, YusufAslan ve Hüseyın Inan'ın aslında eylemlerı nedenıyle değil inanç vc düşüncelerındenötürü,bıranlamda'dü!}üncesuçu'ı>ledıklerıiçinasıldıklarınıbclgelıyor. Yukarıdakı paragraflarda aktardıklarımız, bu kıtapta yeralanıddıayıdoğrulayacakhususlardansadecebırkaçıdır. Gerçeklerin 26 yıl sonra ycnıdcn değerlendirilmesinısağlayarakbellcklcnnta/elenmesıneplanak tanıyacağına ınandığımız bu belgeyapıtın önsözünü, Denizlcr' m yaşamlarının son yıllarını ve son anlarını onlarla pay lasan.ödünsüzlüklerınıveyığıtlıklerınıtanhın tanıklığınataşıyanAvukatHalitÇelenkya7dı. Karanlıkbirdönemeışıktutandeğerhbelgelcri içeren bu kitabın en kısa sürede hak ettığısayıdaokuraulasmasınıdilıyoruz. ^ (*) İlk konuşma, D. P adına konuşan Cevat Önder'e, ıkıncısı ıse Isparta Mılletvekılı Husamettın Akmumcu'yaaıt. (")ldamGecesıAnıları(Av. Halıt Çelenk) ve "THKO Davası" adlı kıtaplar davanın seyrini ve davaya ılışkın belgelerı ıçerıyor Alpaslun Türkeş: Oyu idamdan yanaydu Necmetün Erbakan: Oylamaya kutılmadı. Süleyman Demirel: Oyu idamdan yanaydu yasateklıfi238'e 53 retoyuyla kabul edıldı. Oylamaya katılmayanlar arasında Orhan Birgıt, Nebıl Oktay, Hayrettın Uysal, Coşkun Karagozoğlu gibı CHP mılletvekıllerı, C)sman Bölükba^ı, Sezaı Orkunt, Necmettın Erbakan gıbıünlüısımlerbulunmaktaydı. TBMM'dekabuledılenyasa, l6Mart 1972 günü, bu kez yınc "... gündemdekı bütün i!»lere öncelık tanımak suretıyle görüi>ülmesi" talebiyle Senatonun öniine gelıyor ve böylece olayın ba^ından beri "teamül" halıne gelen "acullükgeleneğıbozulmamıSjOİuyordu.TabiiSenatörlerınve CHP'lı üyelerınyogunçabaları Cumhuriyet Senatosu'nda da sonue vermıyor, C'HP'li scnutörlcrden M. Yılmaz Mete. Halıl Goral gıbı ısımler,Tabii Senatörlerden MelımetÖzgüneş, EmanullahÇelebı, FahnÜzdılck oylamaya katılmıyorlarve yasa. aralarında I Sabrı Çağlayangıl, Fethı Tevetoglu ve l;crıd Melen gıbı senatörlerın de bukınduğu kabul oyları ılc36'ya karşı 105 oyla Senatodan geçıyordu. Tekumutkalmıştı. Yürürlüktekiyasaların bıle uygulanmadığı ya da göz görc göre yanliijuygulandığı.MeclısteveSenatodausullenn ıvedılık geıekçesıy le (! )çiğnendığı gerçcği belkı Anayasa Mahkemcsı'nc anlatılabtlırdı. Nıtckım ıdamkaıarınınycrınegctınlmesıncıhşkınyasanın Cumhuriyet Senatosu'nda da kabulünden sonra, Cumhuriyet Halk Partisi, usul ve esas yönünden kararın Anayasa'ya aykırılığını savunarak ıplal ıstemi ıle Anayasa Mahkemesi'nebaşvurdıı Anayasa Mahkemesı kaıarı usulden ıptal cttı Anayasa Mahkcmcsi'nin. usul eksiklikleri TBMM ve Cıınıhurıyct Senatosu'nda göıü'jiilüpdüzellılmeden, kendısınegctırılen bırkaratı esas yönundcniııcelemeyealmasınaolanakyok Biilent Ecevit: Oyu idama karşıydı. tu. Anayasa Mahkemesf nce usul yönünden ıptal edılen karar, 24 Nısan 1972 günü yenıdcn TBM M 'nın önünc geldi, "usul" hatalan gıderıldı veyasatcklıfiaynıgünyeniden kabul edildı. 2 Mayıs 1972 günü ısc yasa, Senatodaycnidengörüşülerek kabul edildi. Bravo sesleriyle 238 kabul Tümçabalarakarşın, Meclıs"görevini"bir günde.onsaatlikbirmaratonlatamamladi ve "oturumun görüşmcler sona erene dek sürdürülmesı","görüşmclerınyeterliliği"gibikararlarla, aleyhtc konuşanlara sataşmalarla, lehte konuşanlara "bravo" sesleriyle, AP Genel Uaşkanı Süleyman Demırel'in, Ismct Sezgin'ın, Nahıt Mcntcşc'nin, Hasan Korkmazcan'ın, Ferruh Bozbeylı'nin, Esat Kırathoğlu'nun,NecmettınCevherı'ninveCGP'lı AlılhsanGöğüş,'ündearalarındabulunduğu, çoğunlıığu AP'Iımılletvekillerininoylanyla, CHP başvuruyu ylnelemiyor... Sonunda her şey kıtabına uydurulmuştu. Artıksıra Cumhuriyet Halk Partisi'nin kararın esastan incelenmesı ıçın yenıden Anayasa Mahkemesı' ne gitmesine gelmıştı. l'akat, bugüne dek kamuoyuna açıklanmayan nedenlerle, CHP başvurusunuyinelemedi. Kamil Kmkoğlu başta olmak lizcre bazı CHP Milletvekılleri ve Senatörlen ılc Tabii Scnatörle İsmet Inönii idamlan önlemeye çalı$mı$tı. İdam kurun veren Sıkıyönctim Muhkemesi. Buşkun Ali F.lverdi daha sonra AP'yeı>i