Katalog

CUMIIURİYET DERGİ Tarih Vakfı, Cumhuriyet'in 75. Yıh kapsamında bir sergi ve birkitap hazırladı: "Cumhuriyet'in Aile Albümlcri." Bu çalışmada, değişik ekonomik, siyasi ve kültür yapılarında on yedi ailenin çevresinde yetmiş beş yılın portresi çizildi bir anlamda. Sergi şimdi de Ankara'da... : Albümler arasında ÖZLKM ŞKNTİJRK »•,««;» a r j h V a k f | BjrÇağdaşlaşma Projcsi OlarakCumhuriyet'in 75. Yılıkap,,,:,;. sanıında "Cumhuriyet'in Ailc Alwm bümlen"adlıbırçalış.mayayımladı. Albümde 17aılcnin hıkâyeleri tbtoğraflarla dcstcklcncrekanlatılıyor. AlbümüneditörliiğünüOyaBaydarveFerideCİÇckogluüstlendi.drafikTasarımiscKlif Ayitcr, Dcnız Demiryılmaz, Yiiccl F.cevit, Türkmcn Öktem ve Orkan Tclhan tarafından gerçckleştirildi. BaydarveÇiçekoğlu'ııakitabın ve"Aile Albümlcı i Sergisı"nin seıüvenini sorduk. Albümünailelerinasılhelirlendi? • F.Ç.: Böylcbırçahijmadaaynı tip uilclcı olsun istemcdik. Aileleri süzmedik,dahaenlorcsan birşey, heraileden biryeni oluşuın çıktı.Bellibirbakıs,açısıyIabakıldığındaher ailenin, her insanın kcndi özelindc çok öncmli bırycrı olduğunu gördiik. Mescla Istanbul'da ılk gecekonduyuyapanaile. Başka ailedebürokrasiylegeçenbirömür. Birbaşkasmdabaşkabirijcy. Yani bakışaçısınagorehcr ailenin hayatındamiithis; bırdramaor hıılüt Ailesi'nden Nimet llıııum, yörcde ilk şupku giyen kudınlardandı... Gueron Ailesi'nden Süzet. tayacıkıyor. Bizim açimızdandaençarpıcı, cn yönlendirici bu oldu. Niye insanlara bu kadar yakıngeldi vebiz niye bu kadar etkilendik dıye çok düsündük. Roland Barthes'in fotoğrafüzerinebirkitabı var "Camera Lucida" şimdi okumak olağanüstü geliyor ve niye bunun insanları bu kadar yakaladığını bir kez daha anlıyorum. Annesinedairdü^üneeleriniyazmi!} vc olümünden hemen sonra ailesinin fotoğraf albümlerini düzenlemcyc başlamış. 'Zamanadairçok evrensel sorularsordum* diyor. Bendoğmadanönceanncminfotoğraflarını gördüğümde annem benden gençti. Ben annemi dogurmuş gibiydim, yani bcn başka döl vermediğim için, son dönemlerinde de annemehastalığındabaktığım.onuadetakızımgibihissettiğimiçinfotoğraflardaosomutla^tı ve ben tarihin neresinde bulunduğumu, hangisi gerçck bcn, bcn doğmadan önceki anncm belki degerçek. Vcben şimdi ondandahayaşlıkişiliğimleonabakarkenihşkıasılbiçiminedönmüş.Budurum insanları felsefisorularsoımayayöneltiyorvesormaya başladıkları anda sordukları sorular fotograflarla somutlaşıyor. Sanıyorum o etki • '»•'V: yapıyor. Sergi beğenildi... O. B.: Hepsi bizim marifetimizdeğil. Biı deiyi uygulandı. Bununhepaltmıçiziyoru/. Grafikerarkadaşımız Elif Ayiter veyardımcılarımn payı büyük. Rlif Ayitcr'in çabası çokfazlaydı. F.