Katalog

22KASIM 1998. SAYI 661 "FasistlennC'e/ayir'i busekilde isgalınden sonra önümc koyduğum ilk görev, faşiznıekars.ısavasmaktı. Artıknegemilernede is umurumdaydı. Kaf'amdakı plan söylcydi: Almanya'nın SSCB'ye saldırmasıyla dcvam eden sava.şta SSCB'yi destekleyen bır tavıralacak,böylelikleFransa'nınkurtulusunahizmetedecektik. Fransagcrçektendemokratiklesceek dolay ısıy la sömürgclcri de özgürleşecekti.BuplançerçevesindeGenç KotnünistCezayirlilerÖrgütü'ylebağlantı kurdum ve kısa bir sürede örgütün sekreterlerindenbirikonumunageldim..." Genç Komünist CezayirlılerÖrgütü'nde Alleg'le biıiikte çok sayıda Avrupalı genç vardı. Gerçisavas, sömürgeve demokratikleşme mücadelcsinin önüne faşi/me karşı dircnişperdesiniçckmis,ıiamaonlarbudırcnişeCezayır'dcdestek vermcyi yeğlemislcrdi. ÜstelikCezayırli gençlığinpolitikdeneyimleri de yetersizdi, Genç Avrupalılar'm varlığımücadeleninyollarınıçoğaltıyordu. "Genç Avrupalılarlcrimini kullanıyorum çünkü Fransı/pasaportlarıolsadagençlerin çoğultalya,Sicilyayadalspanyakökenliydi. Gençlerin belki de iiçte biri gcrçek Fransız'dı. Fransız olmayanba^ka bir halk daha vardı, Yahudiler. Sömürgeciler, halkın bir böliımurıü dığer bölümünc kırdırmak ıçin bunuçokiyikullandılar, YahudiCezayirliler, ttalyan ve Ispanyol lar'dan daha çabuk Fransız vatandaşlıgınakabuledildilcr. Bunun tek ncdcni sözünüettiğim kırdırmapolitikasıydı..." Toplama kaınplan, tutuklanan Fransız komünistleri ile Cezayir Kurtuluş Ordusu savaşçılarınayapılan iskenccler...Terör, 8 Kasım 1942'dc durur gibioldu çünkü ABD KuzeyAfrika'yaçıkarmayapmıstı.Neredcyse her görüşten insan, "Yaşasın müttefiklerimiz"diycsokağadöküldü,afişlerasıldı. Yincdetutuklandılar. ABD, Vichyyönetımini değıştırmeyi değil kendi etkisi alttna almayı düşünüyordu çünkü. Fransa'da ise direniş, anticmperyalist bir tutuma dönü;>müştü. "Ülkemizı Amerıkalılardcğil,bizyöneteccğiz"diyordu Fransızlar. ABD, istcğini gerçeklcijtiremedi. Hazıran 1942'dcCezayir'deki toplama kaınplan kapatıldı, tutuklularsalıverildi. "Buarada, Genç Cezayirlileradlı bir gençlik dcrgisinin müdürlüğünü yapıyordum. Maddi durumıı kötü olan bırdergiydi. Ayrıca.birbasın ajansındaçalıijiyordum..." 'Alleg'e/ıöre Cezuyir'de bugünyaşananlaryoksulluğun ve sefalctin sonucu... Fransızlaı,imamvemüftülerin'cyinananlar kurtulu!}UiTiuzieinmüeadelectmeliyİ7'demelcnniengelleıııekiçinatamayetkisiniellerinde tutuyorlardı. I ier ne kadar dinle bağımız bulunmasa da bı/ de bu kampanyayı destekledik" Bu arada Alger müftüsü öldüriilmü^, yakalanaukatili i^keneedekendisıneöldürme emrinı verenın Tayy ip el Okbi olduğunu söylemiijti. C'amus'nün yazılarıyla başlattığı kanıpanya amacına ulasjtı ve tutuklanan Okbi serbestbırakıldı. Buolay,C'ezayirliler'in Alger Republicain'e daha f'azlagüvenınelerini sağlamışlı. Şimdi de Alleg, t'amus tlcn birkaç yıl sonra, bu gazetenenin müdürü olrnuştu. "1950'de işe başladım. Ulusal hareket yükselmiş,ga7etedeulusalkimliğine daha çok bürünmüştü. Cezayirli vc Avrupalı gazetecilerin yan yana çalıştıkları ilk ve tek gazcteydi. Fransızlar, doğal olarak ga/eteyi çökertmek ıçın tiim olanaklarını set'erber ettiler..." Alger Republicain, ckonomik olarak da zor durumdaydı. Üç ay boyunca hiç ücret ödenınedigi zamanlar sıklıkla ya;>anıyordu. Ödemc konusunda da bazı kurallar konulmu!jtu. Eğeı ga/eteci evliysevecşideçaliîjiyorsa.en sononunücretiödenırdı. Alleg de bu durumdaydı çünkü eşi Gılbcrt bır avukatörgütündcçalısıyordu.Gilbertdcbir direnişçiydi.