Katalog

10 "Nereye gidiyor bu dünya" diye sormuştu Dersimli Dünya Ana. Dersim dışında yaşadığı yıllar hep bir cefa idi onun için. Cefası bitti. Şimdi gülen gözleri bir kasetin kapağında. Ve sözleri: 'Ne zaman ki süngülendi bebekler ve ben, ne zaman ki sürüldük o diyaru Jar ülkesinden' CUMHURtYET DEI kasctininkapağındangülüınsüyorbizlerej Dersim; Kemal Burkay'ın "ŞövalyeÜll' si"...Bır komşu vilayetten, Hla/i/'den D < sim'e seslenen Nusret (jürgöz dc şıırınde şf le anlatmakta aeılara gark olmu> bu diyarı.ı liîrsehri Dersim kı dört dag, Ve dörtyanı acı içindediı; Kıtlık ve kıran girmisliı; Kaç otuzsckiz kez evlerine. Yangın verı veeivan vüreklerine Ve rivavelıir kisorulmıısiur Dört birgurbete dagıtmış Dersimlileri j. ren elleree: ı Türkivemibüvüklür Dersim mi? Ve ol vakiı cevap vermis tir: Pülünıür Dagları, Munzur, Hurçîk veln Deresi: "Gülü var hag içînde " diven türkü, duy ki, Bir bağicinde gülü yokarlık Çig'nenmiştir.yolunmuştur, Boranlara. lipilere, çıg'Umı inat vınede " Dersim kihaksuklastn Biryarim variçınde " Çok varinı vuricinde Tarilı boyuncagülleri yolunan, ağıtları göklerine sıgnıayaıı asi Dcrsım'inhoğulmukistencn.scsi, şimdi sürgünde çınlıyor. Sürgün; Dersimlinir.değışmezkaderı. I ler "tenkil kararı" ile göçünü yükleyende Dersim, Munzur kadaı tür Derleı küler de mah/unlaşır. Önee süngüyle sonra da yoklukla hızaya getırilme çalışılan Dersimli'nın ınadı,evı,ocağıak verilerek kırılmıs. günümüzdc. lstanbu|' varoslarından sonra Almanya'yla Isviçre'ı gettolarıdadargekli Haytleranlı HassoileK reşanlı Rızo'ya...(iıırbettekendilerineyala eıeenettlcryaratmıslaryaratmasınada on yine de komş.ulanmn "Wese Rında Bra (Nasılsıngarda!;'.')deyişiniözlerler. (îurbcücmakaralıteyplcıcokunanağıtl nefesler, scvda yüklü türküler, sandıklard çıkıp Metin vc Kemal Kahraman'ınkayıl' hazına girdığınde Dersimlıye, Dersim küll rüneyapılaeak birbüyük hİ7tnetin ilk adı da atılnıı^ oldu. I3ası dara diisene, kendısi sığınanlara bir kere bile ihanet etmemış topraklar, biribiriniyoketmeyadalahakküı altınaalmakaygısıolmaksızıııTürk, Kiirt,? za vc Krmcni kültürüne ev sahipliği yapm Bir çıçek tarlasını andıran bu eogıafyaı dağlı insanlan, vefanın ve ihanetin lıeı türü tanık olmus. Bıı renkli kültürün ürelimi ol türkülerinyitipgitmcsincgönlüra7iolmay Metin vc Kemal Kahraman kardeşlerin giri mi, Dersim ve Dersimli'yc karsı gösterıln bir büyük vef'a örneği. Doğup biiyiidüklı topraklara borelu kalmanıak adıııa bu bölge konus.ulan değısik dillerdeki ezgileri değiş cnstrümanlarla seslendircn yaşlıları, AC MÜ7İk'tençıkardıklankasctleölümsüzleşl diler. Almanya, Tunceli ve l'rzıncan'dan nen pareaların yanısıra Istanbul'da ^ eski kuşak Dersimlileri stüdyoya sokar okultuklantürkülereneyabancıbirsesnc birel karıstırılmış. Zazaea, Türkçc ve Kürt olarakokunantürkülerınolanlikhalioldu. gibi korunarak "Yaslılar Dersim Türkülı Söylüyor" adını taşıyan kasetle bıze aküır mi!j. Kasetteenstrümanolarak Alevıbölgcl rinde"Dedesazı"olarakbilinenüetelliba lama,keman,klarnet,davul vezurııakullun mıs. Bazı türkiilerdc isc sa/sız ınsan sesi y ralmiij. Asiret kavgaları, 19 ? hareketıne ilı K kiıı ağıtlar, Dersim Alevilerınm t'em ayinl rinde söylediği nefesler, sürgünden duyulı Aııudolu 'yu bir baştan bir basa /•ezmişti bir scyyalı gıbı Dunyu . imı. \tetin Kahraman 'la birlikte. Dünya Ana'nın Dersim türküleri kimseduymazkisesimi. Bazan çıkıyorum, Karlal 'ın lepesine, geceleri Ay 'la konusuyorum. Neyapayım' Soruyonım ona, Nereye gidiyor bu dün va ? Birkaçyılönce "Nereye gidiyorbu dünya" diyc soran Dersimli Dünya Ana, aynı zamanda kendı akıbetini mi sormuştu ucuba? Yukarıdaki sözleri söylcdikten bir yıl sonra Dcrsim'inhasretiyleyanıptııtıiijanyüreciğiduruverdiansızın. Bakmayınsizkasctkapağındakigülenresmine.Dersimdışındayaşananbir tck gün bi le ee faydı ona. Oyü/denmiydi Anadolu'yubirbaştanbir başa seyyah gibi gezişi? Anadolu'yu kanş, kariij gezebilirdi ama Hurçik Deresi, Murmır Dağları, Zaggc suyu ona ve tüm Dcrsimlilere yasaktı. Madem ki, Sultan Hıdır'a, Düzgün ve TujikBaba'yagidipniyazolması,çcraguyandırması yasaktı; oda aynı nıyetlc llaeı Bektas'a, Abdal Musa'yagiderdi iştc. Ama Dcrsım'ınyerininetulabilirdiki... Rundan7Kyıl öneebir 16 Ağustossabaht Hacıbektaş meydanında gö/lerinden yaşlar akıtaıaksemahdönerkcnobjektifimizctakılan Dünya Ana, ne zaman bir Dersimli görse yü/ünde gülleraeardı. Şimdi Metin ve Kemal Kahraman kardeslerin AdaMüzik'tençıkardığı "Yaşjılar Dersim Türküleri Söylüyor" MİYASE İLK1NUR Bizcenetti degördük cchennemi de, daha dün gibi aklımdu çocuklugum. Yedigimiz ekmek de içtigimiz sıı dıı lerlemizdi, ha vtıdtı gül kokusu vardı o zantanlar. Ne zaman ki.süngülendi bebekler ve hen, kömlası gözlerımle gördüm. Ne zaman ki sürüldük o diyaru Jar ülkesinden, dilini bilmediğimiz buyaban ellere. tşleo zaman basladı, bizim için cehennem. Şimdi bu yanası tstanbııl da. beton duvarlan arasında.