Katalog

12 C'lJMHURİYhT DERCİ Sinema sanatı artık gerçeği terketmemeli diyen Peter Greenaway son filmi "Pillow Book" ta Japon kaligrafi sanatıyla cinsel duyarlılığı birleştirmiş. Galli yönetmen, filminin ilk gösterimi için tsveç'te idi. "The Bahy of Macan "filminden bir sahne ve Peter (ireenaway. "Sinemada nostaljiye artık son verilmeli..." CÜRIIAN U(, KAN alli yönetmen Peter Greenavvay, karşısındakini kızdırmaktan, yanlışanlaş.ılmaktançekinmeyenbiri. "*• Şu sıralar kafasını taktığı konu, sinemadaki"nostaljı"moda.sı. " H iç umurumda deği I, diyor, kentin en eskı sıncması iş yapmadığı içinkapanırsa. Artık eskiyi geridebırakmakgerek. Film sanatıyenidenelegeçirilmelidir. Şuandaönemli olan, videoy la, bilgısayar oyunlarıyla ve Internetle yetişen yeni nesil. Sincmayı onlar için yapmalıyız; sinema dünyasınaonları almalıyız. Ben dünyay ı seviyorum ama, insanın dünyada yaşama şeklini sevmiyorum. Örncğinlngilterc'debirprütanizmdir(lekesi/.lik, dokunulmamışlık) gidiyor. Kmma Tlıurnpson'un durup dıırup Jane Austen'i oynamasında akılcı bir yan göremiyorum. Bu herkesın zamanını boşa haıeamaktır. Austen'inkitapları,herzamaniçinhakkında yapılan f ilnılerden daha iyi kalacaktır. Sinema sanatımn ille de gerçeği taklıt etme merakınabirson vermekgerekiyor. Bunubaşardıktan sonra, sinema salonlarından da kurlulabiliriz. Enönemli filrnim 8saatlikbirfilm olacak. Budaancak çok medyalı eterde gösterilebilir..." ve cinsel aşırıliklardan, sapmalardanho!>lanan biri" şcklinde. "Sıra Numarasına Göre Boğuldular"( 1988)adlı filmindeboğularak ölmek ile iktidarsızlık e^anlamlı tutuluyor. "ZOO"da (1986) son sahne, kokuşup çiirmekte olan iki zebra leşi. "Mimarın Karnı"nda( 1987) filmin başkiijisini karnındaki tümör yiyip bitiriyor. "Aşçı, Hırsu, Karısı ve Uşaği" (1989) adlı filminde de yemek ve yamyamlıkaynıaçıdanönplanda tutuluyor. Bundan bir önceki filmi "Mâconlu (,'ocuk"ta (1993) Greenavvay'ın baskı rejimi olarak tanımladığı "komünizm ve vahşi kapitalizm" hedefalınıyor. ı Peter Greenaway geçen yıl da Cannes Film Festivali'nc son yapıtı "The Pillow Book" ile katılmış, büyük ilgi toplamıştı. Filminin Iskandinavya'da vizyona girmesi nedenıylc StockholnV'egeldi. Söyleiji çağnlarını geri çevırmedi.açıkkonuşmasıyladikkat çekti. Nereden çıkmıs,ti konusunu 1000 y ıl öncesinın Japonya'sındanalanbufilm? "Bir amacıın, edebiyatla seksı buluşturmaktı. Ben görüntüye önem veren bir insanım. Ancak çcktiğim karelcr, gerçekte birer metin. 1900Müyıllarda bir Japon imparatorunun sarayında yaşayan bir kadının dünyasına girmek istedim. Aneak, yazıların bedenlcrcyazılmasıbeniınbuluijum. 70*li yilların Kyota'sındabir kaligrafi ııstası, kızının dogum gününü, kızın yüziine bir tebrik yazarak kutlar. Genç kı? büyiiyüp yeti^kin birkadın olunca, bu olayı anımsar ve tcnini pirine kâğıdı gıbı kullanacak birkaligrafaramayabaşlar. Hong Kong'da Ingilizv'evirmenJerome'la karşılafjir. EvvanMcGregor'un canlandırdığı .lerome onu, kâğıt değil kalem olmaya ikna cder. Genç kadın Jerome'un solgun renkli tenine bir kitap yaza| caktırveodabumetnıbiryayıncıyagötürecektır. "Ne kadar ileri gidebileceğırni görmek isı tedim," diyor Greenavvay. Yalnızcagüzel ve katıksızbirduyarlılıkyaratmakdeğildiamacım. Varolınatnızın veduygusalyaijamımızınodevirdenasılolabileceğinıbulupçıkarmak istedim. Günümüzde her sey çok hızla değişiyor,çokgeçici. | "I'hePıllowBook"daNagiko'nun(Vivian Wu) sırtınayazı ya/ılı^mı gösteren sahne daha sjimdiden film tarihinegeçmiş durumda. Nagiko'ylaJerome'unsevışmesahnesi sırasında, Japonya'daki kıtabcvlcrınde ucu/. fiyata satılan sevişme teknıklerı konulu kitaplardakigörüntülerdeyeralıyor. Şiddet ve sonuçları İlk fılmı olan "Ressamın Sözleşmesi" (I982), onun psikolojiye düşkünlüğünü sergılemiştı. l/lcyicilcrinduygusal sahnelcre kapılıpdüşünmeyiunutmasındannefrctcdiyordu. Filmdeki cinayeti çözen olmamış; "Çünküherkesinpayı vardı," diyor, "herkes suç oıtağıydı. Nüfuzlu kişiler, ressama karşı komplo yapmışlardı." Peter Greenaway'elngilizbasınınınyaklaşımı çokikircikli vehattaönyargılı. Hakkindakı genel kanı, "toplum dışı, şıddetten Sırtımızdaki metinler "Zaten sırtımızda reklam metinleri olarak dolaşmıyor muyuz'.' Çevrcnize bir bakın, herkesin tışörtüniin göğsünde, montunun sırtındat'oca('ola'nın,falancabeyzboltakımının reklamı var. Yakında Benetton'cular göğsünde PepsiC'olayazılı olarak doğan bir bebck de yaratacaklardır. Tenc yazı yazılmasıkonusunabudenlişa^ırılmasınıanlayamıyorum, diyor. (îalli yönetmen, şiddet düşkünü olarak tanımlanmasına karşı çıkıyor. Onu suçlayanların, gerçek şiddetin nasıl olduğunu bılmediklerini savunuyor. "Ben, şiddetin nedenlerıni ve sonuçlarını gösteriyorum. Gerçek yaşam, Vakvak Amca'daki gibi değıI. Kafasınakaldırım taşı düşüpyamyassıolduktan sonra bir silkinipyolunagıttığı gıbi değil. Böylebirdurumbenım fılmımde olsaydı Vakvak Amca 6 ay hastanede yatar, ömür boyu da sakat kal ırdı." Ardındandaekliyor:"Benimfilmlerimdefalarca görülmek için yapıldı, aynen kıtaplarındefalarcaokunınasıgibi. Videokasetini başaalıpyeniden izlen.sinlerıstıyorum;fotoğraflar CDromda dondurulsunlar.. ."^ Galli yönetmen Greenaway'a İngiliz bastnı pek hayırhah davranmıyor. Onu toplumrf/jıjiddetten ho$lanan bir Aıjı olarak tammlıyorlar.