(îazetenin redaktöründcn şofbrüneyaklaşıkyüzkışilikmilitankadro^undancezaevinegirmeyen, işkencegörmeyen iki ya da üç kisjiydi. Redaksiyonda çalışan otuzkişidenonikisiiscbağımsızlıksavaşındaöldürülecekti. "Henri Maillot isimli yoldasjımızdan söz etmek istiyorum. Fransız ordusunda ijoför olarak çalışıyordu.Silahtaşıyan bir kamyonu kaçırarak kurtuluş savaşı için çarpışan militanlaragetirdi.Sırfonuyakalamakiçin özelbiroperasyondüzenlcndi.Çıkançatışmada sonuna kadar dircndi ama sonunda katledildi..." •....' *. . • .... ' = . , • • Pek çok sözciik yasaklıydı, en başta da özgürlük. Alleg, sözcüklerin yerlcrini değiştiriyor ama dönüp dolaşıp aynı düşüncey i tanıınlıyordu, "Cezayir kendi kaderini kendi tayin etmeli.. " biryazısındasözcükleri salıverdi, gazete kapatıldı, Alleg detutuklandı. "Nöbetçi mahkemcde sordum, 'suçum ne?' Polislere saldırdığımı, dövdüğümü, ısırdığınıısöylediler. Polissekizgünlükrapor almıştı. Tabii kimse inanmadı, herkes güldü çünkü komik bir durumdu. Polis bir doksanboyundaydı,bcnsc... Alleg bir altlîiiij, ta!) çatlasın bir altmışbe!> boyunda bir adamdı" Bütünbuyaşananlar,toplatmalar,tutuklamalar, öldürmeler yine de dayanışmayı en gcllcyemedi.Cezayirlilerokuyamasalarda gazetelcrinesahipçıktılar. Bağı^kampanyalarıdüzcnlendi,kadınlarmücevherleriniarmağan etti. l'ransı/ sömürgeciler bir isim taktılar Alleg vearkadaşlarına "küçük dilenci"... Alger Republicain 1 Kasım 1954ayaklanmasmdan bir yıl kadar sonra kapatıldı. Alleg ve arkadasjarı illegal mücadeleyc gcçtiler. Kimidağlaraçıktı.yakalananlarağıriskeneelere uğradı. AI lcg ise yeraltında geçen iki yıldan sonra, Cezayir'dekı 10. Parasütçü Tümeni'nebağlıaskerlerccbırarkada!}inın evındeelegeçirildi.EIBiar'daki"rctnı/lık Merke/i"ne götürüldü. Bir ay tutulduğu bu merkez.de ya$adı k ları, daha ce/aevi ndeyken "SorguLaQucstıon"adıylakitaplastırıldı. "Artıkağzımasarkıttıklarıtelitutmala*' Alger Republicain Ctvayır'dcçok sayıda gazete vardı ancak tümü Fransızca yayımlanıyordu. Sahipleri büyük toprak ve madcn sahiplcriyle armatöılerdi. Bugünkü ga/ete patronlarıyla aralarındaki tek fark, ga/ete sahibi olınalarını gı/lememelerı, aksine bir propaganda aracı olarak kullanmalanydı. Bazı antisöınürgecı zcngin ve lüeearCezayiıliler ile sendikacılar da kendilerini ifadeedebilecek bir ga/ete çıkaımakararıaldıhır. Ga/etenin adı Alger Republicain konuldu, ilk başya/aıiarından biri Albert Camusidi. "Camusyazmayabas'ladıktan sonra gazete, Cezayir halkıtarafından çok okunmamasına rağmen çok tanınan bir gazete oldu. OkunnuıyorduçunküC'ezayiıiiler'inçoğunluğu okuma yazma bılmıyordu. Budönemde, Tayyipel Okbı ısmindebiradamCezayir'de dinin Fransız hükümctrnce yönetilmcsinc kar^ı savas' açtı, 'neden bizim ımamlarımızm ve ınüflülerimizin atamalarını Fransız hükümeti yapıyor' diyebaşkaldırdı. Bir adım ileri, iki adım geri... 1950'tenie diiş gerçeklesmiş umayitirilmişti...