Ç.: Işiniçineinsan veduygugirinceresmi söylemin hemcn ötcsine çıkan f'arklı bir tarih,doğal birsöylemoluşuyor. Yalınlıktan dolayı insanların ilgi.sini çckiyor. Bizim çalışmailişkimizdeböyle,hcmdünyayabakış açımı/ınhemduyguyelpa/cmizinçokyakın olmasımn da katkısı var. O renklerle baktığımuiçinhemilişkıkurdugıımuzailelerle diyalog hcm de onun yazıya yansıması ı,ok benz.ertonlar. Aynı deıııiyorunı ama benzer eeijitlilikiçindekıtabınbütünündebirortak duyguolduğunabcndekatılıyorum. Sonuc olarak altını çizmedcn, cok keskin renklerle resiıulemeden, yani salıraralarındada bir sürüijcy anlatildı. Neden 17 aile? F. Ç.: Daha çok aileyle başladık ama teknıksınırlamnlarlakarşılaştık. Birkeresergidekiyers>ınırlıydı.5odavardı. llattabırtanesinin bodrumunu açmak zorunda kaldık. Ona bir mantık da bulduk zaten. Buraya ycrleştirdiğimızailemadencibiraile, Yersel Ailesi. Mekânlaözdcşlcştırdık. Belkıdehoşoldu. Sergilemc açısından problcın vardı ve açıkçası gezen açısından böyle bırbıri peşi sıra birçok aile aynı şeyıtekrarederseacaba sıkıeıolurmu? dıye çok dÜ!)ündük. O. B.: Fikir iyiydi fakat üçüncü ailcden sonra kimse gczme/gibı geliyordu. Gürsel mal/eme na.sıl toplandı? F. Ç.: Sergileneneşya ve folograllarailclerdenistendi. Ailelerbaştandahaçekıngcnlcrdi.fotoğraflarımızkaybolurdiyedüşünüyorlardı haklı olarak. Önceanıları anlatmakta.paylaşmaktazorlaııdılar. KonuiiiTialarçok tanışık olmadığımız siircce daha ortak paydada, resmi demeyelinı de yarı lesmi bir noktadadurdu.Tanı^tıkça, işiniçinekendilerini kaptırdıkça.herkeseşyasıylageldı. Yam bir sürcsonra Çünküokadat değeıli ki bunlar. Mesela simdi Hasan Kuruyazıcı, Kuruyazıeı Ailesi'nin albümii ıçın'Başka şeyler de vardı keşke verseydik' diyor. "Hatırlaınayı Halııla" liölümü'niin sergi içindeki yeri? F.Ç.:BılgeFriedleander'inçalışmasıolan bu sergi geçen mayıs ayında (ialeri Nev'de açılmıştı. Cok rastlanlı olarak duydum ve çok etkılendım. Cünkii biıbıı imi/den tamamen habersizdik. Kendi ailcsine dair çok benzer bir ş,ey yapmıştı. lîabası Cumhuriyet'in ilk kuşağının doktorlarından. Anııesi delstanbulluyüksek bir burjuvaaıleden geliyor, fakat aynı Cumhuriyet rüzgârı ıçin cbe diploması almış, köylere gidip ebelik yapmış. Yaniodaenleresanbirisi. I959yılında gitmişyurtdışına ve4()yılayakınhıçTürkiye'yegelmemiş. Amerika'dayaşamı^, Amcrika'da sanat eğitimi görmüş, sanat eğıtimı dcrsleri vcrmi!j ve sonra Türkiye'ye geri dönmiiş. Benzeşmeden ötürii serginin yan bölümü olarak onu da dahi I ettık. Sergi mekânı olarak Sıra Odaları'nı seçme nedeniniz? F.Ç.: Öieki büyük mekânlaranascrgı için düşünülnıii!}lü. lin baştabirbölümanaserginin bir bölümü değildi. Sıra Odaları'nı kııllanışlıolmasıbakımındantcrcıhettik Aılelerin kendi kendini tekrarladığı bir ritm var, yani odalaragiriliyor.çıkılıyor bir aile, bir aile daha. Darphanemckânlannınbütünündeen uygun yer orasıydı, çok da güzel uydu. Aileler rastgcle mi seçildi? F. Ç.: Tam rastgclc seçilmedi. I lcr aılcye uygun bir rbndüzenlendi.Hemrenklerhem doku hem de duygu açısından seçildi bu fon